Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
II. Abdülhamit Dönemi'nin modernleşmeci niteliğinin en belirgin görüldüğü alan hangisi olmuştur?
Eğitim |
Teknoloji |
Askeriye |
Basın |
Kültürel alan |
II. Abdülhamit Dönemi’nin en belirgin modernleşmeci niteliği ise eğitim alanında ortaya çıkmıştır. O¨zellikle ilk ve ortaokulların İstanbul dışında da yaygınlaştırılması kayda değer gelişmeler yaratmıştır. Dini^ ve ahlaki değerlerle yüklü müfredatla amaçlanan Pan-İslamist bir politik toplumsal bütünlük olmuştur. Dönemin son yıllarında İstanbul’da yaklaşık 2500 eğitim kurumunda 85.000 öğrenci okumaktaydı. Taşrada ise okul sayısı on bini aşmış ve öğrenci sayısı da beş yüz bini geçmişti. Eğitimin yaygınlaşma oranlarının büyüklüğü modernleşmenin en önemli göstergelerinden biri olmuştur.
2.Soru
1924 Anayasası’nın hazırlanması sürecinde yararlanılan anayasalar aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru sıralanmıştır?
Alman anayasası-Fransız anayasası |
Fransız anayasası-İsviçre anayasası |
İsviçre anayasası-Alman anayasası |
Fransız Anayasası-Polonya anayasası |
Polonya anayasası-İsviçre anayasası |
1924 Anayasası’nın hazırlanması sürecinde 1875 Fransız anayasası ve 1921 Polonya anayasasından yararlanılmıştır.
3.Soru
1964 yılında vefat eden Ragıp Gümüşpala’dan sonra Adalet Partisi’nin başına kim gelmiştir?
İsmet İnönü |
Cevdet Sunay |
Ali Fuat Başgil |
Osman Bölükbaşı |
Süleyman Demirel |
1964’te vefat eden Ragıp Gümüşpala’nın yerine, 29 Kasım 1964’te yapılan kongrede, AP’nin başına Süleyman Demirel’in gelmesiyle birlikte İnönü hükûmeti daha da zor anlar yaşamaya başlamıştır. Demirel, hükûmeti devirmek amacıyla sürekli eleştirilerde bulunmuştur.
4.Soru
Olağanüstü koşullarda kurulmasına rağmen çok serbest tartışma ortamı sağlayan ve Türkiye'nin gelmiş geçmiş en demokratik meclislerinden biri olarak kabul edilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Tek parti dönemi |
Çok partili dönem |
Birinci Meclis dönemi |
1980 sonrası dönem |
2000 sonrası dönem |
23 Nisan 1920’de Ankara’da olağanüstü yetkilerle donatılarak açılan Birinci TBMM, bir yandan işgalci güçlere karşı ulusal direniş hareketini yöneterek başarıya ulaştırmış, bir yandan da çeşitli yasal düzenlemelerle Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atmıştı. Bütün bunlar olurken meclis içinde son derece demokratik bir iktidar-muhalefet mücadelesi yaşanmıştı. Olağanüstü koşullara rağmen kurulan meclis üstünlüğüne dayalı sistem ve bu meclis içindeki sınırsız, serbest tartışma ortamı, bu Meclisin Türkiye’nin gelmiş geçmiş en demokratik meclislerinden biri olarak anılmasını olanaklı kılmıştı. İşgal altında çok ağır koşullarda yaşayan ülkenin, böyle bir dönemde, olağanüstü koşullara rağmen demokratik bir meclise sahip olması ve bu yapıyı titizlikle korumuş olması, Türkiye’nin demokrasi tarihi açısından önemli bir mirastı. Doğru cevap C’dir.
5.Soru
Osmanlı’nın en uzun yüzyılı olarak 19. yüzyıl, küresel siyasal ve ekonomik sistemin yerleştiği bir dönemdir. Bu nedenle uluslararası sisteme entegre olmaya çalışan Osmanlı bürokrasi alanında aşağıdaki yeniliklerden hangisini yapmıştır?
Kendi hukuksal sistemini Batılı hukuk müktesebatıyla uyumlaştırmaya çalışmıştır |
Vilayet sistemi ve belediyelerin düzenlenmesini yapmıştır. |
Arkeolojik varlıkların korunmasına ilişkin kanun çıkarmıştır. |
Pasaport işlemlerine başlanmıştır. |
Siyasal alanın tek aktörü Padişah olmaktan çıkmış ve üst düzey bürokrasi etkili olmaya başlamıştır. |
Tanzimat’ın muktedir paşaları olan Mustafa Reşit Paşa, Ali Paşa ve Fuat Paşa gibi bürokratlar artık kendilerini “Padişah’ın kulundan” ziyade “devletin adamı” olarak görmekteydi. Siyasal alanın tek aktörü Padişah olmaktan çıkmış ve üst düzey bürokrasi etkili olmaya başlamıştır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Menderes dönemin de kurulmuş olan bankalardan biridir?
