Problem çözmenin birinci bileşeni olan bilişsel bileşeni kişinin sorunu doğru bir şekilde algılayıp algılamadığını etkiler. Davranışın sonucunu düşünebilmek, gerekli riskleri ve sorunluluğu almayı, eylemlerinin kendisi ve diğerleri için sonuçlarını kestirebilmeyi gerektirir. Bunu yapabilen kişi attığı adımların bir sonraki aşamada ne tür sonuçlar doğurabileceğini düşünür.