Turkish Language 1 Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Kutadgu Bilig
- Atebetü’l-Hakâyık
- Dîvân-ı Hikmet
Yukarıdakilerden hangileri Karahanlı Dönemi'nde yazılmış eserler arasındadır?
I ve II |
Yalnız II |
Yalnız I |
II ve III |
I, II ve III |
Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kültür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; Dîvânü Lügâti’t-Türk, Atebetü’l-Hakâyık, Ahmet Yesevî’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Dîvân-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilinmeyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sözcük yapımı ile ilgili başlıca yollardan biridir?
Birleştirme
|
Türetme
|
Kalıplaşma
|
Örnekseme
|
Uzatma
|
3.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi ünlü daralmasına uğramamıştır?
Devrim |
Büyük |
Yukarı |
Güvercin |
Git |
Aşağıdaki kelimeler ünlü daralmasına uğramıştır.
Tarihî Dönemlerde Günümüz Türkçesinde
yokarı yukarı
gövercin güvercin
böyük büyük
get git
yörü yürü
Devrim kelimesi ise ünlü düşmesine uğramıştır.
Devirim ---- Devrim
Doğru cevap A'dır.
4.Soru
"-cAğIz, -msA, -AGAn, -DIrIk, -lA(n), -rgA" gibi eklerin ortak özellikleri nelerdir?
Çekim eki olmaları
|
Addan Ad Yapım Eki olmaları
|
Eylemden Eylem Yapım Eki olmaları
|
Yapım Eki olmaları
|
Addan Eylem Yapım Eki olmaları
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde alıntı hece türlerine örnek vardır?
Onarım |
Türkçe |
Varsayım |
Proje |
Otobüs |
"Proje" kelimesinin ilk hecesi /pro/ ünsüz+ünsüz+ünlü harflerden oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
- I. Hintçe
- II. İspanyolca
- III. Japonca
- IV. Türkçe
Yukarıdaki dillerin hangisi/hangileri özne – nesne – yüklem şeklindeki söz dizimi sıralamasına sahiptir?
Yalnız IV |
I ve II |
II ve IV |
I, III, IV |
II, III, IV |
Hintçe, Türkçe ve Japonca'nın söz dizimleri birbirleriyle aynıdır.
7.Soru
_____ Türkçesi, Çağatay Türkçesinin günümüzdeki devamı olarak kabul edilir. Yukarıdaki boşluğa uygun olan seçenek, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Eski Oğuz |
Altay |
Göktürk |
Kıpçak |
Özbek |
Özbek Türkçesi, Çağatay Türkçesinin günümüzdeki devamı olarak kabul edilir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ettirgen çatılı bir sözcük değildir?
Çıkar- |
Emzir- |
Tanış- |
Kestir- |
Akıt- |
Tanış- kelimesi işteş çatılı bir sözcüktür. Diğerleri ise ettirgen çatılı sözcüklerdir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Farsçadaki original biçimi “divar” olan sözcüğün Türkçede “duvar” biçiminde kullanılması hangi ses olayı ile açıklanabilir?
Ünlü Düzleşmesi |
Ünlü Benzeşmesi |
Ünlü Kısalması |
Ünlü Yuvarlaklaşması |
Ünlü birleşmesi |
Yuvarlaklaşma, sözcüklerdeki düz ünlülerin genellikle, ET bolmış > olmuş gibi ünlü benzeşmesi ya da Far. divar> duvar, Ar. ?amir > hamur, mufti > müftü örneklerindeki gibi /b, f, p, v/ ünsüzlerinin yuvarlaklaştırıcı etkisi sonucu yuvarlak ünlülere dönüşmesidir. Doğru yanıt D'dir.
10.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi addan ad yapma eki almamıştır?
Asalak |
Belge |
Kaplan |
Tümsek |
Ödlek |
Asalak kelimesi -AlAk (Eylemden ad yapma eki) almış bir kelimedir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikiz ünsüzlere örnek olarak gösterilebilir?
baba
|
anne
|
yolcu
|
eller
|
ekler
|
12.Soru
Bir dilin ses, biçim ve söz dizimi gibi kuralları sonsuz bir şekilde bir araya getirerek yeni ve anlaşılabilir sözcükler ve cümleler üretmesi onun hangi özelliği ile ilgilidir?
Dil bir sistemdir. |
Dilin temeli sestir. |
Dilin üretim yetisi sınırsızdır. |
Dilde nedensizlik ilkesi esastır. |
Dil toplumsal katmanlara göre değişir. |
Dilin üretim gücü, konuşurların sınırlı sayıda yolla sınırsız sözcük oluşturma, cümle kurma ve anlama yetisidir. Dilin bu özelliği onun üretim yetisinin sınırsız olduğunu gösterir. Doğru cevap C' dir.
13.Soru
Türkçedeki ünlüler ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Türkçedeki uzun ünlülü sözcükler başta Arapça ve Farsça olmak üzere Fransızca, İngilizce vd. dillerden kopyalanmıştır. |
Ağızlarda, yörelere göre değişen çok sayıda ünlü vardır. |
Türkçe kökenli sözlerde birincil uzun ünlü yoktur. |
Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerde ünlü uzunluklarının farklılığı anlamca da farklılık yaratabilir. |
Türkçede ünlüler komşuluklarındaki ünlü ve ünsüzlerin etkisi vb. nedenlerle kalınlaşabilir, incelebilir fakat daralma ya da uzama olmaz. |
Diller birbirlerinden sözcük kopyaladıkları gibi, sözcüklerle birlikte bazen kendi özgün ses birim dökümlerinde bulunmayan sesleri de kopyalayabilirler. Türkçedeki uzun ünlülü sözcükler başta Arapça ve Farsça olmak üzere Fransızca, İngilizce vd. dillerden kopyalanmıştır. Bilimsel yazında ön a olarak bilinen ünlü de Arapça kökenli sözcüklerde yer alır. Türkçe kökenli sözlerde birincil uzun ünlü yoktur. Arapça, Farsçada uzun olan, ancak Türkçeye kopyalanırken kısalan bazı uzun ünlüler (Ar. ḥayāt >) hayat; ancak ha-yā-tım vb. eklenmelerde, açık hece durumunda eski uzun şekillerine döner. Arapçadan kopyalanan bazı sözlerde ise (Ar. meʾmūr >) mēmur, (Ar. maʿlūm >) mālum vb. örneklerde olduğu gibi Türkçede bulunmayan hemze ve ayın ünsüzlerinin düşmesiyle oluşan ikincil uzunluklar vardır. Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerde ünlü uzunluklarının farklılığı anlamca da farklılık yaratabilir. Örneğin adet “sayı” anlamında iken âdet “gelenek” anlamındadır.Türkçede ünlüler komşuluklarındaki ünlü ve ünsüzlerin etkisi vb. nedenlerle kalınlaşabilir, incelebilir, daralabilir, düzleşebilir, yuvarlaklaşabilir, genişleyebilir veya kısalabilir, uzayabilir. Ancak bu süreçler normal koşullarda daima hep sistemli biçimde gerçekleşir. Örneğin düz, geniş, art a ünlüsü yuvarlaklaşırsa o; daralırsa ı; incelirse e olur. Bunların dışında doğrudan bir başka ünlüye dönüşemez. Konuyla ilgili bir örnek daha verelim: Yuvarlak, dar, ön ü ünlüsü düzleşirse i; genişlerse e; kalınlaşırsa u ünlüsüne gelişir. Ağızlarda, yörelere göre değişen çok sayıda ünlü vardır.
14.Soru
- Ötümlü
- Diş
- Ağız
- Sürekli
- Geniz
Yukarıdaki ifadelerden hangisi “n” ünsüzü ile ilgili olarak doğrudur?
I, II |
III, IV |
II, III, IV |
I, II, IV, V |
II, III, IV, V |
“n” ünsüzü “ötümlü, diş, sürekli, geniz” şeklinde özelliklere sahiptir.
