Bireysel İş Hukuku Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. İşçi
II. Stajyer
III. Alt işveren
IV. Çırak
V. Kalfa
İşyerinde işçilerin yanı sıra hukuken işçi sıfatı taşımayan ancak işçi benzeri diğer kişiler de bulunmaktadır. Yukarıdakilerden hangisi bu grupta yer alır?
II ve III |
III ve IV |
II ve IV |
IV ve V |
II ve V |
Çıraklar, çıraklık sözleşmesi ile çalıştıkları için işçi sıfatı taşımaz. İşçi benzeri bir diğer grup, stajyerlerdir. Stajyerler, teorik bilgilere sahip oldukları bir mesleğin uygulamasını izleyerek o mesleğin uygulamasını öğrenmek üzere işyerinde bulunan kişilerdir.
2.Soru
İşverenin yönetim hakkı kaynaklar hiyerarşisinde hangi sırada yer alır?
En üst sırada yer alır |
En alt sırada yer alır |
Anayasadan hemen sonra yer alır |
Kanundan hemen sonra yer alır |
Kanun hükmünde kararnameden hemen sonra yer alır |
İşverenin yönetim hakkı kaynaklar hiyerarşisinde en alt sırada yer alıp, işverenin emir ve talimatları, anayasa, yasalar, yönetmelik ve tüzükler, toplu iş sözleşmeleri ve iş sözleşmelerine aykırı olamaz.
3.Soru
Mobbing ile ilgili seçeneklerde verilenlerden hangisi doğrudur?
Cinsel içerikli tacizi ifade eder |
Kısa sürelidir,sistematik değildir |
İşyerinde bir kutlamaya davet edilmek mobbinge örnek verilebir |
Kişilik haklarına aykırılık oluşturmaz |
Kötü muamele,tehdit ve aşağılama davranışlarıdır. |
Psikolojik taciz (mobbing);çalışanlara üstleri, astları veya eşit düzeydeki çalışanlar tarafından sistematik olarak uzunca bir süre uygulanan her türlü kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi davranışları içeren, kişiyi sosyal ortamdan uzaklaştıran davranışları ifade eder. Doğru cevap E seçeneğidir.
4.Soru
İş sözleşmesinde işverenin temel borcu aşağıdakilerden hangisidir?
İş görme |
Malın teslimi |
Bir miktar para bağışlanması |
İşçi sağlığının korunması |
Ücret ödeme |
İşçinin iş görme borcuna karşılık işverenin ücret ödeme borcu temel borçlar niteliğindedir.
5.Soru
Ödeme Zamanı ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
İş sözleşmesinin sona ermesi hâlinde işveren, işçinin ücreti ile sözleşme ve kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerini tam olarak ödemek zorundadır |
İşveren ücret borcunu iş ilişkisinin niteliği gereği, kural olarak işçinin işi görmesinden sonra yerine getirir. |
İş Kanunu’na göre, ücret en geç ayda bir ödenir. |
95 sayılı ILO Sözleşmesi’ne göre, ücretlerin iş günlerinde ödenmesi zorunlu değildir. |
İşçinin ücreti, işveren tarafından kanun veya sözleşme hükümlerine uygun olarak hesap edilmez veya zamanında ödenmezse işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. |
95 sayılı ILO Sözleşmesi’ne göre, ücretlerin iş günlerinde ödenmesi zorunlu değildir.
6.Soru
Seçeneklerde verilenlerden hangisi ücretin ödenme şekli ya da yeri ile ilgili olarak doğru bir ifadedir?
Temel ücret bono ya da senetle ödenebilir |
Ücret eklerinin kesinlikle parayla ödenmesi gerekir |
Ücretlerin ödemesi elden teslimle yapılır |
Çalışan hizmetiyle orantılı olarak avans alabilir |
Ücret ödemesi en geç 3 ayda bir yapılır |
Temel ücret sadece parayla ve banka hesabına yapılabilir.Ancak ek ücretler eşya ya da para üzerinden yapılabilir. Ücret ödemesi en geç ayda bir yapılmalıdır. Çalışan kişiler yaptıkları hizmet karşılığında orantılı olarak avans alma hakkına sahiptirler. Doğru cevap D seçeneğidir.
7.Soru
Yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde çırağa asgari ücretin yüzde kaçı kadar ücret ödenir?
%10 |
%15 |
%20 |
%25 |
%30 |
Mesleki Eğitim Kanunu 25. maddesinde yirmi ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde çırağa asgari ücretin %30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde % 15’inden aşağı olmamak üzere bir ücret ödeneceğini hükme bağlamıştır.
