KİŞİLİK VE BENLİK

Kişilik tanımlarındaki ilk ortak nokta kişiliğin ayıredicilik özelliğidir. Her bireyin kişiliği kendine özgü olduğu için kişilik bireyi diğerlerinden ayıran özellikler ve nitelikler topluluğudur. Bir başka deyişle, kişiliğimiz bizi biz yapan özellikleri içermektedir. Örneğin Mete çalışkan birisidir dediğimizde bu özelliğinin onu diğer insanlardan ayıran
bir özellik olduğuna vurgu yaparız. Kişilik tanımlarında aynı zamanda kişiliğin sürekliliğine ve tutarlılığına da vurgu yapılmaktadır. Bu vurgu ile kişiliğin hem zaman içinde ve hem de farklı durumlarda benzer tepki ve davranışlar gösterilmesine yol açtığı kastedilmektedir. Elbette birey zaman içerisinde ve farklı durumlarda farklı davranışlar gösterebilir ama bu davranışlar arasında görece bir tutarlılığın oluşması kişilikle ilişkilidir. Örneğin düzenli bir bireyin hem iş yaşamında hem de ev yaşamında düzenlilik göstermesini bekleriz. Ayrıca tanımlarda ortak biçimde kişiliğin çeşitli özelliklerin yapılaşmış, birbiri ile ilişkiler oluşturan özellikler bütünü olduğunun da vurgulandığı görülmektedir. Kişiliğin bu özelliği kişiliği oluşturan öğelerin birbirinden bağımsız olmadıkları, birbirleri ile çeşitli örüntüler oluşturarak biricik bir yapı kazanması ile ilgilidir. Örneğin girişken, sorumluluk sahibi ve duyarlı bir kişinin bu özelliklerinin örüntüsü o bireyin biricik bir kişilik oluşturmasını sağlar. Kişiliğin vurgulanan bir diğer yanı ise bireyin çevresi ile kurduğu ilişki biçimlerini içermesidir. Örneğin kaygılı olmak da diğer insanlarla olumlu ilişkiler geliştirmek de kişiliğin öğeleridir (Cüceloğlu, 2004; Feist ve Feist, 2010; Yazgan İnanç ve Yerlikaya, 2011). Bu özellikler göz önüne alındığında kişilik bireyleri diğerlerinden ayıran, diğerleri ile ilişkileri belirleyen, tutarlı ve yapılanmış özellikler bütünü olarak ele alınabilir.