15.Soru
VIII-XVII. yüzyılları arasında Doğu Türkistan, Altın Ordu ve Harezm coğrafyalarına kadar yayılan hatta Fatih Sultan Mehmet döneminde sarayda kullanılan alfabe hangisidir?
Grek Alfabesi |
Brahmi Alfabesi |
Süryani Alfabesi |
Uygur Alfabesi |
İbrani Alfabesi |
VIII-XVII. yılları arasında Harezm, Altın Ordu ve Doğu türkistan gibi geniş coğrafyalara yayılan hatta Fatih Sultan Mehmet'in Uzun Hasan'a bu dilde mektup yazdığı alfabe Uygur Alfabesidir. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Dil ilişkilerinin en sık rastlanan biçimi olan A dilinin, B diline ait sözcük, anlam vb. dil ögelerini kendi sistemine dâhil etmesine ne ad verilir?
Kod değiştirme |
Kopyalama |
Değişke |
Norm |
Diyalekt |
Kopyalama (ödünçleme, alıntı), A dilinin, B diline ait sözcük, anlam vb. dil ögelerini kendi sistemine dâhil etmesidir. Kopyalama, dil ilişkilerinin en sık rastlanan biçimidir. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde söyleyişte “uzun ünlü” vardır?
marul
|
sakin
|
zafer
|
börek
|
sıcak
|
18.Soru
Dilbilimci Chomsky'nin öne sürdüğü dil edinim aygıtı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Dört beş yaşında bir çocuğun eğitim almaksızın günlük dile ilişkin cümleleri anlayabilmesi ve üretebilmesi ancak insana özgü, bilinçaltındaki bir dil edinim aygıtı ile mümkündür. |
Ana dili, öğrenilen değil; bu aygıt ile edinilen ve kuşaktan kuşağa aktarılan bir sistemdir. |
Çocuklar doğuştan gelen dil edinim aygıtı ile dilin kurallarını işiterek edinirler. |
Bu dil edinim aygıtının işlevi hiç bir zaman ortadan kalkmaz ve zayıflamaz. . |
Bütün diller, kuralları teker teker öğrenilen değil, farkında olunmadan çocuk yaşta edinilen, insan türüne özgü evrensel sistemlerdir. |
Ana dili, öğrenilen değil; edinilen ve kuşaktan kuşağa aktarılan bir sistemdir. Henüz gelişme sürecinde olan, fizyolojik bakımdan normal, bir yaşını doldurmamış bebeğin dille ilgili ilk tepkileri vermesi, dört beş yaşında bir çocuğun eğitim almaksızın günlük dile ilişkin cümleleri anlayabilmesi ve üretebilmesi ancak insana özgü, bilinçaltındaki bir dil edinim aygıtı ile mümkündür. Dil bilimci Chomsky’ye göre çocuklar doğuştan gelen dil edinim aygıtı ile dilin kurallarını işiterek edinirler. Bu bakımdan bütün diller, kuralları teker teker öğrenilen değil, farkında olunmadan çocuk yaşta edinilen, insan türüne özgü evrensel sistemlerdir. Bu dil edinim aygıtının işlevi tamamen ortadan kalkmamakla birlikte, yaşın ilerlemesiyle zayıamaya başlar.
Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çağatay Edebiyatı'nda Klasik Öncesi Devir şairlerindendir?
Nevayî |
Hüseyin Baykara |
Sekkâkî |
Babür |
Edip Ahmet Yüknekî |
Sekkâkî Çağatay Edebiyatı'nda Klasik Öncesi Devir şairlerindendir. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Bir dilin ses dizgesinin bütününe ne ad verilmektedir?
Ses bilgisi |
Ses bilimi |
Parçalar üstü ses bilgisi |
Konuşma sesi |
Ses yolu |
Ses bilim bir dilin ses dizgesinin bütününün adıdır. Ses biliminin çalışma alanı çeşitli dillerdeki seslerin nasıl meydana getirildiğini, ne gibi nitelikler taşıdığını, dinleyenin bu sesleri alışını değerlendirmektir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