XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Ara 9. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

I. Türk İslâm Eserleri Müzesi (TİEM) No. 73’te kayıtlı olan nüsha

II. Anonim Tefsir

III. Manchester-John Rylands Nüshası

IV. Taşkent, Özbek Bilimler Akademisi, No. 2854’te kayıtlı olan bu nüsha

Yukarıdakilerden hangileri Karahanlılar dönemine ait olduğu tahmin edilen Kuran çevirileri arasında yer alır?


I, III, IV

II, III, IV

I, II, III

I, II, IV

I, II, III, IV


2.Soru

Kutadgu Bilig’in “yigitlikke açıp avuçgalıkın ayur şair yüzünü hangi çiçeğe benzetir?


Yasemin 

Erguvan

Orkide

Papatya

Lale 


3.Soru

Karahanlı Türkçesinde çift dudak ünsüzlerinin neden olduğu ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?


Önlük-Artlık Uyumu

Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu

Yuvarlaklaşma

Benzeşme

Büzüşme


4.Soru

Aşağıdakilerden hangisi hem geçişli hem de geçişsiz eylem türeten eklerdendir ?


+DA-

+g·ır-

+(X)k-

+la-/+le-

+(A)d-


5.Soru

Aşağıdakicümlelerinhangisindefiilgenişzamanınhikâyesiyle çekimlenmiştir?


tiler erdim emdi bu ya?lıg kişig
bir ol ya?şar erse kereksiz sözüg
kaçan keldi erse Medyen suvı?a buldı
Ta?rı tirgüzür hem öldürür
ukar erse şi‘r hem koşar erse öz

6.Soru

Karahanlı Türkçesi eserlerinde sıklıkla kullanılan aynı zamanda
“güneş” anlamını da taşıyan zaman zarfı aşağıdakilerden hangisidir?


kün

emdi

kündüz

kidin

tünle


7.Soru

“Korkur erdim” sözcüğü aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir? 


Belirli Geçmiş Zamanın Hikâyesi

Geniş Zamanın Hikâyesi

Şartın Hikâyesi

Belirsiz Geçmiş Zamanın Hikâyesi

Hikâye Birleşik Zaman


8.Soru

Aşağıdakilerden hangisi karahanlı Türkçesindeki zaman zarflarındandır?


Akru/akrun

Çın

Tünle

Katıg

Terk/terkin


9.Soru

Karahanlı Türkçesinde şart kipi hangi ek ile sağlanmaktadır?


-sar/-ser

–mı /-mi

–se / -sa

–e / - a

-gı/ -gi


10.Soru

Kutadgu Bilig’in “yigitlikke açıp avuçgalıkın ayur ””
Bölümünden "karılıkta kor yok köni turdum erse
yavalıkka isiz tiriglikni ıdtım"
dizelerinin Türkiye Türkçesindeki doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?


Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ziyanı yok; nafile, boşu boşuna
geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.

Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ihtiyarlığın zararı yok; nafile, geçen giden hayatımı ben boşu boşuna geçirdim.

Eğer ben doğru bir şekilde yaşasam da ihtiyarlığın bir faydası yok; nafile, boşu boşuna geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.

Eğer ben doğru bir şekilde yaşasaydım ihtiyarlığın zararı yok; nafile, boşu boşuna
geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.

Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ihtiyarlığın zararı yok; nafile, boşu boşuna
geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.


11.Soru

tili? bekte tutgıl tişi? sınmasun

kalı çıksa bektin tişi?ni sıyur

Yukarıda verilen dizelerin Türkiye Türkçesi’ne doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?


Dinle, bilgili (kişi) ne diyor: Edeplerin başının dili korumak (dili doğru kullanmak) olduğunu söyler.

Dilini tut, dişin kırılmasın; eğer dilini tutmazsan (dilin muhafaza altından çıkarsa) dişin kırılır.

İnsana ne gelirse, dilinden gelir; dili yüzünden kimi iyi, kimi kötü olur.

Dinle ve bu söze inan “vücut her sabah kalkıp eğilerek dile yalvarır”

Peygamber: “İnsanı yüzü koyun (yüz üstü) ateşe atan dildir” dedi; dilini sıkı tut yüzünü ateşten kurtar.


12.Soru

Aşağıdaki sontakılardan hangisi yalın ve tamlayan durumu ekiyle birlikte kullanılmaktadır?


Üçün

Basa

İçre

Kibi

Ara


13.Soru

“Akıtgu kerek” ” sözcüğündeki -kerek eki aşağıdakilerden hangisini belirtmektedir?


Belirsiz Geçmiş Zaman

Belirli Geçmiş Zaman

Emir Kipi

Gereklilik Kipi

Şart Kipi


14.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Orta Türkçe dönemine aittir?


Çağatayca

Orhon

Uygur

Kıpçak Türkçesi

Kuzey Türkçesi


15.Soru

Karahanlı Türkçesindeki ayrılma (çıkma, ablatif) durumu eki ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


Ayrılma, çıkma ve menşe ifade eder.

Aracıyla, aracılığıyla anlamı verir.

Bütünün parçasını gösterir.

Karşılaştırma ifade eder.

Karahanlı Türkçesinde kullanılan asıl ayrılma durumu eki +dın/+din/+tın/+tin’dir.


16.Soru

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde daha çok vücud adlarına eklenerek eklendiği adla ilgli karakteristik özellik ifade eden adlar yapan ek vardır?


kadnagun

adınagu

karnagu

begeç

başçı


17.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde yer değiştirme (metatez) vardır?


buyan > muyan
erŋek ~ ernek
öğren- ~ örgen-
bengü > meŋgü
buŋ > muŋ

18.Soru

yiyümedi ‘yiyemedi’ < yiy-ü u-madı (KB, 2031, AH 274) kelimesinde hangi ses olayı görülür?


benzeşme

göçüşme

Büzüşme.

yer değiştirme (metatez)

yuvarlaklaşma


19.Soru

"kuşg·aç", "yıg·aç" sözcüklerinde bulunan eklerin işlevi aşağıdakilerden hangisidir ?


Topluluk sayı adları yapmak

Kuvvetlendirme bildiren adlar yapmak

Küçültme adları yapmak

Meslek adları yapmak

Eşitlik ifade eden adlar yapmak


20.Soru

Karahanlı Türkçesi için aynı zamanda hangi isim kullanılır?


Çağatay Türkçesi

Merkez Türkçesi

Yeni Uygur Türkçesi

Hakanlı Türkçesi

Hakaniye Türkçesi