Yaşlı Psikolojisi Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi psikolojik yardım arama davranışını oluşturan öğelerden biri değildir?
Belirti algısı |
Belirtiyi yorumlama |
Karar verme |
Belirtiyi inkar etme |
Bir uzmana başvurmaya güdülenme |
Yardım arama davranışı, bir ihtiyacı, gereksinimi gidermek amacıyla tedavi veya rahatlama arayışı eylemi olarak tanımlanmaktadır. Yardım arama davranışı, belirti algısı, belirtiyi yorumlama, değerlendirme, karar verme ve bir uzmana başvurmaya güdülenme gibi öğelerden oluşmaktadır. Bu öğeler arasında D seçeneğindeki "belirtiyi inkar etme" yer almamaktadır.
2.Soru
Uzun süreli bellekle ilgili aşağıdaki ifadelerin hangisi doğrudur?
Yaşlılıkta bilgiyi işleme sürecinde en az değişim uzun süreli bellekte görülmektedir. |
Bilginin saklanmasında uzun süreli belleğin türünün etkisi yoktur |
Anısal bellekte yer alan bilgilerin doğru biçimde hatırlanması yaşla birlikte değişmemektedir |
Yaşla birlikte en fazla kayıp anlamsal bellekte olmaktadır |
Uzun süreli belleğe ulaştırılan bilgiler yaşlılıkta korunamamaktadır. |
Yaşlılıkta bilgiyi işleme sürecinde en az değişimin uzun süreli bellekte olduğu görülmektedir. Eğer bir bilgi uzun süreli belleğe iletilmişse burada korunmaktadır
3.Soru
Olası benlikler Kuramı'na göre bireyin gerçeklemesini istediği benliği hangisi ifade eder?
beklenen benlik |
korkulan benlik |
umulan benlik |
yadsınan benlik |
alışılmış benlik |
Beklenen benlik bireyin şuan ki koşullarını değerlendirip, gelecekte gerçekleşeceğini düşündüğü benliği, umulan benlik ise gerçeklemesini istediği benliği ve korkulan benlik ise bireyin gerçekleşmesinden korktuğu benliğini içermektedir. diğer şıkların kuramla ilgisi yoktur.
4.Soru
Havighurst ve Albrecht tarafından geliştirilen ve başarılı yaşlılığın mümkün olduğunca orta yaştaki aktivite ve tutumların yaşlılık sürecinde de sürdürülmesi ile mümkün olacağı üzerine temellendirilen kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Kopma Kuramı |
Etkinlik Kuramı |
Süreklilik Kuramı |
Psikososyal Gelişim Kuramı |
Psikoseksüel Gelişim Kuramı |
Havighurst ve Albrecht tarafından geliştirilen ve başarılı yaşlılığın mümkün olduğunca orta yaştaki aktivite ve tutumların yaşlılık sürecinde de sürdürülmesi ile mümkün olacağı üzerine temellendirilen kuram "Etkinlik Kuramı"dır. Doğru cevap B'dir.
5.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Piaget’in bilişsel gelişim aşamalarından değildir?
Duyusal öncesi motor dönem |
Duyusal motor dönem |
İşlem öncesi dönem |
Somut işlemler dönemi |
Soyut işlemler dönemi |
Piaget’e göre karmaşık düşünce süreçleri geliştirme yani bilişsel gelişim yaşamda dört aşamadan geçerek gerçekleşir. Bu aşamalar Duyusal Motor Dönem, İşlem Öncesi Dönem, Somut İşlemler Dönemi ve Soyut İşlemler Dönemi olarak adlandırılmaktadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşamı gözden geçirme döneminde sağlanan katkılardandır?
Doyum elde edilen yaşantılar. |
Hayal kırıklıkları. |
Başarılar |
Suçluluk duygusuna kapılma. |
Benlik saygısının korunması. |
Yaşamı gözden geçirme yaşlılık dönemindeki bireylerin ruh sağlıkları üzerinde de olumlu bir etkiye sahip olabilmektedir. Yaşamı gözden geçirme yaşlılık döneminde benlik saygısının korunmasında, umutsuzluktan ve depresyondan korunmada katkılar sağlayabilmektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişilik tanımlarında yer alabilecek ortak noktalardan biri değildir?
