Türkçe Cümle Bilgisi 1 Deneme Sınavı Sorusu #1104483

"Belirtisiz ad tamlamaları kalplaşmaya elverişli tamlamalardır. Tamlayan ile tamlanan arasında genel bir anlamı çağrıştıran güçlü anlam ilişkisi, birleşik kelimenin oluşmasını sağlamıştır."

Bu ifadeye göre aşağıdakilerden hangisi belirtisiz ad tamlaması değildir?


Kedigözü

Semizotu

Bayan ayakkabı

Denizatı

Tavşankanı


Yanıt Açıklaması:

Belirtisiz ad tamlamaları kalplaşmaya elverişli tamlamalardır. Tamlayan ile tamlanan arasında genel bir anlamı çağrıştıran güçlü anlam ilişkisi, birleşik kelimenin oluşmasını sağlamıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Bitki adları: aslanağzı, gelinfeneri, camgüzeli, gecesefası, civenperçemi, kuşburnu, kuşyemi, semizotu, turnagagası, venüsçırağı, …

• Hayvan adları: danaburnu, denizaslanı, denizatı, sazkayası, şeytaniğnesi, yalıçapkını…

• Alet ve eşya adları: balıkgözü, keçitırnağı, kedigözü, leylekgagası, adayavrusu…

• Yiyecek adları: dilberdudağı, hanımgöbeği, kadınbudu, kuşlokumu, bülbülyuvası…

• Renk adları: baklaçiçeği, balköpüğü, devetüyü, kahverengi, kavuniçi, tavşankanı, vişneçürüğü, yavruağzı…

Yine aynı şekilde yer, kişi adları ile birlikte bazı kelimelerin de bu tamlama ile kurulduğu görülmektedir:

Beypazarı, Kırklareli, Pınarbaşı… (yer adları) Gündoğdu, Karaosmanoğlu, Boyuneğri… (kişi adları), atasözü, denizaşırı, derebeyi, milletvekili, öteberi, yeryüzü, yılbaşı… (kalıplaşmış kelimeler)

Yabancı dillerin etkisiyle bazı tamlamalarda da yanlışlık yapılmaktadır. Örneğin “bayan ayakkabı, “kepek ekmek” gibi tamlamalar yabancı dil mantığına göre oluşturulmuştur. Doğru kullanımların “bayan ayakkabısı”, “kepek ekmeği” biçiminde olması gerekmektedir.

Yorumlar
  • 0 Yorum