Uluslararası Hukuk 1 Deneme Sınavı Sorusu #1392659

Bir devletin ülkesinin tamamında veya bir kısmında kontrolü ele geçirmeye çalışan rakip bir hükümetin ortaya çıkması durumunda o hükümeti tanıma ölçütleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almamaktadır?


Meşruluk

Uluslararası yükümlülükleri ifa etme

Etkin kontrol

Jus cogens nitelikteki kurallara uygunluk

Siyasi öncelikler


Yanıt Açıklaması:

Bir devletin ülkesinin tamamında veya bir kısmında kontrolü ele geçirmeye çalışan rakip bir hükümetin ortaya çıkması durumunda devlet ve hükümet tanıması birbirinden ayrılabilir. Bu bakımdan anayasaya aykırı yollarla, örneğin bir ayaklanma veya darbe yoluyla hükümetin değişmesi hâllerinde çıkarları etkilenen devletlerin yeni hükümeti tanıyıp tanımayacağı sorunu uluslararası hukukta ele alınmış ve bu konuda farklı kriterler ileri sürülmüştür. Bu kriterlerden biri meşruluk ölçütüdür. Bu ölçüte göre bir hükümetin tanınması için meşruluğunun bir seçimle doğrulanması gerekir. Kimi yazarlar bu ölçütü iç işlerine karışma saymış ve uluslararası hukuka aykırı bulmuştur. İkinci kriter uluslararası yükümlülükleri ifa ölçütüdür. Buna göre anayasaya aykırı yollarla gelen bir hükümetin tanınması için yeni hükümetin eskisinin yüklenmiş olduğu uluslararası yükümlere bağlı kalacağını açıklaması gerekir. Son bir ölçüt ‘etkin kontrol ölçütü’dür. Uygulamada çoğunlukla benimsenen bu ölçüte göre ülkenin büyük bir kısmı üzerinde etkin kontrol kuran bir hükümete karşı direnen başka bir gücün bulunmaması hâlinde tanıma yapılması uygun olur. Ancak bu konuda siyasi öncelikler de büyük rol oynamaktadır. Buna en iyi örnek Tayvan’dır. İkinci Dünya Savaşı sonrası Çin’de çıkan iç savaşı 1949’da komünistler kazanınca milliyetçi parti lideri Çan Kayşek Tayvan’a sığınmış ve 1970’lere kadar Çin’in resmi hükümeti sayılmıştır. Ancak ABD’nin ping-pong diplomasisi sonucu 1971 yılında Birleşmiş Milletler’e üye kabul edilen Çin Halk Cumhuriyeti resmi hükümet olarak tanınmaya başlanmıştır. Tayvan’ın hukuki statüsü ise tartışmalıdır.

Yorumlar
  • 0 Yorum