Herhangi bir müdahale programını uygulamadan önce bu programdan yararlanacak gruba uygulanacak programın özellikleri, ne kadar etkili olabileceği, diğer alternatif uygulamalar ve eğer varsa, verebileceği zararlar hakkında bilgi vermek gereklidir. Bu bilginin içinde programın neleri kapsayacağı, süresi ve olası etkileri hakkında da bilgi verilir. Ayrıca bu durumda kullanılabilecek alternatif uygulamalar da anlatılır. Katılımcılardan tüm bu bilgileri aldıktan sonra, yani bilgilendikten sonra verilecek destek programına katılmayı kabul ettiklerini gösteren onay almak gerekir. Bu onaya “bilgilendirilmiş onam” denmektedir. Doğru cevap D’dir.

psikososyal

Afetler sonrasında en sık rapor edilen psikolojik sorun olan travma sonrası stres bozukluğunun(TSSB) 1800’lere dek uzanan bir geçmişi olmasına karşın, bu konuya ilişkin alanyazın çoğunlukla  erişkinlerin travma sonrası tepkilerine odaklanmıştır.

Afetlerin her zaman önceden tahmin edilebilir olmaması afet deneyiminin kendine özgü ayırt edici özellikleri arasındadır.

Acil durum yöneticileri için getirilen önerilerde, Dynes (1994), Neal ve Phillips (1995) ve Drabek (2003) gibi araştırmacılar, acil müdahaleleri yönetmenin, otoriteye dayalı olmaktan ziyade kaynak temelli teorik modellerin uygulanmasını gerektirdiğini vurgulamaktadırlar.

Kişilerin yaşadıkları olaya ilişkin etkenler de bireylerin travma sonrasında yaşadıkları gelişim düzeylerini belirgin bir
şekilde etkilemektedir. Örneğin, deprem gibi bir doğal afet yaşantısı olan bireylerin olayda yaralanma düzeyleri, konutlarını kaybetme veya konutlarının hasar alması, geçici konutlara yerleşmeleri gibi maruz kalma etkenlerinin travma sonrası gelişim düzeylerini artırdığı görülmüş; bunları yaşayan bireylerin daha fazla destek talep etme ve alma eğiliminde olabilecekleri belirtilmiştir. Doğru yanıt B'dir.

Afet psikolojisi alanında yapılan araştırmalar ve uygulamalar özellikle II. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkmıştır. 1950’ler sonrasında afet çalışmaları süreklilik göstermeye başlamıştır. Daha sonra Vietnam savaşında görev yapan askerlerin bir kısmının savaştan psikolojik olarak etkilendikleri gözlemlenmiştir. Bazı askerlerin uzun süreli psikiyatrik sorunlar yaşamaya başladığı ve savaş öncesi psikolojik ve psikiyatrik sorunu olmayanların da önemli psikolojik sorunlar yaşadığı görülmüştür. Amerikan Psikiyatri Birliğinin hazırladığı ruhsal rahatsızlıkların sınıflandırılması sistemi olan DSM-III’te, 1980 yılında ilk defa travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tanısına yer verilmiştir. Doğru yanıt D'dir.

Afet psikolojisinin çalışma alanlarını temelde üç grupta incelemek mümkündür. Bunlar afetlerin yol açabileceği psikolojik etkilerin ve bunlarla ilişkili değişkenlerin incelenmesi, ikincisi bu etkileri azaltmak için afetzedelere uygulanabilecek kısa ve uzun vadeli müdahaleler ve son olarak da afetlere hazırlıklı olmak için toplumu eğitmek, farkındalık
yaratmak ve hazırlıklı olma davranışlarını teşvik etmektir. Doğru yanıt B'dir.

Amerikan Psikiyatri Birliğinin hazırladığı ruhsal rahatsızlıkların sını?andırılması sistemi olan DSM-III’te, 1980 yılında ilk defa travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tanısına yer verilmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Çocuğun kendisini olay anından kopuyor gibi hissetmesi, gerçeklikten uzaklaşması, olayın yaşandığını ya da ayrıntılarını hatırlayamaması ve olayı yaşayan kendisi değilmiş gibi hissetmesi “disosiyasyon (çözülme, kopma)” belirtileridir. Doğru cevap B’dir.

A,B,C,D seçenekleri bireysel özelliklerinden kaynaklanan durumlar olurken E şıkkı çevresel özellikler ile ilgili bir durumdur.

Söz konusu öneriler arasında şunlar bulunmaktadır:
• Tüm tehlikeler yaklaşımı esastır.
• Planlama ve hazırlık faaliyetleri, gerçekleştirilmesi gereken ve alınacak hedefler değil, sürekli süreçlerdir.
• Mitlere değil sosyal bilim alanının araştırma bilgisine dayalı olarak, program etkinliklerine, önceliklerine ve uygulama stratejilerine rehberlik edilmelidir.
• Afet planları davranışsal tepki için kılavuzlar olacaksa, bunları uygulayanlar tarafından geliştirilmelidirler.
• Acil müdahaleleri yönetmek, otoriteye dayalı olmaktan ziyade kaynak temelli teorik modellerin uygulanmasını gerektirir.

Doğru yanıt D'dir.

TSG düzeylerini arttıran bazı faktörler bulunmuştur. Bu faktörlerden bazıları şöyle sıralanabilir:
• Sosyodemografik özellikler (kadınlar, evli
olanlar, gençler)
• Kişilik özellikleri (iyimser olanlar; deneyime açık olanlar)
• Olaya ilişkin faktörler
• Olay üzerinden geçen zaman
• Olay sonrasında sosyal destek
• Olay hakkında düşünme tarzı
• Olay ile baş etmede kullanılan yöntemler

Doğru yanıt C seçeneğidir.

İtalya ve Japonya

Gerileme (regresyon), çocuğun ağır ve yoğun bir duyguyla ya da yeni durumla baş edemediğinde, içinde bulunduğu gelişimsel dönemden daha önceki bir döneme ait davranışlar sergilemeye başlamasıdır.Doğru cevap E'dir.

Araştırmacılar, doğal afetlerin çocuklarda yarattığı uzun süreli psikolojik etkilerin üç yolla oluşabileceğini vurgulamaktadır. İlk olarak, afetler çocukların
fiziksel bütünlüklerine ve sağlıklarına zarar verme yoluyla olumsuz etkilere neden olmaktadırlar. Çocukların doğal afetlerden etkilendiği ikinci yol, afet sonrasında gelişebilecek psikolojik rahatsızlıkları içermektedir.  Afetler toplumsal sistemlere
verdiği hasar nedeniyle de çocuklar üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkarmaktadır. Soruda bu yolları ve etki mekanizmalarını en doğru ve kapsayıcı biçimde içeren şık A seçeneğidir. Doğru cevap A'dır. 

Doğru cevap E seçeneğidir. Travmatik yaşantılar sonrası yürütülen toplum temelli psikososyal destek çalışmalarında yetişkin ve çocuklara aynı anda, eşit kalitede ve eşit öncelikli hizmet sağlama ilkesi geçerlidir. Çocuklara veya yetişkinlere öncelik verilmesi gibi bir ilke söz konusu değildir. Burada kritik olan durum, her grubun ihtiyaçlarına ve gelişimsel özelliklerin uygun psikososyal desteğin zamanında sunulabilmesidir. Bu gerekçeyle E seçeneğindeki ifade doğru bir ifade değildir. 

Acil durum yönetimi; “potansiyel tehlikeli durumlarda var olan belirsizliklerin en aza indirgenmesi ve kamu güvenliğinin en üst düzeye çıkartılması süreci” olarak tanımlanmaktadır. Acil durum yönetimi kavramsallaştırmasının bu noktada yöneldiği temel amaç, bir felakete ilişkin olarak; “bir felaketin yaşam döngüsünü”, afet öncesi, afet anı ve sonrasını; ona hazırlıklı olmak, yanıt vermek, iyileştirme ve etkilerini en aza indirgeme gibi birtakım strateji ve taktiklerin uygulanması yoluyla acil durumların veya felaketlerin maliyetlerinin sınırlandırılması oluşturmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yaşanan zorluklara bağlı olarak, yas, alkol ve madde kötüye kullanımı, çökkünlük, yoğun kaygı, stres tepkileri gibi belirtiler görülebilir. Herkesin bu etkileri hangi düzeyde yaşayacaklarını kesin olarak bilmek çoğu zaman mümkün olmamakla birlikte bazı kişilerin risk gruplarında olabileceği belirtilmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.