Türkçe Ses Bilgisi Deneme Sınavı Sorusu #1399000

Aşağıdakilerden hangisinin yazımı sorunludur?


evlât

ahlâk

rol

hikâye

dükkân


Yanıt Açıklaması:

Arapça, Farsça ve batı dillerinden Türkçeye girmiş olan sözcüklerde karşılaştığımız, art ünlülerin yanında bulunan ince /g/, /k, /l/ ünsüzleri Türkçenin yazımında ve söyleni­şinde her zaman sorun olmuşlardır. Bu seslerden /g/ ve /k/ Arap alfabesinde ayrı harfler­le gösterilmekteydi. Ancak alıntı sözcüklerde sesbirim, yani anlam ayırıcı öğe oldukla­rı hâlde (sol “nota”-sol “sağın zıddı”; kar “kar”- kar “kazanç”), Türkçe sözcüklerde bulun­madıkları ve okunuşta da ünlü belirleyici olduğu için Latin kökenli Türk alfabesinde bun­lar için ayrı harfler belirlenmemiştir. Söylenişlerindeki farklılığı yansıtmak üzere yanla­rında bulunan ünlünün üzerine şapka işareti konulmaya başlanmıştır (bk. Harf, Sesbirim): ahlâk, hikâye, dükkân, tezgâh, yadigâr, hâk “toprak” vb. “^” işareti, birden fazla işlevi olması, düzenli gösterilmemesi, ünsüze ilişkin bir özelli­ğin ünlüye işaret konularak gösterilmesi gibi nedenlerle yazımda sürekli olarak sorun ola­gelmiştir. Sürekli tartışılan yazım sorunlarının başında da bu işaretin kullanımı gelmekte­dir. Tartışmalarda Osmanlıcadaki yazım alışkanlıklarını yeni alfabeye yansıtma çabası ya­nında alıntı sözcüklerin Türkçenin yapısal özelliklerine uyumunun engellenmeye çalışıl­ması, uyum sağlamış biçimlerin standart dışı sayılması dikkat çekicidir. Söz sonunda bulunan ince /l/ ünsüzünün ise, kendisinden sonra bir ünlü bulunmadı­ğı için, şapka ile de gösterilemiyor olması ise ayrı bir sorun kaynağıdır: gol, rol, sol. Doğru cevap C’ dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum