XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Deneme Sınavı Sorusu #1227385
Aşağıdakilerden hangisi karahanlı Türkçesindeki zaman zarflarındandır?
Akru/akrun |
Çın |
Tünle |
Katıg |
Terk/terkin |
Emdi: Bu zaman zarfı DLT’de çok kullanılmıştır.
Alper To?a öldi mü
İsiz ajun kaldı mu
Ödlek öçin aldı mu
Emdi yürek yırtılur (DLT I, 41)
“Alper Tona öldü mü? Kötü dünya kaldı mı? Felek (böylece) öcünü aldı mı? Şimdi
(onun ölüm acısıyla) yürek paralanıyor.
Kün: Karahanlı Türkçesi eserlerinde sıklıkla kullanılan bu zaman zarfı aynı zamanda
“güneş” anlamını da taşır.
Tün kün bile sevnelim “Gece gündüz sevinelim” (DLT I, 100)
Kündüz: Orhon ve Uygur Türkçesinde sözcük “küntüz”biçimindeydi.
Tüni yattı yakgakta kündüz örü “Gece yatakta yattı gündüz kalktı (KB, 952)
Kidin: Bu sözcük hem yer hem de zaman zarfı olarak kullanılmaktadır?
Bilip iter işni ökünmez kidin “işi bilerek yapar sonra pişman olmaz” (AH, 113,114)
Tün: Orhon Türkçesinden itibaren metinlerde görülen bu sözcük Karahanlı Türkçesinde de sıklıkla kullanılır.
Udıp yatma tün kün işin kıl anı? “uyuyup yatma gece gündüz onun işini yap” (KB, 5793)
Tünle: Az kullanılan bir zaman zarfıdır.
Tünle bile bastımız “Geceleyin bastık” (DLT I, 434)
Kışın: Az kullanılan bu sözcük sadece DLT’de geçmektedir.
Yazın katıglansa kışın sevnür “Yazın çalışırsa kışın sevinir” (DLT III, 159)
Yazın: Bu zaman zarfı da az kullanılmaktadır ve sadece DLT’de örneği vardır:
Küz keligi yazın belgürer “güzün gelişi yazın belli olur (DLT II, 172)
Yorumlar
- 0 Yorum