İş Bankası |
Garanti Bankası |
Vakıflar Bankası |
Denizcilik Bankası |
Osmanlı Bankası |
Menderes Dönemi’ni sadece tarımsal kalkınma hamlesiyle özdeşleştirmek büyük bir indirgemecilik olur. DP devletçiliği, özel sektörü dinamo kılmaya yönelirken KIT’lerin faaliyet alanlarını çeşitlendirmek ve genişletmekten geri durmamıştır. Bu çerçevede Menderes Dönemi’nde Makine Kimya Endüstri (MKE; 1950), Denizcilik Bankası (1951), Et ve Balık Kurumu (1952), Devlet Malzeme Ofisi (DMO; 1954) ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO; 1954) gibi bugün hala farklı alanlarda ülkenin ekonomik üretiminde öncü rol oynayan bazı önemli ekonomik kurumlar kurulmuştur.
7.Soru
1960 askeri darbesi sonrası yargılanan ve idam edilen Demokrat Partinin lideri kimdir?
Hasan Polatkan |
Celal Bayar |
Fatih Rüştü Zorlu |
Adnan Menderes |
Ragıp Gümüşpala |
Bu darbeden sonra askerler “Millî Birlik Komitesini” (MBK) kurmuş ve ülke yönetimini ele geçirmiştir. Bu komitenin üyeleri, darbeyi yapan askerlerdir ve 38 kişiden oluşmaktadır. Bu komitenin kurduğu geçici bir anayasa rejimiyle çeşitli icraatları olmuştur. Öncelikle Yassıada’da kurulan ve Yüksek Adalet Divanı denilen mahkemede devrilen DP’nin liderleri, milletvekilleri ve adları yolsuzluklara karıştığı iddiasıyla bazı sivillerden oluşan toplam 592 sanık yargılanmıştır. Bu yargılamaların en önemli sonuçlarından biri, DP lideri Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun MBK tarafından onaylanan ve uygulanan idamlarıdır.
8.Soru
Adalet Partisi'nin 5. Cumhurbaşkanı olarak desteklediği isim aşağıdakilerden hangisidir?
Cevdet SUnay |
Cemal Gürsel |
Faruk Gürler |
Ali Fuat Başgil |
Fahri Korutürk |
27 Mart 1966'da AP ve CHP'nin uzlaşmasıyla Cevdet Sunay 5. Cumhurbaşkanı olarak köşke çıkmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.
9.Soru
İttihat ve Terakki Partisi’nin başa geçerken uyguladığı ana siyasi akım hangisidir?
Milliyetçilik |
İslamcılık |
Cumhuriyetçilik |
Halkçılık |
Osmanlıcılık |
İttihat ve Terakki Partisi iktidara Osmanlıcılık siyasetiyle gelmişti. Fakat II. Meşrutiyet sonrası Arnavut, Rum, Ermeni ve Arapların milliyetçi talepleriyle karşılaşmıştır. Özellikle Balkan Savası sonrası Partinin politikalarının ana niteliğini Türk milliyetçiliği oluşturmuştur.
10.Soru
1961 Anayasası % kaç evet oyu ile kabul edilmiştir?
51 |
61 |
73 |
75 |
92 |
9 Temmuz 1961'de oylanan 1961 Anayasası %61,49 evet oyu ile kabul edilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, DP iktidarı döneminde kurulan “Tahkikat Komisyonu”nun özelliklerinden biri değildir?
Yargı yetkisi ile donatılmıştır |
15 milletvekilinden oluşmuştur |
Uygun bulmadığı yayınları yasaklama yetkisi vardır |
Verdiği kararlar temyize götürülebilir |
Toplantıları yasaklama yetkisine sahiptir |
Tahkikat Komisyonunun verdiği kararlar temyize götürülemez. Doğru cevap D seçeneğidir.
12.Soru
27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi'nden sonra siyasi partilere konulan yasak kısmen da olsa hangi tarihte kaldırılmıştır?
1961 |
1963 |
1965 |
1967 |
1969 |
İçişleri Bakanı’nın yayımladığı 12 Ocak 1961 tarihli tebliğle beraber kısmen de olsa siyasi
partilere yasak kalkmıştır.
13.Soru
29 kasım 1964'de yapılan kongreyle AP'nin başına aşağıdakilerden hangisi gelmiştir?
Cemal Gürsel. |
Süleyman Demirel. |
İsmet İnönü. |
Ali Fuat Başgil. |
Ragıp Gümüşpala. |
Süleyman Demirel.Cevap B'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1924 Anayasasının hazırlanma sürecinde yararlanılan kaynaklar arasında yer almıştır?
