Anadolu’da mesnevi nazım şekliyle yazılan ilk müstakil Türkçe eserler, XIV. asra aittir. Bu gelene­ğin ilk müstakil eseri ise asrın başlarında 707/1307 tarihinde Yûnus Emre tarafından kaleme alınan Risâletü’n-nushiyye’dir. Mehmet Çavuşoğlu, bu asır­da yazılan mesnevileri üç grupta incelemiştir:

Manzum dinî destanlar: Bu tip mesneviler daha çok meclis ve kıraathanelerde okunmak, in­sanlara hem hoşça vakit geçirtmek hem de çeşit­li nasihatler vermek amacıyla oluşturulmuşlardır. Bunlar genellikle Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin gibi din büyükleri ile İbra­him Edhem ve Veysel Karanî gibi bazı ünlü sufîlerin hayatları etrafında teşekkül etmişlerdir. Ahmet Atilla Şentürk’ün dikkat çektiği gibi, hikâyenin manzum ve kafiyeli olarak okuyan ve dinleyenlere aktarıldığı bu mesnevilerde, insan, hayvan, tabiat manzarala­rı, savaş gibi tasvir çizilmesine imkân veren birçok unsurun bulunmasına rağmen, şairler tarafından çoğunda tek bir mısrada dahi edebî tasvire yer veril­memiştir.