Bazı kararlar vardır ki bunlar maddi hukuka ait bir durumun kurulması, değiştirilmesi veya ortadan kaldırılması için mutlaka mahkemeden karar alınması gereken, tarafın veya tarafların mahkeme dışında istediği sonucu elde edemeyeceği nitelikte kararlar olup; mahkemenin talebi kabul etmesi hâlinde istenen sonuç, başka herhangi bir icraî işleme gerek kalmaksızın doğar. Bu kararlara yenilik doğurucu (inşaî) kararlar denir. Örneğin boşanma, evliliğin iptali, nesebin reddi, ad değişikliği, yaşın düzeltilmesi kararları bu nitelikte kararlardan bazılarıdır.