XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili Deneme Sınavı Sorusu #685743

Anadolu Selçukluları dönemi yazılı eserlerinden hangisi, yazılış tarihi bakımından en eskilerden biri olarak kabul edilmektedir?


Dîvân-ı Kebîr

Kitâbu Evsâf-ı Mesâcidi’ş-Şerîfe

Risaletü’n-Nushiyye

Garîb-nâme

Behcetü’l-Hadayık Fi-Mev’izetü’l-Hakayık


Yanıt Açıklaması:

Tasavvufî şiirleri konu alan Dîvân-ı Kebîr, Mevlana Celaleddin Rumi tarafından aruzun 24 bahrinde sanki 24 ayrı kitap gibi hazırlanmıştır. Mesnevî tarzında Hoca Ahmed Fakih tarafından yazılan Kitâbu Evsâf-ı Mesâcidi’ş-Şerîfe adlı eserde ise Şam, Kudüs, Mekke ve Medine şehirleri ve orada gördükleri anlatılmıştır. 13. yüzyıl Türkçesinin nadir örneklerinden olmasından dolayı dil tarihinde önemli bir yeri vardır. Risaletü’n-Nushiyye, Yunus Emre tarafından 1307-1308 yılında yazılmıştır. Başında 13 beyitlik bir giriş bölümü vardır. Bunun arkasından kısa bir mensur bölüm gelir. Asıl bölüm ise 600 beyite yakındır. Dinî-tasavvufi öğretici bir eser olduğundan dolayı Yunus Emre’nin diğer şiirlerinde görülen lirizm bunda yoktur. Garîb-nâme ise Âşık Paşa tarafından 1330 yılında yazılmıştır. 12.000 beyitlik bir mesnevidir. Dinî ve tasavvufi öğütler bulunan 10 baba ayrılmıs bir ahlâk kitabıdır. Şair eserinde, devrin aydınlarının Türk diline gereken önemi vermediklerinden yakınır. Millî dil ile bir edebiyat meydana getirmek isteyen Anadolu şairleri arasında çok önemli bir yeri vardır. Anadolu Selçukluları döneminden kalan en eski eserlerden biri olan Behcetü’l-Hadayık Fi-Mev’izetü’l-Hakayık, Arapça ve Farsça çeşitli vaaz kitaplarından yararlanılarak Nâsırüddin b. Ahmed b. Muhammed tarafından telif edilmiştir. Yazılış yeri ve tarihi kesin olarak belli olmamakla birlikte, yapılan incelemeler XII. yüzyılın sonu ile XIII. yüzyılın başında Anadolu’da yazılmış olabileceğini göstermektedir. Henüz yeni yeni yazı dili olmaya başlayan Oğuzca ile yazılmış olmasından dolayı Türk dili tarihi açısından son derece önemli bir metindir.

Yorumlar
  • 0 Yorum