Kişiliğin ayıredicilik özelliği |
Kişiliğin sürekliliği ve tutarlılığı |
Kişilikte birbiri ile ilişkiler oluşturan özellikler bütünü |
Kişilikte bireyin çevresi ile kurduğu ilişki biçimleri |
Kişilikte sürekli fark edilebilir değişimler |
KİŞİLİK VE BENLİK
Kişilik tanımlarındaki ilk ortak nokta kişiliğin ayıredicilik özelliğidir. Her bireyin kişiliği kendine özgü olduğu için kişilik bireyi diğerlerinden ayıran özellikler ve nitelikler topluluğudur. Bir başka deyişle, kişiliğimiz bizi biz yapan özellikleri içermektedir. Örneğin Mete çalışkan birisidir dediğimizde bu özelliğinin onu diğer insanlardan ayıran
bir özellik olduğuna vurgu yaparız. Kişilik tanımlarında aynı zamanda kişiliğin sürekliliğine ve tutarlılığına da vurgu yapılmaktadır. Bu vurgu ile kişiliğin hem zaman içinde ve hem de farklı durumlarda benzer tepki ve davranışlar gösterilmesine yol açtığı kastedilmektedir. Elbette birey zaman içerisinde ve farklı durumlarda farklı davranışlar gösterebilir ama bu davranışlar arasında görece bir tutarlılığın oluşması kişilikle ilişkilidir. Örneğin düzenli bir bireyin hem iş yaşamında hem de ev yaşamında düzenlilik göstermesini bekleriz. Ayrıca tanımlarda ortak biçimde kişiliğin çeşitli özelliklerin yapılaşmış, birbiri ile ilişkiler oluşturan özellikler bütünü olduğunun da vurgulandığı görülmektedir. Kişiliğin bu özelliği kişiliği oluşturan öğelerin birbirinden bağımsız olmadıkları, birbirleri ile çeşitli örüntüler oluşturarak biricik bir yapı kazanması ile ilgilidir. Örneğin girişken, sorumluluk sahibi ve duyarlı bir kişinin bu özelliklerinin örüntüsü o bireyin biricik bir kişilik oluşturmasını sağlar. Kişiliğin vurgulanan bir diğer yanı ise bireyin çevresi ile kurduğu ilişki biçimlerini içermesidir. Örneğin kaygılı olmak da diğer insanlarla olumlu ilişkiler geliştirmek de kişiliğin öğeleridir (Cüceloğlu, 2004; Feist ve Feist, 2010; Yazgan İnanç ve Yerlikaya, 2011). Bu özellikler göz önüne alındığında kişilik bireyleri diğerlerinden ayıran, diğerleri ile ilişkileri belirleyen, tutarlı ve yapılanmış özellikler bütünü olarak ele alınabilir.
8.Soru
Bireyleri diğerlerinden ayıran tutarlı ve yapılanmış özellikler bütününe ne ad verilir?
Benlik |
Kişilik |
Birey |
Kimlik |
Alışkanlık |
Kişilik bireyleri diğerlerinden ayıran, diğerleri ile ilişkileri belirleyen, tutarlı ve yapılanmış özellikler bütünüdür. Doğru yanıt B'dir.
9.Soru
Erikson kendi yaşlılığı süresince deneyimlerine dayanarak, yaşlılıkta var olan yeni bir dönem ortaya koymuştur. Bu dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Sekizinci dönem |
Dokuzuncu dönem |
Onuncu dönem |
Rolüne saplanma |
Benlik farklılaşması |
Erikson kendi yaşlılığı süresince deneyimlerine dayanarak eşi ile birlikte kuramı tekrar gözden geçirmiş ve yaşlılıkta bir dokuzuncu dönem olduğunu ortaya koymuştur
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Süreklilik Kuramı'na ilişkin doğru bir bilgi değildir?
Diğer dönemler boyunca gelişimde gerçekleşen süreklilik yaşlılık dönemine gelindiğinde son bulur |
Süreklilik zaman içerisinde evrimsel tutarlılık ve bağlantılı olma anlamına gelmektedir |
Etkinlik kuramına daha detaylı açıklamalar getiren bir kuramdır |
Süreklilik içsel yapılar ve dışsal yapılarda meydana gelir. |
Bireyler çevre koşullarında meydana gelen değişimlere süreklilik oluşturma sayesinde uyum sağlarlar |
Bu kurama göre gelişim süreklilik gösterir ve yaşlılık döneminde de birey diğer dönemlerdeki özellikleri bağlamında süreklilik gösterme eğilimine sahiptir. Dolayısıyla A seçeneğindeki bilgi bu kuramı yansıtmamaktadır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Kaygılı, güvensiz ve kendine acıyan biri Beş Faktör Kişilik Kuramı'na göre hangi kişilik özelliklerine sahiptir?
Nevrotik |
Dışa dönüklük |
Açıklık |
Uyumluluk |
Öz disiplin |
Nevrotizm kişilik özelliği daha çok olumsuz duyguları yaşamakla ilgilidir. Bu kişilik özelliğine yüksek düzeyde sahip bireyler yaşamı zor, tehdit edici ve problemli olarak algılayan, çabuk kaygı ve stres yaşayan kişilerdir. Bu kişilik özelliğinin diğer ucunda duygusal denge gelmektedir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Schaie’nin yaşlılığın ilk yıllarını kapsayan aşamadır?