8.Soru
I-Deniz, göl ve akarsulardaki gemilerde iş sözleşmesiyle çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında,
II-Karadan gemiye ve gemiden karaya yapılan yükleme ve boşaltma işleri hakkında,
III- Denizlerde çalışan su ürünleri üreticileri ile ilgili işler hakkında,
Deniz İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işler ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
Deniz, göl ve akarsulardaki gemilerde iş sözleşmesiyle çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında 854 sayılı Deniz İş Kanunu hükümleri uygulanır. Diğer işler İş Kanunu’na tabidir . Doğru cevap A şıkkıdır.
9.Soru
İşveren ve alt işveren ilişkisini belirleyen yegane unsur seçeneklerden hangisidir?
İş kanunu |
İş güvenliği kanunu |
Ticaret kanunu |
İşin türü |
İşin boyutu |
İş hukuku işverenin kendi işyerinde kendi işçileri ile mal veya hizmet ürettiği fabrika modeli üzerinde şekillenmiştir. Ancak 20. yüzyılın sonunda istihdamın dışsallaşması politikalarının yaygınlaşması ile giderek artan bir biçimde üretimin bir bölümünün bir başka işveren tarafından üstlenildiği görülmeye
başlanmıştır. Örneğin bir inşaatın elektrik tesisatının veya bir fabrika ya da bankanın temizlik veya güvenlik işlerinin bir başka işverene gördürülmesi gibi. Taşeronluk olarak da adlandırılan alt işverenlik uygulamalarının gerisinde uzmanlıktan yararlanma, maliyetlerin düşürülmesi, sendikalaşmanın önüne
geçilmesi gibi çeşitli amaçlar yatmaktadır. İşin işyerinde başka bir işverene gördürülmesi çok çeşitli biçimlerde gerçekleşebilir. Ancak İş Kanunu’nda belirtilen koşulları taşıyan ilişkiler İş Kanunu anlamında asıl işveren-alt işveren ilişkisi olarak nitelendirilip kanunda belirlenen hukuki sonuçlara tabi tutulur. O hâlde, uygulamada her taşeron olarak nitelendirilen kişi İş Kanunu anlamında alt işveren olarak değerlendirilmeyebilir. Önemli olan ilişkinin İş Kanunu’nda belirlenen koşulları taşımasıdır.
10.Soru
Teorik bilgilere sahip oldukları bir mesleğin uygulamasını izleyerek o mesleğin uygulamasınıöğrenmek üzere işyerinde bulunan kişilere ne denir?
Kalfa |
Çırak |
Stajyer |
Usta |
İşçi |
Teorik bilgilere sahip oldukları bir mesleğin uygulamasını izleyerek o mesleğin uygulamasını öğrenmek üzere işyerinde bulunan kişilere stajyer denir.
11.Soru
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu uyarınca bir kişinin çırak olabilmesi için sahip olması gereken minimum eğitim derecesi nedir?
İlkokul |
Ortaokul |
Lise |
Meslek lisesi |
Meslek Yüksekokulu |
İşyerlerinde vasıflı işçi ihtiyacının karşılanması günümüzde mesleki eğitimin önemli bir hedefidir. Çıraklık kurumu vasıflı işgücü ihtiyacının karşılanmasında temel bir önem taşımaktadır. Bu nedenle çıraklık ülkenin istihdam politikaları arasında önemli bir yer işgal eder. Ülkemizde çırakların hukuki durumu 3308
sayılı Mesleki Eğitim Kanunu hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir. Ancak Mesleki Eğitim Kanunu ülkemizdeki bütün çırakları kapsamayıp bu kanun kapsamında bulunan il ve mesleklerde faaliyet gösteren işyerlerinde uygulanır. Mesleki Eğitim Kanunu kapsamı dışında kalanlara Türk Borçlar
Kanunu’nun hükümleri uygulanır. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu uyarınca
çırak, “Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişi” olarak
tanımlanmıştır. Kanunda tanımlanmamış da olsa çıraklık sözleşmesi uyarınca iş sahibi bir meslek veya sanatı öğretmek, çırak da bu meslek veya sanatı öğrenmek amacıyla işgörmekle yükümlüdür. Mesleki Eğitim Kanunu’na göre çırak olabilmek için kişinin en az ortaokul veya imam-hatip ortaokulu mezunu olmak, bünyesi ve sağlığı gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olması
gerekir (m.10). Kanunda on dokuz yaşından gün almış olanların da yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabileceği belirtilmiştir.
12.Soru
Çalışma koşullarını belirleyen kaynaklar arasında en alt sırada aşağıdakilerden hangisi yer alır?
