XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Deneme Sınavı Sorusu #1220235

Divanu Lugati't-Türk ve yazarı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?


Eser 1072 yılında yazılmaya başlanmış, 1077'de bitirilmiştir.

Yazar Kaşgarlı olsa da, babası Barsganlı'dır.

Yazar Türkçeyi, Türkçenin lehçelerini ve Arapçayı çok iyi bilmektedir.

Eserde verilen örneklerden, yazarın halk edebiyatı yönünün de kuvvetli olduğu anlaşılıyor.

Yazarın, bugün birçok nüshası bulunan Cevahirü'n-nahv fi-Lugati't-Türk adlı gramer kitabı bulunmaktadır.


Yanıt Açıklaması:

Karahanlı döneminden bize kalan ikinci önemli eser ise, Türkçenin bilinen ilk sözlüğü olan ve Kaşgarlı Mahmud bin Hüseyin bin Muhammed tarafından yazılan Dîvânu Lugati’t-Türk’tür (asıl adı: haza kitabu divani lugati’t-turk). Eldeki bilgilere göre Kaşgarlı Mahmud eserini 1072 yılında yazmaya başlamış 1077’de bitirmiştir. Yazar hakkındaki bilgilerimiz ise kendi kitabında yazdıklarıyla sınırlıdır. Bu bilgilere göre babasının adı Hüseyin’dir. Kendisinin Kaşgar’da doğduğu eserinden anlaşılıyorsa da Barsgan şehrini anlatırken kullandığı “bu şehir Mahmud’un babasının şehridir” ifadesinden yola çıkılarak babasının Barsganlı olduğu düşünülmektedir. Yine eserinden anlaşıldığına göre Türkçeyi, Türkçeninin lehçelerini ve Arapçayı iyi bilmektedir. Sözlüğünde verdiği bilgilere dayanarak Kaşgarlı Mahmud’un sözlükçülüğünün yanısıra filoloji ve ağız araştırmacılığı yönünün de olduğunu söyleyebiliriz, ayrıca verdiği örnek maniler, dizeler ve atasözlerinden halk edebiyatı yönünün de kuvvetli olduğunu görüyoruz. Kaşgarlı Mahmud’un bu eserinden başka bir de Cevahirü’n-nahv fi-Lugati’t-Türk (Türk dilinin gramer cevherleri) adlı bir de gramer kitabının olduğu bilinmektedir, ancak eser bugüne kadar bulunamamıştır.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevabın E şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Yorumlar
  • 0 Yorum