XVI. yüzyılda “Türk-î basit” (Sade Türkçe) hareketi başlatılır, ancak güçlü sanatçılar bu akıma sahip çıkmadığı için çok etkili olamaz ve dil gittikçe Arapça ve Farsça kelime ve kurallarla dolarak ağırlaşır.

XVI. yüzyılda Türkçe açısından önemli bir olay, Bergamalı Kadri tarafından Müyessiretü’l-Ulum adıyla Türkçenin dil bilgisi kitabının yazılmış olmasıdır.

XVII. yüzyılda iyice ağırlaşan dil, XVIII. yüzyılın büyük şairlerinin yazdıkları daha yalın eserler sayesinde yeniden sadeleşmeye başlamıştır.

Tanzimat devrinde gazete ve dergiler mümkün olduğu kadar çok insana ulaşmayı amaçladıkları için halk dilini kullanma zorunluluğu duymuşlar ve bunu da devir imkânlarının elverdiği ölçüde uygulamışlardır.

Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati akımlarının mensupları, Tanzimatçıların başlattığı dili “anlaşılır kılma” çalışmalarına destek verip dili daha da sadeleştirmiş ve kolaylaştırmışlardır.