İşverenin yönetim hakkı |
İş Sözleşmesi |
İç Yönetmelik |
İşyeri Uygulaması |
Toplu İş Sözleşmesi |
İşverenin yönetim hakkı çalışma koşullarını belirleyen kaynaklar arasında en alt sırada yer alıp, anayasa, yasalar, toplu iş sözleşmesi ve bireysel iş sözleşmesi ile belirlenmiş düzenlemelere aykırı emir ve talimatlar işçiyi bağlamaz.
13.Soru
Çıraklar iş kanunu kapsamında olup olmadığı ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Çıraklar Deniz İş Kanununa tabidirler. |
Çıraklar işçidir, iş kanununa tabi değildirler. |
Çıraklar işçidir, iş kanununa tabidirler |
Çıraklar işçi değildir, iş kanununa tabi değillerdir. |
Çıraklar işçidir, Deniz İş Kanununa tabidirler. |
Çıraklar çıraklık sözleşmesi ile çalışırlar. İş sözleşmesi ile çalışmadıklarından çıraklar işçi olmayıp, İş Kanunu’na tabi değildirler
14.Soru
Ücret Kesme Cezası ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
İşveren toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesinde gösterilmiş olan sebeplerin dışında işçiye ücret kesme cezası veremez |
Kanunda ceza olarak işçi ücretlerinden yapılacak kesintinin miktarı sınırlandırılmamıştır. |
Kanunda ceza olarak işçi ücretlerinden yapılacak kesinti miktarının bir ayda iki gündelikten veya işçinin iki günlük kazancından fazla olamayacağı öngörülmüştür |
İşçi ücretlerinden ceza olarak kesilen bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılmak üzere, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenecek bankalardan birinde yine Bakanlık adına açılan hesaba, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. |
Uygulamada ücret kesme cezası genelde toplu iş sözleşmesiyle kararlaştırılmakta, işçinin belirli davranışlarına karşı uyarı, iş sözleşmesinin feshi gibi cezalar yanında ücret kesme cezası öngörülmektedir |
Kanunda ceza olarak işçi ücretlerinden yapılacak kesintinin miktarı sınırlandırılmamıştır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iş sözleşmesinin özelliklerinden biridir?
Kamu hukuku sözleşmesidir. |
Taraflar arasında kişisel ilişki kurar. |
Ani edimli borç ilişkisi doğurur. |
Tek taraflı borç ilişkisi doğurur. |
Tarafların gerçek kişi olması zorunludur. |
İş sözleşmesi, belirli veya belirsiz bir süre içinde işçi ve işverene hak ve borçlar yükleyen, taraflar
arasında kişisel ilişkiler kuran, iki taraflı ve sürekli borç ilişkisi doğuran bir özel hukuk sözleşmesidir.
16.Soru
“İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı hâlde yapmamakta ısrar etmesi” maddesi hangi borç türünün fesih maddesi arasında yer alır?
İşin özenle yapılması borcu |
Sadakat borcu |
İş görme borcu |
Teslim ve hesap verme borcu |
Düzenlemelere ve talimatlara uyma borcu |
İş görme borcuna aykırılık, aykırılığın ağırlığı ve niteliğine göre bir haklı veya geçerli fesih nedeni oluşturabilir. İş Kanunu’nun 25. maddesinde, “İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi” işveren için bir haklı fesih nedeni olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.
17.Soru
Kısmi süreli iş sözleşmesinde haftalık iş süresi, o işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın .......... oranına kadar olabilir.
Yukarıda boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Dörtte biri |
Üçte biri |
Yarısı |
Üçte ikisi |
Dörtte üçü |
Kısmi süreli iş sözleşmesinde haftalık iş süresi, o işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar olabilir.
18.Soru
Aşağıdaki işverenlerden hangisi kamu hukuku tüzel kişiliğine sahiptir?
Anonim şirket |
Dernek |
Kooperatif |
Üniversite |
Vakıf |
İş Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren denir. Şirket, dernek, vakıf gibi özel hukuk tüzel kişileri işveren olabileceği gibi üniversite, belediye, devlet gibi kamu tüzel kişileri de işveren olabilir.
19.Soru
Çağrı üzerine çalışmalarda hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi kaç saat kararlaştırılmış sayılır?
5 saat |
8 saat |
10 saat |
15 saat |
Yirmi saat |
Çağrı üzerine çalışmalarda hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır.
20.Soru
Aşağıdaki Kanunlardan hangisi bireysel iş hukukunun kapsamında bulunmamaktadır?
Türk Borçlar Kanunu |
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu |
Basın İş Kanunu |
Deniz İş Kanunu |
İş Kanunu |
Bireysel iş ilişkileri hukukumuzda esas itibariyle, İş Kanunu, Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu tarafından düzenlenmiştir. Toplu iş ilişkileri ise Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda düzenlenmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