Yanıt Açıklaması:

Gözlem kavramına ilişkin bilim felsefesinde birbiriyle ilişkili metodolojik, ontolojik ve epistemolojik sorunlarla karşılaşıyoruz. Bu sorunlar ise (a) bilimsel gerçekçilik görüşünü savunanlar ile (b) bu görüşe karşı çıkan pozitivist ve deneyci görüşleri, kısaca gerçekçilik-karşıtlığı görüşünü, savunanlar arasında tartışmalara yol açmıştır. Başlıca sorunlar şunlardır.
(i) Metodolojik sorunlar: Hangi türden bilimsel işlemler gözlem sayılabilir? Hangi olaylar gözlemlenebilir? Sözgelişi Örnek 4’teki manometre ibresinin 1 atmosfer işaretli çizginin hizasında durması olgusu her iki görüşte gözlemlenebilir sayılmasına karşın, gazın 1 atmosfer basıncında olması olgusu yalnız (a) görüşünde gözlemlenebilir sayılır. Nitekim manometre (a) görüşünde gözlem aygıtı sayılırken, (b) görüşünde sayılmamıştır.
(ii) Ontolojik sorunlar: Gözlemlenebilir şeyler (nesne dizgeleri, olay ve olgular)
varlık sayılabilir mi? (a) görüşünde olanlar bu soruyu olumlu olarak, (b) görüşünde olanlar olumsuz olarak yanıtlamıştır.
(iii) Epistemolojik sorunlar: Gözlemsel bilgi, yani gözlemle doğrulanmış gözlem önermelerinin ifade ettiği bilgi ile gözlemsel-olmayan önermelerin ifade ettiği bilgi arasında kesin fark bulunur mu? Gözlem önermelerinin doğrulanması ile gözlemsel-olmayan önermelerin pekiştirilmesi arasında fark kesin mi? Gözlem önermelerinin ifade ettiği bilgi, gözlemsel-olmayan önermelerin, özellikle teori öğesi kapsayan önemelerin, ifade ettiği bilgiden bağımsız olabilir mi?

Yanıt Açıklaması: A hariç diğerleri yanlış önermedir

Yanıt Açıklaması: "A gaz kitlesinin basıncı, [t1, t2] zaman aralığında 1 atmosferden 2 atmosfere geçiyor mu?" sorusu sınamaya yol açan bir sorudur. "Niye a gaz kitlesinin basıncı, [t1 t2] zaman aralığında 1 atmosferden 2 atmosfere geçiyor?" sorusu ise açıklamaya yol açan bir sorudur. "A durumu gerçek mi?" sorusu da sınamaya yol açan bir soru örneğidir. "Niye her ideal gaz kitlesinin sabit sıcaklıktaki basıncı hacmi ile ters orantılıdır?" sorusu ise bir düzenlilik açıklamasına yol açan bir niye-sorusudur. "Her ideal gaz kitlesinin sabit sıcaklıktaki basıncı hacmi ile ters orantılı mıdır?" sorusu bir hipotez sınama sorusu olduğundan sorumuzun doğru cevabı E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Bas van Fraassen tarafından ortaya konulmuş pragmatik açıklama denilen bilimsel açıklama modelinde, açıklama, bir önerme, bir çıkarım ya da bir dizi önerme ile özdeş olmayıp, “Niye A?” biçiminde açıklamaya yol açan bir niye sorusunun bir yanıtıdır. Bu nedenle bir açıklama kuramı, bir niye-sorusu kuramı olmalıdır. Doğru cevap A'dır. 

Yanıt Açıklaması: Deney, gözlem ve ölçme fiziksel işlemlerdir, niceliklere sayısal değer verme işlemi ölçmedir.

Yanıt Açıklaması:

Varlıksal olasılık, argümanları olaylar ya da olay-tipleri, fonksiyon değerleri de
0 ile 1 arasında reel sayılar olan bir fonksiyondur. Varlıksal olasılık fonksiyonları
diye adlandırılan bu fonksiyonlardan her biri belli bir rastlantı deneyi denilen bir
deney türüne bağlı olarak belirlenir. Rastlantı deneyi, istenildiği kadar çok kez yinelenebilen bir deney türüdür. Doğru cevap E'dir. 

Yanıt Açıklaması: Kabul koşulu, bilim insanlarının bir bilimsel önermeyi kabul etmeleri, bu önermeyi bilimsel çalışmalarında kullanmaya, daha açık olarak, her türlü bilimsel çıkarımların öncülleri olarak kullanmaya karar vermeleri demektir.

Yanıt Açıklaması:

Bilim felsefesinde, bilim insanlarının niye-sorularına yanıt olarak yaptıkları
açıklamaları betimlemek amacıyla farklı bilimsel açıklama modelleri ortaya konulmufştur. Bu modellerin başlıcalarını inceleyip her birinin yol açtığı sorunları gözden
geçireceğiz. Bu modeller sırasıyla yasacı, birleştirici, pragmatik ve nedensel-mekanik
açıklama modelleridir. İlk üç model epistemik (bilgisel), sonuncusu da
(Wesley C. Salmon tarafından) ontik (varlıksal) olarak nitelenmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Gözlem, bir gözlem önermesinin ifade ettiği bilgiye erişmeyi sağlayabilen bir fiziksel yöntem biçimidir. Gözlemle sınanan gözlem önermesi, gözlem sonucunda doğrulanırsa, bu önermenin karşılığı olan bir olgu bulunur. Bu olgu gözlem önermesini doğru kılar. Gözlemci, sınamaya değer bulduğu gözlem önermesini gözleme dayanarak doğrulayabilirse, bu önermeyi doğru kulan olgunun bilgisine erişmiş olur. Eğer gözlem önermesi gözlemle sınama sonucunda yanlışlanrsa, bu önermenin değillemesi doğrulanmış olur. Doğru cevap A'dır. 

Yanıt Açıklaması: Bir sorunun gözleme yol açan bir soru olabilmesi için olanaklı yanıtlarının birer gözlem önermesi olması gerekir.