Yanıt Açıklaması:

Grymour'un önermelerinin her zaman yürümediği Christensen’in karşı örnekleri ile gösterilmiştir. Glymour yöntemine yapılan en önemli eleştirilerden birini oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması:

J. Dalton’un katlı oranlar yasası, J. L. Proust’un sabit oranlar yasası ve Gay Lussac’ın gazlar hakk›ndaki sabit hacim oranları yasası, öbür yandan Avogadro sayısının değerinin deneysel olarak ölçülmesi yoluyla pekiştirilmesine dayanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Başlıca bilimsel değerler, dakiklik, tutarlılık, kapsamlılık, yalınlık ve verimliliktir.

Yanıt Açıklaması: Tümdengelimsel hipotez yanlışlama görüşü, adından da anlaşılacağı üzere, hipotezleri yanlışlamada (reddetmede) kullanılmaktadır; pekiştirme yöntemlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması:

Sözdizimsel denilen teori yaklaşımında, teori kısmen yorumlanmıştır. Yalnız gözlem terimleri birer varlık gösterir. Teoride geçen teorik terimler ise kısmen anlamlı sayılır. Her teori, içinde yalnız teorik terimler geçen teorik postulatlar, içinde hem gözlem terimleri hem teorik terimler geçen bağlantı postulatları ve her iki çeşit postulattan türetilebilen açıklamalar ile öndeyilerden oluşur. Teorik terimler bağlantı postulatlarıyla
kısmen yorumlanır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Eğer yasa-görünümlü önermenin mantıksal-olmayan tüm terimleri gözlem terimi ise, bu önerme bir deneysel yasayı, teorik terim ise, bir teorik yasayı dile getirir. Bu kavram çerçevesini göz önünde tutarak Ünitenin ikinci bölümünde bilimsel teorilere ilişkin iki yaklaşımı ele alıyoruz. Teorilerin sözdizimsel yaklaşımı olarak adlandırılan birincisinde, bir teori, teorik postulatlarla (aksiyomlarla), bu postulatlarda geçen teorik terimler ile gözlem terimleri arasındaki bağlantıyı kuran bağlantı postulatlarından oluşur. Bağlantı postulatlarında hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçer. Böylelikle teorik postulatlar ile bağlantı postulatlarından yalın olguları ya da düzenlilikleri dile getiren gözlem önermeleri türetilebilir. Böylece teori açıklama yapar ya da öndeyide bulunur. Teorilerin anlambilimsel yaklaşımı olarak adlandırılan ikincisinde ise, sözü geçen postulatların (aksiyomların) yanı sıra gerçek bir nesne dizgesini ve/veya özelliklerini temsil eden model denilen matematiksel yapılar bulunur ve teorinin doğruluğu bu modellere dayanır.

Yanıt Açıklaması:

Söz konusu sıralama bağıntısı yansımalı (refleksif) ve bakışımlı (simetrik) olup, geçişli (transitif) değildir. Bağıntı yansımalıdır, çünkü her renk tonu kendine benzer. Bağıntı bakışımlıdır, çünkü bir renk tonu ikincisine benzerse, ikincisi de birincisine benzer. Bağıntı geçişli değildir, çünkü bir renk tonu ikincisine, ikincisi üçüncüsüne benzerse, birincisi üçüncüsüne benzemeyebilir. Nitekim mavi tonlar mor tonlara, mor tonlar kırmızı tonlara benzemesine karşın, mavi tonlar kırmızı tonlara hiç benzemez. Ama ardı ardına gelen renk tonları birbirine benzediğinden bir sıralama bağıntısı oluştururlar.

 

Yanıt Açıklaması:

Burada geçen N/V oranına molekül sayısı yoğunluğu denir. Nitekim bu oran birim hacmindeki molekül sayısına eşittir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Salt tümevarımcı görüşe göre bilimsel yöntemin aşamalarının doğru sıralanışı II-III-I şeklindedir, bu sebeple doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 4. ünitenin "Bilimsel Teoriler" ana başlığında açıklandığı üzere, "bağlantı postulatları" içinde hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçen önermeler olup teorik terimlere dolayısıyla da teorik önermelere kısmi bir anlam verir. Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bağlantı postulatları, içinde hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçen önermeler olup teorik terimlere dolayısıyla da teorik önermelere kısmî bir anlam verir. Bu nedenle teorik terimler, tam anlamlı olan gözlem terimlerinin tersine, ancak kısmen anlamlıdırlar.

Yanıt Açıklaması:

Bilimsel değerler, herhangi bir bilim dalındaki alternatif teoriler arasında hangisinin daha gelişmiş olduğunu belirten ölçütlerdir. Başlıca bilimsel değerler, dakiklik (accuracy), tutarl›l›k (consistency) kapsamlılık(scope), yalınlık (simplicity) ve verimlilik (fruitfulness)tir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması:

Sonsuz Öğeli Evren Sorunu: Öyle bazı önermeler vardır ki, ancak sonsuz öğeli bir evrende doğru olup, sonlu bir evrende tutarsızdır; yani tüm yorumlamalarda yanlıştır. Örneğin “Her doğal sayıdan büyük bir doğal sayı vardır” önermesi, sayallığı (cardinality) sonsuz olan tüm doğal sayılardan oluşan evrende doğru olmasına karşın, bu evrenin sayallığı sonlu olan herhangi bir altkümesinden oluşan evrende tutarsızdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bilim felsefesinde gerçekçi görüşü savunanlara göre, bilimin konu edindiği her şey vardır. Dolayısıyla “Bilimde sözü edildiğine göre yerçekimi vardır” görüşü gerçekçi görüşün bir örneğidir. Bu örnekte, yerçekimi bilimin konusu olduğu için var sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Deney ve/veya gözlem yoluyla doğrulanmış sonlu sayıda gözlem önermesinden tümevarımsal çıkarımla oluşturulan önermelere tümevarımsal genelleme önermesi denilmektedir. Dolayısıyla, doğru cevap "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bayesci Pekiştirme Yöntemi’nde hipotezler, kanıt önermeleri de diyeceğimiz eldeki doğrulanmış gözlem önermeleri ve arkadüzlem bilgisini dile getiren önermelere göre koşullu olasılıklarına dayanılarak sınanırlar. Burada olasılık teorisinin Bayes Teoremi olarak tanınan olasılık yasası kullanılır. Bu nedenle bu pekiştirme yöntemine Bayesci Pekiştirme Yöntemi denmiştir.