Afet Psikolojisi ve Sosyolojisi Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yaşanan travmatik olaya ilişkin, gün içinde tekrarlayıcı şekilde akla gelen ve durdurulamayan düşünce tarzına ne denir?
somatizasyon |
psikoterapi |
Depresyon |
ruminasyon |
TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) |
Doğru cevap D dir. Yaşanan travmatik olaya ilişkin, gün içinde tekrarlayıcı şekilde akla gelen ve durdurulamayan düşünce tarzına ruminasyon denir.
2.Soru
Afet psikolojisi özellikle hangi dönemde önem kazanmıştır?
I. Dünya Savaşı |
II. Dünya Savaşı |
Balkan Savaşları |
Çernobil faciası |
Fukuşima depremi |
II. Dünya Savaşı
3.Soru
İngiltere ve ABD'de yaşayan insanların afetlere gösterdikleri tepkilerin benzer olmasının sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Ekonomik benzerlik |
Coğrafi benzerlik |
Kültürel benzerlik |
Genetik benzerlik |
Afet tiplerinin benzerliği |
İnsanların afete yönelik olarak gösterdikleri tepkiler kültürel açıdan önemli farklılıklar gösterebildiği gibi benzerlikler de gösterebilir. Örneğin İngilizlerin tepkileri ile Amerikalılarınkini karşılaştıranlar örüntü düzeyindeki benzerliklere dikkat çekmiştir. Doğru yanıt C'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mikro düzey etkileşime örnek gösterilebilir?
Çalışma arkadaşları |
Aile |
Okul |
Site sakinleri |
Arkadaş grupları |
Mikro düzey etkileşim grubu yakın çevre içindeki etkileşim grubudur. Seçeneklerde ki aile grubu buna bir örnektir Doğru cevap B'dir.
5.Soru
Bir topluluğun önemli ölçüde vergilendirilmeye uygun kaynakları olarak kişilerin ve/veya mülklerin ciddi bir biçimde zarar gördüğü bir olaydır. Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Tehlike |
Risk |
Afet |
Risk algısı |
Savunmasızlık |
Afet çalışmalarının tarihçesi açısından “afet terimi” ile “tehlikeleri” birbirinden ayırt edilme eğilimindedir. Drabek (2004:1)e göre afet; “bir topluluğun önemli ölçüde vergilendirilmeye uygun kaynakları olarak kişilerin ve/veya mülklerin ciddi bir biçimde zarar gördüğü bir olay” anlamına gelmektedir. Bunun aksine tehlike; “toplum veya çevreye zararı olma riski olan -olgusal- bir durumdur” olarak tanımlanmaktadır.
6.Soru
Çocuk ve ergenlere yönelik afet sonrası psikososyal müdahale yaklaşımları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
Çocuklar ve ergenlerin psikolojik tepkilerini normalleştirmeyi amaçlar. |
Travmanın yarattığı kaygıyı hafifletmeyi sağlar. |
Çocuklar ve ailelerin stres tepkileri konusunda bilgilendirilmeler yapar. |
Bireysel ve toplumsal düzeyde sadece psikolojik gereksinimlerinin giderilmesine yönelik çalışmaları kapsar. |
Başetme kapasitelerini arttırarak toparlanma sürecini hızlandırmayı hedefler. |
Afet sonrası psikososyal müdahaleler, afet sonrasında toplumun psikososyal ortamını düzenlemeye odaklanmakta; afetlerden etkilenen toplumların hem bireysel hem de toplumsal düzeyde psikolojik, sosyal ve fiziksel gereksinimlerinin giderilmesine yönelik çalışmaları kapsamakta ve bireylerin, ailelerin ve toplumların psikolojik iyilik hâllerine olabildiğince hızlı ulaşmalarının desteklenmesini amaçlamaktadır. Bu müdahaleler, çocukların psikolojik tepkilerini normalleştirmeyi, travmanın yarattığı kaygıyı hafifletmeyi ve başetme kapasitelerini arttırarak toparlanma sürecini hızlandırmayı hedeflemektedir.
7.Soru
Aşağıda yer alan afetzedelere sunulan psikososyal hizmetler hakkındaki açıklamalardan hangisi doğrudur?
Sınırlı afetzedelere sunulan bir hizmettir. |
Afetin üzerinden zaman geçtikten sonra sunulan bir hizmettir. |
Afetzedelere sunulan psikososyal hizmetler uzun süreli olmalıdır. |
Afetzedelerden önce sosyal destek kaynaklarına destek sağlamalıdır. |
Psikososyal hizmetlerde sağlık açısından ilk yardımın uygulanması önceliklidir. |
Afet psikolojisinin ikinci temel alanı psikolojik etkileri önlemeyi ve azaltmayı hedefleyen uygulamaları geliştirmek ve uygulamaktır. Bu uygulamaları genel olarak psikososyal müdahaleler olarak adlandırmak mümkündür. Bu müdahaleler afetten hemen sonra başlamalı ve uzun dönemde de devam etmelidir. Destek uygulamaları tüm afetzedelerin ulaşabileceği şekilde düzenlenmelidir. Psikolojik ilk yardım, psikoeğitim ve anlamlandıma/paylaşım grupları bu uygulamalardan bazılarıdır. Bu müdahaleler sırasında afetten daha çok etkilenenlerin saptanması ve uygun psikolojik/psikiyatrik müdahale için yetkin kişilere/ kurumlara yönlendirilmeleri de gerekir. Psikolojik ilk yardım (PİY), afetzedelere güvenlik duygusu verecek, onları sakinleştirecek, sosyal destek ağları ile bağ kurmalarını, öz yeterlik duygularını pekiştirecek, kaynaklarla ilgili bilgi verecek ve umut aşılayacak bir yöntemdir. Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Yaşanan travmatik olaya ilişkin, gün içinde tekrarlayıcı şekilde akla gelen ve durdurulamayan düşünce tarzı aşağıdakilerden hangisidir?
Ruminasyon |
Somatizasyon |
Oryantasyon |
Normalizasyon |
Motivasyon |
Yaşanan travmatik olaya ilişkin, gün içinde tekrarlayıcı şekilde akla gelen ve durdurulamayan düşünce tarzına “ruminasyon” denmektedir. Doğru cevap A’dır.
9.Soru
I. Afetlerin yol açabileceği psikolojik etkilerin ve bunlarla ilişkili değişkenlerin incelenmesi II. Afetlerin afetzedeler üzerindeki etkilerini azaltmak için uygulanabilecek kısa ve uzun vadeli müdahaleler III. Afetlere hazırlıklı olmak için toplumu eğitmek Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri afet psikolojisinin çalışma alanları arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
II ve III |
I ve III |
Hepsi |
Afet psikolojisinin çalışma alanlarını temelde üç grupta incelemek mümkündür. Bunlar afetlerin yol açabileceği psikolojik etkilerin ve bunlarla ilişkili değişkenlerin incelenmesi, ikincisi bu etkileri azaltmak için afetzedelere uygulanabilecek kısa ve uzun vadeli müdahaleler ve son olarak da afetlere hazırlıklı olmak için toplumu eğitmek, farkındalık yaratmak ve hazırlıklı olma davranışlarını teşvik etmektir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğa olayı kaynaklı afetlerden biri değildir?
savaşlar |
tsunami |
kasırga |
deprem |
sel |
savaşlar
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi travma sonrası çocuklarda görülen bedensel ve fizyolojik tepkilerden biri değildir?
Aşırı uyarılmışlık |
İştahta artma ya da azalma |
İşitme kaybı |
Karın ağrısı |
Konuşma güçlükleri |
-
Aşırı uyarılmışlık
-
İştahta artma ya da
azalma
-
Uyku sorunları /
ka^buslar
-
Karın ağrısı
-
Baş ağrısı
-
Konuşma güçlükleri
-
Tikler
-
Tanımlanamayan acı ve
ağrılar
-
Gastrointestinal sorunlar
12.Soru
Doğal afetlerin, insan eliyle ortaya çıkmış biyolojik ya da teknolojik tehditlerin, bizi, ailemizi, evimizi, işimizi ve içinde yaşadığımız topluluk ve toplumu etkileyebilmesi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?
Sosyal sermaye teorisi |
Acil durum yönetimi |
Tüm tehlikeler yaklaşımı |
Kolektif stres teorisi |
Afetlere müdahale teorisi |
Tüm tehlikeler yaklaşımı doğal afetlerin, insan eliyle ortaya çıkmış biyolojik ya da
teknolojik tehditlerin, bizi, ailemizi, evimizi, işimizi ve içinde yaşadığımız topluluk ve toplumu etkileyebilmesi anlamında kullanılan bir terimdir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afetlerde psikososyal destek uygulamalarında uyulması gereken temel ilkelerden biri değildir?
dürüstlük |
yeterlilik |
yararlı olmak |
bilgilendirilmiş onam |
hayvan haklarına saygı |
hayvan haklarına saygı
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Drabek ve Hoetmer'in Acil durum yöneticileri için hazırladığı öneriler arasında yer almaz ?
Planlama ve hazırlık faaliyetleri, gerçekleştirilmesi gereken ve alınacak hedefler değil, sürekli süreçlerdir. |
Afet planları davranışsal tepki için kılavuzlar olacaksa, bunları uygulayanlar tarafından geliştirilmelidirler. |
Acil müdahaleleri yönetmek, otoriteye dayalı olmaktan ziyade kaynak temelli teorik modellerin uygulanmasını gerektirir. |
Tüm tehlikeler yaklaşımı (all-hazards approach)ihtiyaç duyulduğunda gerekli konularda uygulanmalıdır. |
Mitlere değil sosyal bilim alanının araştırma bilgisine dayalı olarak, program etkinliklerine, önceliklerine ve uygulama stratejilerine rehberlik edilmelidir. |
Afet sosyologlarının afet çalışmaları alanındaki bir diğer önemli katkısı acil durum yönetiminden sorumlu birimlere yönelik öneriler geliştirmiş olmalarıdır. Özellikle Drabek ve Hoetmer (1991) tarafından hazırlanan metin bu konuda önemli bir belge niteliğindedir. Söz konusu öneriler arasında şunlar bulunmaktadır: • Tüm tehlikeler yaklaşımı (all-hazards approach) esastır (Drabek ve Hoetmer, 1991). • Planlama ve hazırlık faaliyetleri, gerçekleştirilmesi gereken ve alınacak hedefler değil, sürekli süreçlerdir (Dynes ve diğerleri, 1972). • Mitlere değil sosyal bilim alanının araştırma bilgisine dayalı olarak, program etkinliklerine, önceliklerine ve uygulama stratejilerine rehberlik edilmelidir (Quarantelli ve Dynes, 1972). • Afet planları davranışsal tepki için kılavuzlar olacaksa, bunları uygulayanlar tarafından geliştirilmelidirler (Dynes ve Drabek, 1994). • Acil müdahaleleri yönetmek, otoriteye dayalı olmaktan ziyade kaynak temelli teorik modellerin uygulanmasını gerektirir (Dynes, 1994; Neal ve Phillips, 1995; Drabek, 2003).Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi afetlere maruz kalan okul öncesi dönem çocuklara yönelik psikososyal müdahale açısından yanlıştır?
Çocuğun zedelenen güven duygusunun onarılabilmesi için, ailelerin mümkün olduğunca çocuktan uzak kalmamak konusunda uyarılmadılır; |
Küçük yaştaki çocuklar için anne babanın fiziksel teması yatıştırıcı olmaktadır |
Gerek duyulduğundaçocukların geçici olarak anne babalarının yanında yatmasına izin verilebilir. |
Travma anının oyunlarda tekrar tekrar canlandırılması olumsuz sonuçlanabilir ve çocuğa zarar verebilir. |
Ailelerin çocukların gerileme davranışları hakkında bilgilendirilmeleri de önemlidir. |
Doğru cevap D dir. Travma anının tekrar tekrar canlandırılması, kimi zaman ebeveynler tarafından olumsuz ve çocuğa zarar verici olarak algılansa da aslında çocuklar bu oyunlar sırasında kavranılması güç olan travmatik olayı anlamlandırmaya çalışmaktadırlar.
16.Soru
"Yaşadığımız sel felaketinin ardından kendimi daha güçlü hissediyor ve sorunların üstesinden gelebileceğimi düşünüyorum" diyen birinin Tedeschi ve Calhoun'un modeline göre hangi yönde gelişim yaşadığı söylenebilmektedir?
Yeni olanakların algılanması |
Kişiler arası ilişkilerin güçlenmesi |
Bireysel güçlülük |
Manevi değişim |
Yaşamın kıymetini anlama |
Tedeschi ve Calhoun’un modeline göre, bireyler beş farklı alanda değişim yaşamaktadır. Bu değişim alanları ve travmatik olaylar sonrası bu türde gelişim yaşayanlarda çok sık rastlanan ifadeler şöyle sıralanmaktadır:
1. Yeni olanakların algılanması: “Yaşadığım bu
olaydan sonra hayatıma yeni bir yön verdim”,
“Hayatımı daha iyi ve yararlı şeyler yaparak
geçirebileceğimi anladım”
2. Kişiler arası ilişkilerin güçlenmesi: “Bu ya-
şadığım olay sonrasında zor zamanlarda baş-
kalarına güvenebileceğimi anladım”, “Kendimi diğer insanlara daha yakın hissetmeye
başladım”
3. Bireysel güçlülük: “Bu olaydan sonra düşündüğümden daha güçlü olduğumu anladım”,
“Olayları olduğu gibi kabullenmeyi öğrendim”
4. Manevi değişim: “Olaydan sonra manevi konuları daha iyi anladım”
5. Yaşamın kıymetini anlama: “Olaydan sonra,
yaşadığım her günün değerini anladım”
Doğru yanıt C seçeneğidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi travma sonrası stres bozukluğunun dört temel belirti grubu arasında yer almaz?
kişilik bozukluğu |
aşırı uyarılma |
düşüncelerde olumsuz değişiklikler |
yeniden yaşama |
kaçınma |
kişilik bozukluğu
18.Soru
Deprem felaketinde bulundukları bina yıkılmasına rağmen sağ kurtulan Hasan'ın, travma sonrası gösterebileceği muhtemel akut stres tepkileri aşağıdakilerden hangisidir?
Dikkati toplamada zorlanma. |
İçine kapanıp hiç konuşmama veya sürekli olayla ilgili konuşma. |
Ani irkilme ve tedirginlikler. |
Gerginlik, yorgunluk, uyuma güçlüğü. |
Hepsi |
Travmatik bir olayın ardındaki ilk iki gün ile dört hafta arasında görülebilen akut stres tepkileri aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
• Dikkati toplamada zorlanma
• Geçmişi göre artmış sinirlilik hâli
• İçine kapanıp hiç konuşmama veya sürekli olayla ilgili konuşma
• Gerginlik, yorgunluk, uyuma güçlüğü
• Ani irkilme ve tedirginlikler
• Baş ağrısı, bulantı
• Fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklarda artış
• İş,evlilik, aile ve arkadaş ilişkilerinde sorunlar
• Huzursuzluk, güvensizlik, insanlardan uzaklaşma, aşırı yargılayıcı ve suçlayıcı olma
• Her şeyi kontrol altında tutma isteği
19.Soru
I. Doğa olayı kaynaklı afetler
II. Toplumsal infial kaynaklı afetler
III. İnsan eli ile yaratılan tehlikeler
IV. Teknolojik tehlikeler
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri kaynaklarına göre afet türleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, III ve IV |
Hepsi |
Afetlere yol açabilecek çeşitli tehlike kaynakları vardır. Kaynaklarına göre afetler doğa olayı kaynaklı (ör. deprem, sel, tsunami, kasırga), insan eli ile yaratılan tehlikeler (ör. savaşlar, terör olayları) ve teknolojik tehlikeler (ör. maden kazaları, nükleer patlamalar) sonunda oluşan afetler olarak üç grupta incelenebilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afet sonrası çocuklarda görülen sosyal tepkilerden biridir?
İntihar düşünceleri |
Utanç |
İçe çekilme |
Depresyon |
Suçluluk |
İçe çekilme
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