II. Abdülhamit Dönemi’nin en belirgin modernleşmeci niteliği ise eğitim alanında ortaya çıkmıştır. O¨zellikle ilk ve ortaokulların İstanbul dışında da yaygınlaştırılması kayda değer gelişmeler yaratmıştır. Dini^ ve ahlaki değerlerle yüklü müfredatla amaçlanan Pan-İslamist bir politik toplumsal bütünlük olmuştur. Dönemin son yıllarında İstanbul’da yaklaşık 2500 eğitim kurumunda 85.000 öğrenci okumaktaydı. Taşrada ise okul sayısı on bini aşmış ve öğrenci sayısı da beş yüz bini geçmişti. Eğitimin yaygınlaşma oranlarının büyüklüğü modernleşmenin en önemli göstergelerinden biri olmuştur.