Kışlalı’ya göre, laiklik ile ilgili verilen mücadeleye ve yaşanan süreçlerde “...on üçüncü yüzyılda bir Hıristiyan düşünürü olan Aziz Thomas, devletin insan aklına uygun olarak düzenlenmesi gerektiğini savunmuştur. Bir yüzyıl sonra, bu kez ünlü bir Müslüman bilim adamı olan İbn-i Haldun, laik düşüncenin gerçek bir öncüsü olarak ortaya çıkmıştır. Devletin var oluşunu ve toplumların evrimini, tanrısal iradeye değil, toplumsal-ekonomik nedenlere dayandırarak açıklamıştır.