Tarihçi A. J. Toynbee, bir medeniyetin başka bir medeniyetin tehdidi karşısındaki tutumunu adlandırmak için “zelotizm” ve “herodianizm” terimlerini kullanır. Zelotizm, tehdide uğrayan medeniyetin, kabuğuna çekilerek iyice gelenekçi olmasıdır; herodianizm ise rakip medeniyetin maddi ve manevi silahlarını kullanmayı öğrenmektir. Osmanlı, Batı karşısında bu iki kavramın bütün içeriğini olanca genişliğiyle dener; hem de aynı anda... Bir yandan Batılılaşma çabası sürerken, diğer yandan da geleneğe daha bir sıkı yapışanlar çıkar. Bu sebepledir ki, Batılılaşma sürecine giriş, gelenekli değerlerin bir çırpıda edebiyattan silinmesine ve modern bir edebiyatın başlamasına müsaade etmez.