Kazanım aşaması |
Yeniden birleşme aşaması |
Başarma aşaması |
Yeniden düzenleme aşaması |
Yönetim aşaması |
Yaşlılığın ilk yıllarını kapsayan aşama yeniden düzenleme aşamasıdır (65-74 yaşları) ve genellikle bu yaşlarda emekliliğe ayrılmanın gerçekleşmesi nedeniyle birey bilişsel yeterliliğini yaşamını emeklilik yılları için yeniden yapılandırmak ve artan yaşlanmayla birlikte gelecekte azalacak bağımsızlıklarına yönelik planlar yapmak amacıyla kullanır.
13.Soru
Aşağıdaki yaşlılara ve yaşlılığa dair genel yargılar arasında hangisi yanlıştır?
Birçok yaşlı iyi durumda ve aktiftir. |
Tüm yaşlıların gri saçları, gözlükleri ve işitme cihazları yoktur. |
Yaşlılar sıklıkla karar vermek ve zor fikirleri anlamakta gençlerle fikirlerini paylaşırlar ve yardımcı olurlar. |
Birçok yaşlı kendisini, gençlik yıllarındaki gibi hisseder. Yaşamları aktiftir ve cinsellik yaşamlarının bir parçasıdır. |
Birçok yaşlı uzun süreli bakım kurumlarından yararlanabilir, çünkü aileleri veya arkadaşları onlara bakmazlar. |
Yanlışlar |
Doğrular |
Tüm yaşlılar hastadır.
|
|
14.Soru
Başarılı yaşlılığın orta yaştaki aktivite ve tutumların yaşlılık sürecinde de sürdürülmesine bağlı olduğunu ileri süren kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Kopma Kuramı |
Süreklilik Kuramı |
Psikososyal Gelişim Kuramı |
Etkinlik Kuramı |
Benlik Bütünlüğü Kuramı |
Havighurst ve Albrecht tarafından geliştirilen etkinlik kuramına göre başarılı yaşlılık, mümkün olduğunca orta yaştaki aktivite ve tutumların yaşlılık sürecinde de sürdürülmesi ile mümkün olmaktadır. Birey yaşlılık döneminde toplumdan uzaklaşmak yerine aktif, enerjik ve üretken olduğunda olumlu benlik algısını korumakta ve yaşamından doyum elde etmektedir. Doğru yanıt D'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kopma Kuramını açıklamaktadır?
Kişiliğin gelişimi yaşam boyu devam eder. |
Sekiz gelişim döneminin her birinde aşılması gereken bir karmaşa (çatışma) söz konusudur. |
Bir dönemdeki karmaşanın çözülmemesi diğer dönemdeki karmaşaların çözülmesini de olumsuz yönde etkiler. |
Yaşamın ilk yılında temel karmaşa temel güven oluşturmaya karşı güvensizliktir. |
Yaşlanma süreciyle bireylerin aktif yaşamdan hem kendi istekleri hem de toplumun beklentisi doğrultusunda uzaklaştıklarını öne sürer. |
Henry ve Cumming (1961) tarafından geliştirilen bu kurama göre bireyler yaşlılığın getirdiği değişimlerle birlikte aktif ve sosyal yaşamdan yavaş biçimde uzaklaşmaktadır. Çünkü yaşlılıkla birlikte birey kendiyle ilgili endişelere odaklanmakta, daha fazla ben merkezci olup diğer insanlardan uzaklaşmayı, yaşamdan kopmayı seçmektedir. Ancak bu geri çekilme her ilişki ile benzer biçimde olmayabilir, bazı ilişkilerde geri çekilme görülürken bazı ilişkiler ise devam eder. Uzaklaşma süreci bazen tercihler sonucu bazen ise çevresel koşullar sonucunda gerçekleşir. Ancak temel olarak yaşlılık süreciyle birey toplumdan kendini çekme yoluna gider ve toplumda bu süreci olumlu biçimde destekler. Bu süreç doğal biçimde gerçekleşir, hem bireyin kendisi bunu ister hem de çevre bunu ondan talep eder.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi beş Faktör Kişilik Kuramı'nda belirtilen kişilik özelliklerinden birisi değildir?
Psikotizm |
Dışadönüklük |
Açıklık |
Uyumluluk |
Öz-disiplin |
Son yıllarda farklı araştırmacılar (Goldberg, 1990; McCrae ve Costa, 1992) tarafından gerçekleştirilen araştırmalar tutarlı biçimde beş temel kişilik özelliği olduğuna ilişkin bulguları ortaya koymuşlardır. Bu kişilik özellikleri nevrotiklik, dışa dönüklük, açıklık, uyumluluk ve öz-disiplindir. Doğru cevap A seçeneğidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumda yaşlılara yönelik tutumlar arasında değildir?
