Şinasi, aklın eleştirel işlev kazandığı düşünsel boyutu kazandırmasıyla; Ahmet Şuayb başlattığı sanat felsefesiyle, Beşir Fuat ve Ahmet Rıza da pozitif bilimlerle ilgili olan çalışmalarıyla pozitivizme katkı sağlamıştır. Ancak Ahmet Mithat Efendi ise ilk evrimci Osmanlı düşünürü olarak kabul edilmektedir.