XIX. asırda Tatar-Başkurtların fikir hayatı ve medeniyeti büyük ölçüde Buhara Hanlığının etkisi altındaydı. Tatarlar teknoloji, ticaret ve eğitim alanlarında değişim olgusunu yaşarlarken, bir taraftan da geleneksel bir toplum olma özelliğini sürdürüyorlardı. Tatar edebiyatı daha ziyade tasavvufun tesiri altındaydı; tanınmış Tatar yazarları ve şahsiyetleri, şu veya bu şekilde tasavvufla alakası olan kişilerdi. En büyük toplumsal güç ulemanın elindeydi; din ve eğitim işlerinin idaresi onların elindeydi.