II. Mahmut dönemi, 1826 öncesi ve sonrası olmak üzere iki dönem olarak ele alınmaktadır. Bu ilk dönemde devlet, içteki isyanlara müdahale edemez. 1826 ile 1839 yılları arasında devlet kurumlarının Avrupai bir tarzda düzenlenmesine yönelik adımlar atılmıştır. 1827 yılında Fransa, İngiltere ve Rusya’ya ait filolar, Navarin’de Osmanlı donanmasını yakarlar. Bu nedenle Osmanlı Devleti ile İngiltere, Fransa ve Rusya arasındaki siyasi ilişkiler kesintiye uğrar. Bu gelişmeler karşısında II. Mahmut, askerî düzenlemelerde Avrupa’ya değil Prusya’ya yönelir. II. Mahmut döneminde Avrupa’dan ülkeye gelecekler için pasaport uygulamasına geçilir ve ülke dışına gidecekler için diğer devletlerde olduğu gibi hariciye nezaretinden (dış işleri bakanlığından) pasaport alınması şart koşulur.