Bu dönemde Avrupa ile ilişkilerin kültürel boyutlarından birisini de matbaada basılan kitaplar oluşturur. İbrahim Müteferrika’nın I. Mahmut’un tahta çıktığı yıl yazdığı Usûl’ül–hikem fî nizamü’l–ümem adlı eseri Avrupalılaşma hareketinin beyannamesi niteliğindedir. Söz konusu kitap, Osmanlı Devleti’nin değişen idari, askerî, siyasi ve iktisadi şartlara ayak uydurmasına ilişkin birtakım çözüm önerilerini içerir. Müteferrika’nın eserini ayrıcalıklı kılan unsur, Avrupa’daki gelişmelerden haberdar olmasından dolayı tespitlerinde isabetli olması ve değişen zamanın şartlarını göz önünde tutarak çözümler önermesidir.