Kült: Kutsal olarak bilinen varlıklar çevresinde saygı, tapınma, dua, kurban gerektiren özel yer ve zamanlarda törenleri içeren inanç sistemi.

Seleukos Kralı I. Antiokhos (MÖ 281-261) MÖ 270-268 yılları arasında ve Seleukos ordusundaki filler nedeniyle Filler Savaşı olarak adlandırılan savaşta Galatları yenerek Batı Kıyılarından, İç Anadolu’ya doğru sürdü.

Bu savaşlardan en öenmlilerinden biri MÖ 301' de yapılan İpsos (Çay yakınları, Afyonkarahisar) Savaşı' dır. Antigonos ve oğlu Demetrios Anadolu' yu yönetirken, Makedonia ve Yunanistan' ı da kısmen ele geçirdiler. Bunlara karşı Lysimakhos, Seleukos ve Ptolemaios birleşti. Savaşta Antigonos öldürüldü, oğlu Demetrios ise kaçtı.

Saygın bir senatör olan Nerva (MS 96-98) tahta geçti. Nerva, kendisine veliaht olarak o sıralar Roma İmparatorluğu’nun en güçlü kişilerinden birisi olan General Traianus’u gösterdi. Böylelikle iç savaşlara engel olmak için devlet yönetimine en uygun kişinin, akrabalık ilişkileri olmasa da bir önceki imparator tarafından veliaht ilan edilmesi âdeti başlamış oldu.

Romalıların Anadolu’da mimariye soktukları yeni yapı tipleri arasında en önemlisi hamamlardır. Hamam binası Roma’nın anıtsal mimarlığının en görkemli eserleri arasındadır. Tonozlar kullanılarak inşa edilen bu yüksek yapılar pek çok antik kentin en büyük yapılarıydı.

Antik çağda şarap ve zeytin yağı gibi malzemelerin depolanması, saklanması ve nakledilmesi için kullanılan; Yunan seramik endüstrisinde üretilen büyük boyutlu, geniş karınlı çift tutamaklı kap formunun ismi Amphora'dır. Doğru cevap E'dir. 

Kent-devletlerinin oligar?ik bir yapıdan demokratik yapıya geçişi ise Arkaik Çağ’da gerçekleşmiştir.

M.Ö. yılında Atinalılar ile Persler arasında imzalanan Kallias Barış Antlaşmasıyla Persler Batı Anadolu kentleri üzerindeki egemenlik haklarından vazgeçmişlerdir.

Romalıların MÖ 133 yılında Pergamon Krallığı’nın son kralı III. Attalos öldüğünde, krallığını vasiyet yoluyla Roma devletine bırakmıştır. Böylece Batı Anadolu’da ilk defa toprak elde eden Romalılar burada “Asia Eyaletini” kurmuşlardır. 

Urartu Krallığı’nda çivi yazısı, yıllık sefer yapma, ölçü sistemi, krali unvanlar, stel dikme, savaş taktikleri, nüfus nakilleri, resim, süsleme ve kabartma sanatı gibi uygulamalar, Asur etkili olarak gelişmiştir. Mimari, sorguçlu miğferler, kazanlardaki siren eklentileri, hiyeroglif yazısı, yakarak gömme, fildişi sanatı gibi dallar ise Kuzey Suriye’den etkiler almıştır. Bronz levhalar üzerindeki bezemelerde Asur etkisi yanında Geç Hitit izleri de görülmektedir. Bütün bu etkiler Urartu insanı ve zorlu coğrafyasıyla bütünleşerek yeni biçimler almış ve Urartu sanatını oluşturmuştur.

MS 4. yüzyıl sonu - MS 5. yüzyıl başında paganlık yasaklanmış, pagan tapınakları ve diğer mülkleri kiliseye devredilmiştir. Bu nedenle pek çok antik tapınak kiliseye dönüştürülmüştür. Örneğin Ankyra’daki (Ankara) Augustus Tapınağı ve Pergamon’daki (Bergama) Mısır kültlerine tapınılan “Kızıl Avlu” kiliseye dönüştüren Anadolu'daki Roma tapınaklarının güzel iki örnekleridir.

Henüz Makedonia İmparatorluğu şeklen dağılmamıştı ama Diadokhoslar aralarında yönettikleri bölgeleri genişletmek için savaşmaya başladılar ve kendilerini MÖ 306 sonrasında yönettikleri yerlerde kral ilan etmeye başladılar. Bu savaşlardan en önemlilerinden biri MÖ 301’de yapılan İpsos Savaşıdır.

Soru kökünde özellikleri verilen ve bu dönemin en ünlü yazarı olan kişi Herodotos'tur.

Doğru cevap C seçeneğidir.

İlk olarak 1870’te ismi arkeoloji dünyasında hep polemik konusu olan Heinrich Schliemann tarafından kazılmaya başlayan Troia (Hisarlık Tepe) bir yerde tabakalanmasının sistematik şekilde belgelenmesinden dolayı Arkeoloji Biliminin ilk sistematik kazısı sayılır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Orientalizan seramik sanatının Yunanistan'daki öncü merkezi Korinth kentidir. Batı Anadolu’da Orientalizan dönem seramiği üretimi yapan önemli merkezler arasında Pitane, Larissa, Smynra, Klazomenai atölyeleri sayılabilir.

Kral II. Eumenes (MÖ 197-159) Roma tarafında yer almayı sürdürmüş ve onun yönetimi altında Pergamon büyük bir sanat ve kültür merkezi hâline gelmiştir.

Anadolu’da bilinen tek Neandertal fosil kalıntısı Karain Mağarası’nda (Antalya) bulunan alt çene kemiğidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Aleksandros’un generallerinden I. Ptolemaios (MÖ 321-285) tarafından Mısır’da kurulan ve onun ismiyle anılan Ptolemaios Krallığı, Güneybatı Anadolu’nun deniz kıyısındaki bölgelerini kısa bir süre yönetmiştir. Ptolemaioslar Ege Denizindeki ticaret merkezlerine ulaşabilmek için kullanacakları limanlar arayışında idiler ve kereste, demir, bakır gibi Anadolu’nun doğal kaynaklarına ihtiyaçları vardı. Diğer krallıklar güneybatı anadoluyu yönetmemişlerdir. Doğru cevap A'dır.

Geç Hellenistik Dönem’in Anadolu'da en tanınan anıtsal heykel grubu, Nemrud dağındaki tanrı heykelleridir. Bunlar, Yunan ve Pers tanrıları synkretism ile birleştirilmişlerdir. Seleukos kralları (anne tarafı) ile Pers kralları (baba tarafı) Ata kültüne bağlı olarak tasvir edilmiştir.