Türkçe Ses Bilgisi Deneme Sınavı Sorusu #783568

Arapça aslında ikinci hecesi uzun olan hayat sözcüğü tek başına iken veya ünsüzlerden önce kısalmış ve sözcük hayat biçimini almışken sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildi­ğinde ünlü yeniden uzamaktadır: hayatım. Bu örneklerde yer alan ses değişmeleri aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?


En az çaba yasası

Dil planlaması

Tarihsel süreç

Dil ilişkileri

Yazı-konuşma dili farkları


Yanıt Açıklaması:

Tarihsel Süreç: Ses değişmelerinin bir bölümü, sözcüğün başta Eski Türkçe olmak üzere, bilinen eski biçimleriyle günümüzde kullanılan biçimlerinin karşı­laştırılması sonucunda belirlenebilirler: ET bedük > büyük, ET töpü > tepe, ET adak > ayak. Bu tür ses olayları çoğu zaman sonuçlanmış süreçlerdir. Çok nadir olarak geçiş döne­minin işareti olarak ikili biçimlere de rastlanabilir. Ayrıca ses olayı sonuçlanmış olsa bile genel bir değişme eğiliminin izleri belli durumlarda korunmuş olabilir. Örnek olarak ot sözcüğünde bulunan Ana Türkçedeki uzun ünlü günümüzde kısal­mış, ancak geride sondaki ötümsüz ünsüzün ötümlüleşmesiyle bir iz bırakmıştır: od. Yine Arapça aslında ikinci hecesi uzun olan hayat sözcüğü tek başına iken veya ünsüzlerden önce kısalmış ve sözcük hayat biçimini almışken sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildi­ğinde ünlü yeniden uzamaktadır: hayatım. Doğru cevap C’ dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum