Deneysel araştırmalarda kişi önceden özel olarak hazırlanmış deney, laboratuvar ortamlarında incelenir. Genelde birey veya bireyler deneysel bir işleme maruz bırakılırlar ve sonrasında da bu deneysel işlemin kişi, kişinin davranışı üzerinde ne tür etkilere yol açtığı incelenir. Kişiye uygulanan deneysel işlemin kendisi bağımsız değişkendir, yani önceden düzenlenen, etkisi kontrol altına alınan değişkendir. Bu deneysel işlemin etkilemesini beklediğimiz davranış ya da özellik ise bağımlı değişkendir. Deneysel çalışmalarda dikkate alınan son değişken kontrol değişkenidir, yani bağımlı değişken yani kişinin davranışını, özelliğini etkileyebilecek, ama deneysele işleme katılmayan değişkendir. Deneysel çalışmalarda bu tür kontrol değişkenlerinin bilinmesi ve kontrol altına alınması sağlıklı sonuçlar etmek için son derece önemlidir