1788 Amerika Anayasası |
1814 Norveç Anayasası |
1848 İsviçre Anayasası |
1868 Lüksemburg Anayasası |
1921 Polonya Anayasası |
Erken Cumhuriyet Dönemi’ndeki önemli gelişmelerden biri de yeni anayasanın 20 Nisan 1924’te Mecliste kabul edilmesidir. Hazırlanış sürecinde yararlanılan kaynaklar arasında 1875 Fransız Anayasası ile 1921 Polonya Anayasası da bulunmaktadır. Bu kapsamda cevap 1921 Polonya Anayasasıdır.
15.Soru
Birinci Mecliste Sakarya Savaşı öncesinde Mustafa Kemal’in başkomutan vekili olmasını doğru bulan ve Meclisin yetkilerinin askıya alınarak tek kişiye verilmesine karşı olan gruba verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Birinci Grup |
İkinci Grup |
ARMHC |
Muhafaza-i Mukaddesat |
Tarik-i Salah |
Sakarya Savası öncesindeki Başkomutanlık tartışmalarında, İkinci Grup Mustafa Kemal’in başkomutan olmasına karsı değillerdi ancak TBMM’de temsil edilen başkomutanlığa karsı “başkomutan vekili” olmasını doğru bulmaktaydılar. Ayrıca meclisin yetkilerinin askıya alınması ve tek bir kişiye verilmesine de karsıydılar. Bu nedenle cevap İkinci Grup’tur.
16.Soru
Adalet Partisinden ayrılan muhalif milletvekilleri hangi partiye geçmiştir?
Güven Partisi |
Yeni Türkiye Partisi |
Türkiye İşçi Partisi |
Demokratik Parti |
Türkiye Birlik Partisi |
AP çatısı altında siyaset yapamayacaklarına inanan muhalif milletvekilleri, Ferruh Bozbeyli öncülüğünde Aralık 1970’te kurulan Demokratik Parti (DP)ye geçmiştir.
17.Soru
Adnan Menderes, TBMM'ne ilk kez aşağıdakilerden hangi tarihte milletvekili olarak girmiştir?
1931 |
1933 |
1935 |
1937 |
1939 |
Mustafa Kemal’in Aydın gezisinde CHP İl Başkanı olarak keşfettiği Menderes, ilk kez 1931 genel seçimlerinde TBMM’ye CHP Aydın milletvekili olarak girdi.
18.Soru
1955 tarihli 6-7 Eylül olaylarında hedef alınmış olan kitle hangisidir?
Çiftçiler |
Gayrimüslimler |
Göçmenler |
İşçi sınıfı |
Kentli burjuvazi |
II. Menderes Dönemi’nin en önemli siyasi gelişmelerinden biri daha sonra Yassıada mahkemelerinde de Menderes’in önüne getirilecek olan 6-7 Eylül Olaylarıdır. Londra’da Kıbrıs müzakerelerinin ikinci turunun beslediği gerginlikle 6 Eylül 1955’te Atatürk’ün Selanik’te doğduğu evin bombalandığına dair haberler üzerine galeyana gelen bir grup, İstanbul’daki Rumların çoğunlukta yaşadığı Taksim ve Balat’taki ev ve iş yerlerini yağmalamıştı. Gayrimüslimlerin mezarlık ve ibadethanelerini tahrip edenler 73 kilise, 8 ayazma, 2 manastır, 1 sinagog, 26 okul, 110 otel ve lokanta, 21 fabrika, 4.340 dükkan ve 3.600 meskene saldırdılar. Resmi rakamlara göre olaylar sırasında biri papaz olmak üzere on bir kişi hayatını kaybedip otuz kişi de yaralandı; altmış kadın da kendilerine tecavüz edildiği iddiasıyla şikayette bulundu. Bu esnada Sapanca’da bulunan Menderes, saldırıların kontrolden çıkmasıyla İstanbul’a çağrılması üzerine şehirde sıkıyönetim ilan etti. Olaylarla ilgili tutuklanan kişi sayısı kısa sürede 5.104’e yükseldi. Dönemin Menderes iktidarı, yağma nedeniyle zarara uğradıklarını tescil ettirebilenlere altmış milyon TL tazminat ödemeyi kabul etti.
19.Soru
Mayıs 1967’de Cumhuriyet Halk Partisi'nde bir bölünme yaşanmış, partinin muhafazakar kanadından 33 kişi istifa ederek ……… öncülüğünde Güven Partisi’ni kurmuşlardır.
Boşluğa gelmesi gereken isim aşağıdakilerden hangisidir?
Turhan Feyzioğlu |
Yusuf Azizoğlu |
Hüseyin Balan |
M.Ali Baydar |
Osman Bölükbaşı |
Güven Partisi, Turhan Feyzioğlu öncülüğünde kurulmuştur.
20.Soru
Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihinde ilk çok partili seçimler hangi yıl gerçekleştirilmiştir?
1943 |
1946 |
1950 |
1954 |
1957 |
Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihinde ilk çok partili seçimler 1946 yılında gerçekleştirilmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