Turkish Language 1 Deneme Sınavı Sorusu #1131764

Türkçedeki ünlüler ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?


Türkçedeki uzun ünlülü sözcükler başta Arapça ve Farsça olmak üzere Fransızca, İngilizce vd. dillerden kopyalanmıştır.

Ağızlarda, yörelere göre değişen çok sayıda ünlü vardır.

Türkçe kökenli sözlerde birincil uzun ünlü yoktur.

Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerde ünlü uzunluklarının farklılığı anlamca da farklılık yaratabilir.

Türkçede ünlüler komşuluklarındaki ünlü ve ünsüzlerin etkisi vb. nedenlerle kalınlaşabilir, incelebilir fakat daralma ya da uzama olmaz. 


Yanıt Açıklaması:

Diller birbirlerinden sözcük kopyaladıkları gibi, sözcüklerle birlikte bazen kendi özgün ses birim dökümlerinde bulunmayan sesleri de kopyalayabilirler. Türkçedeki uzun ünlülü sözcükler başta Arapça ve Farsça olmak üzere Fransızca, İngilizce vd. dillerden kopyalanmıştır. Bilimsel yazında ön a olarak bilinen ünlü de Arapça kökenli sözcüklerde yer alır. Türkçe kökenli sözlerde birincil uzun ünlü yoktur. Arapça, Farsçada uzun olan, ancak Türkçeye kopyalanırken kısalan bazı uzun ünlüler (Ar. ḥayāt >) hayat; ancak ha-yā-tım vb. eklenmelerde, açık hece durumunda eski uzun şekillerine döner. Arapçadan kopyalanan bazı sözlerde ise (Ar. meʾmūr >) mēmur, (Ar. maʿlūm >) mālum vb. örneklerde olduğu gibi Türkçede bulunmayan hemze ve ayın ünsüzlerinin düşmesiyle oluşan ikincil uzunluklar vardır. Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerde ünlü uzunluklarının farklılığı anlamca da farklılık yaratabilir. Örneğin adet “sayı” anlamında iken âdet “gelenek” anlamındadır.Türkçede ünlüler komşuluklarındaki ünlü ve ünsüzlerin etkisi vb. nedenlerle kalınlaşabilir, incelebilir, daralabilir, düzleşebilir, yuvarlaklaşabilir, genişleyebilir veya kısalabilir, uzayabilir. Ancak bu süreçler normal koşullarda daima hep sistemli biçimde gerçekleşir. Örneğin düz, geniş, art a ünlüsü yuvarlaklaşırsa o; daralırsa ı; incelirse e olur. Bunların dışında doğrudan bir başka ünlüye dönüşemez. Konuyla ilgili bir örnek daha verelim: Yuvarlak, dar, ön ü ünlüsü düzleşirse i; genişlerse e; kalınlaşırsa u ünlüsüne gelişir. Ağızlarda, yörelere göre değişen çok sayıda ünlü vardır.

Yorumlar
  • 0 Yorum