METİN İNCELEME V

Atebetü’l-hakayık’tan Dörtlükler

VII. Bölüm Dilin Muhafazası Hakkında

eşitgil biliglig negü tep ayur

edebler başı til küdezmek teyür

1. tili? bekte tutgıl tişi? sınmasun
2. kalı çıksa bektin tişi?ni sıyur

ne kim kelse erke tilindin kelür

tilindin kim edgü kim esiz bolur

eşit büt bu sözke kamug ta?da ten

turup tilke yüknüp tazarru‘ kılur

küdezgil tili?ni kel az kıl sözü?

küdezilse bu til küdezlür özü?

resul erni otka yüzin atguçı

til ol tedi yıg til yul ottın yüzü?

Türkiye Türkçesine Aktarma

Dinle, bilgili (kişi) ne diyor: Edeplerin başının dili korumak (dili doğru kullanmak) olduğunu söyler. Dilini tut, dişin kırılmasın; eğer dilini tutmazsan (dilin muhafaza altından çıkarsa) dişin kırılır.

İnsana ne gelirse, dilinden gelir; dili yüzünden kimi iyi, kimi kötü olur. Dinle ve bu söze inan “vücut her sabah kalkıp eğilerek dile yalvarır”

Dilini sıkı tut, gel, sözünü kısa kes (az konuş); dilini korursan kendini de korumuş olursun, Peygamber: “İnsanı yüzü koyun (yüz üstü) ateşe atan dildir” dedi; dilini sıkı tut yüzünü ateşten kurtar.

Açıklama: Yukarıdaki dörtlüklerde yer alan tili?, özü?, sözü?, yüzü? gibi sözcüklerde çeviride de görüldüğü gibi eksiz belirtme durumu kullanılmıştır. Bu özellik, başka ekler için başka metinlerde de görülen bir özelliktir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap D’dir.