Yaşlının üretken değil, tüketici olduğu düşüncesi |
Yaşın kronolojik olarak artması ve yaşlanmanın kaçınılmaz olduğu düşüncesi |
Yaşlıların gençlerle anlaşamayarak, akranlarıyla olma düşüncesi |
Yaşlılığın durağan ve değişmez olması düşüncesi |
Yaşlı hoşgörülü ve esnek olması düşüncesi |
Yaşlılığa ve yaşlıya dair bu tutumlar ve değer yargıları kuşaktan kuşağa aktarılır. Bu yargılardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:
Yaşlının üretken değil, tüketici olduğu düşüncesi,Yaşın kronolojik olarak artması ve yaşlanmanın kaçınılmaz olduğu düşüncesi, Yaşlıların akranları ile bir arada olmayı istedikleri, gençlerle anlaşamayacakları düşüncesi, Yaşlı hoşgörülü ve esnek değil düşüncesi, Yaşlılığın durağan ve değişmez bir dönem olduğu düşüncesi,Yaşın sağlıklı olmak için bir engel olduğu düşüncesi. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Yaşlılıkta aşağıdakilerden hangisinde azalma olmaz?
Muhakeme yeteneği |
İşlem hızı |
Hatırlama |
Zihinsel yetenekler |
Okuma becerisi |
Okuma becerisi
19.Soru
Yaşlılığa ve yaşlıya dair bu tutumlar ve değer yargıları kuşaktan kuşağa aktarılır. Hangisi bu tutumlardan birisi değildir?
Yaşlının üretken değil, tüketici olduğu düşüncesi |
Yaşın kronolojik olarak artması ve yaşlanmanın kaçınılmaz olduğu düşüncesi |
Yaşlıların akranları ile bir arada olmayı istedikleri, gençlerle anlaşamayacakları düşüncesi |
Yaşlı hoşgörülü ve esnek değil düşüncesi |
Birçok yaşlı iyi durumda ve aktiftir |
Yaşlılığa ve yaşlıya dair bu tutumlar ve değer yargıları kuşaktan kuşağa aktarılır. Bu yargılardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:
Yaşlının üretken değil, tüketici olduğu düşüncesi.
Yaşın kronolojik olarak artması ve yaşlanmanın kaçınılmaz olduğu düşüncesi.
Yaşlıların akranları ile bir arada olmayı istedikleri, gençlerle anlaşamayacakları düşüncesi.
Yaşlı hoşgörülü ve esnek değil düşüncesi
Yaşlılığın durağan ve değişmez bir dönem olduğu düşüncesi.
Yaşın sağlıklı olmak için bir engel olduğu düşüncesi
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlılarda yardım arama tutumunu olumsuz etkileyen etmenlerden biridir?
Yüksek sosyo-ekonomik düzey |
Erteleme davranışı |
Yardım sunan uzmana karşı olumlu algıların olması |
Maddi olarak hizmetin karşılanabilir olması |
İlk temasta saygı, şefkat, etkin dinleme ve koşulsuz kabul gösterilmesi |
Yardım arama davranışını olumlu etkileyen etmenler;
• Tanıdık ve güven duyulan bir yardım elemanına erişim durumu,
• Yardım sunan uzmana karşı olumlu algıların olması,
• Yardım arama davranışına dair önceki olumlu deneyimler,
• İlk temasta saygı, şefkat, etkin dinleme ve koşulsuz kabul gösterilmesi,
• Yardım arama/değişim için içsel olarak güdülenmek,
• Yüksek sosyo-ekonomik düzey,
• Tedavi/müdahale sürecine katılım konusunda denetim duygusuna sahip olmak
• Maddi olarak hizmetin karşılanabilir olması şeklinde özetlenmiştir
Yardım arama tutumunu olumsuz etkileyen etmenler arasında ise;
• Utanma, zayıf görünme konusundaki isteksizlik, aptal, hastalık hastası birisi olarak görülme korkusu, insanların sorunlarını kendilerinin çözmesi gerektiğine dair inançlar,
• Belirtileri, sorunları normalleştirme çabası,
• Ruhsal hastalıklarla etiketlenme/teşhis edilme korkusu,
• Bozuk, sorunlu aile geçmişi,
• Sisteme veya yardım uzmanına duyulan güvensizlik,
• Yardım arama davranışına dair önceki olumsuz deneyimler,
• Mevcut yardımların varlığına dair bilgi/farkındalık eksikliği,
• Erteleme davranışı ve
• Depresyon/kaygı/madde bağımlılığı gibi bir soruna sahip olmak gösterilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