Ahmet Hamdi Tanpınar, yaşadıklarını, izlenimlerini bir şair ve kültür adamının estet tavrı ile deneme formundaki bu yazılarına yansıtır. Yazarın özgürce kalem oynattığı, engin kültür birikimini yansıtan bu yazılar; tarih, sanat, edebiyat, memleket meseleleri gibi farklı konuları işler. Beş S¸ehir’de (1946), Türk tarihi açısından önem taşıyan, mimari, coğrafi ve kültürel özellikleri ile öne çıkan Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul gibi şehirleri “tarih ve medeniyet” merkezli bir bakış açısı ve estetik bir yaklaşımla gözlemler ve tasvir eder. Ankara, Erzurum ve Konya coğrafi konumları ve tarih içinde süregelen mücadeleleri ile öne çıkarken Bursa ve İstanbul, zaman ekseninde “tılsımlı aynadaki şehir” (Bursa), “zamanın tılsımlı kuyusu” (İstanbul) gibi nitelemelerle Türk ve Müslüman kimlikleri de vurgulanarak işlenmektedir. Denemelerde tarihi ve kültürel bir perspektiften değerlendirilen şehirler adeta bir kronik gibi okunur (Kefeli, 2012, s. 211-220).