Niyazi Berkes, Osmanlının Batılı kalıplarla açıklanamayacağı görüşündedir. Osmanlıda feodal üretim ilişkilerinin geçerli olmadığını ve feodaliteden üstün özelliklere sahip olduğunu belirtir. Berkes’e göre Osmanlı feodal düzenden çok ATÜT’e yakındır. Ancak ATÜT olduğu da söylenemez. Osmanlı devleti siyasal açıdan ne feodal ne ATÜT ne de teokratik bir devlettir.