Türkiye´de Sosyoloji Deneme Sınavı Sorusu #1076474

Osmanlı İmparatorluğu'na matbaanın getirilmesi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? 


Matbaanın kurulması için dilekçeyi veren Damat İbrahim Paşa'dır. 

Matbaanın kurulması için sunulan gerekçe matbaanın Batı ülkelerinde moda olmuş olmasıdır. 

Matbaanın kurulduğu dönemde önceden yazılmış olan eserlere ulaşma konusunda bir sıkıntı söz konusu değildir. 

Matbaanın kurulmasına karar verildiğinde istisnasız her tür kitabın Türkçe basılmasına izin verilmiştir.

Matbaa 1727 yılında kurulmuş ve faaliyete başlamıştır. 


Yanıt Açıklaması:

28 Çelebi Mehmet Efendi’yle birlikte Paris’e giden oğlu Said Mehmet Efendi, ziyareti sırasında kısa sürede binlerce eserin basıldığını gördüğü matbaaları gezmiştir. Said Mehmet Efendi, İstanbul’a dönünce aslen Macaristanlı olan Müteferrika İbrahim Efendi (1674-1745)’yle görüşüp, bir matbaa kurulması için, Vezir-i Azam İbrahim Paşa’ya (1662-1730) başvurmaya karar vermişlerdir. O, Müteferrika İbrahim Efendi’yle birlikte matbaanın kurulma gerekçesini açıklayan Vesilet-üt-Tıbaa ismiyle bir risale yazarak dilekçelerini sadrazama sunmuşlardır. Onlar, dilekçelerinde; yangınlar, isyanlar nedeniyle bir çok eserin yırtıldığını veya yok olduğunu, yazma eserlerin ise hattatların dikkatsizliğiyle yanlış yazıldığını, medrese öğrencilerinin eser bulmakta güçlük çektiklerini belirterek kitap basımına izin verilirse sözü edilen eksikliklerin giderileceğini bildirmişlerdir. Damad İbrahim Paşa bir encümen huzurunda incelettiği başvuruyu uygun bulmuş ve konuyu şer’î görüşü alınmak üzere, Şeyhul İslâm Abdullah Efendi’ye havale etmiştir. O da, yapılabilecek olası itirazları göz önünde bulundurarak dinsel bazı kitapların dışında lügât, mantık, heyet, tarih, coğrafya, edebiyat, tıp ve felsefe alanlarında yazılan kitapların basılabileceği konusunda fetva verir. Bu fetvaya dayanarak çıkan bir fermanla 1727 Temmuz’unda matbaa kurulur ve Türkçe eserler basılmaya başlanır. Doğru cevap E şıkkıdır. Doğru cevap sayfa 4'te "Batı ile İlişkiler ve Yenilik Hareketleri" başlığı altında bulunabilir.

Yorumlar
  • 0 Yorum