Büyük Selçuklu Tarihi Ara 19. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Melikşah kaç yılında tahta çıkmıştır?
1071 |
1072 |
1073 |
1074 |
1075 |
Türkistan Seferi sırasında şehit edilen Alp Arslan, ölüm döşeğinde iken asker ve kumandanlardan veliahdı Melikşah’ı tahta geçirmeleri konusunda söz almıştı. Sultan’ın ani ölümü, karışıklıklara meydan vermemek için bir müddet saklı tutuldu. Sonra devlet ileri gelenleri toplanarak Melikşâh’ı tahta oturttular (25 Kasım 1072).
2.Soru
Bizans ile Selçuklular arasındaki ilk savaş ne zaman gerçekleşmiştir?
1040 |
1041 |
1043 |
1044 |
1045 |
Bizans İmparatoru IX. Konstantin Monomakhos, Türkler’in Azerbaycân-Kafkasya sınırlarına dayanması üzerine 1045 yılında büyük bir orduyu şeddâdîler’in başşehri Düvin üzerine gönderdi. Bu taarruzu haber alan Tuğrul Bey idaresinde bir ordu sevk etti. 1045 yılında, Bizans’ın saldırısı üzerine meydana gelen bu ilk Selçuklu-Bizans savaşında, Gürcü prensi Liparit’in kumanda ettiği Bizans ordusu ağır bir hezimete uğradı.
3.Soru
Selçuklular Oğuz boylarının hangisinden gelmektedirler?
Kayı
|
Yazır
|
Döğer
|
Kınık
|
Kıpçak
|
4.Soru
869 yılında Zenci isyanına destek veren topluluk aşağıdakilerden hangisidir?
Kafkaslar |
Atabeg |
Karmatiler |
Mervaniler |
Hiçbiri |
Karmatîler Abbasî Halifeliğine karşı 869 tarihinde başlayan Zenci isyanına destek veren ve onunla özdeşleşen bir topluluk. Kûfe bölgesinden olan Karmatîler, şiânın İsmailiye koluna mensup idiler.
5.Soru
Selçuklular’ın güçlü adamı ve kusursuz insanı olarak tanıtılan Selçuklu Sultanı kimdir?
Sultan Berkayuk |
Sultan Melikşah |
Sultan Alp Arslan |
Sultan Muhammed Tapar |
Sultan Mahmud |
İç mücadelelerin bozduğu birliği yeniden kurarak Büyük Selçuklu Devletine eski itibarını ve kudretini kazandıran Muhammed Tapar “es-Sulta^nü’1-a’zam Ebu^ fiüca^’ Gıya^sü’d-dünya^ ve’d-di^n Kasi^mu emi^ri’l-mümini^n” lakabıyla anılır ve kaynaklarda “Selçuklular’ın güçlü adamı ve kusursuz insanı” olarak tanıtılır.
6.Soru
Arslan Besâsirî ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Büveyhîler’in Türk askerlerinin komutanıdır.
|
Tuğrul Bey’e bağlılığını bildirmiştir.
|
Fatımî halifesinin desteği ile Selçuklularla savaşa girmiştir.
|
Abbasî hâlifesini esir almıştır.
|
Tuğrul Bey tarafından öldürülmüştür.
|
7.Soru
Oğuz Yabgusuna bağlı olarak Subaşı görevinde bulunan Selçuk Beyin kendisine bağlı olan adamlarıyla beraber Cent şehrine göç etmesinin nedeni neydi?
Cent şehri ve yöresinin fetih karşılığı Selçuk Beye verilmesi, |
Karahanlıların yayılmasını önlemesi için Oğuz Yabgusu tarafından buraya yerleştirilmesi, |
Selçuk Beyin ,yerine geçmesinden korkan Oğuz Yabgusu ile arasının açılması, |
Selçuk Beyın Oğuzlardan ayrılarak ayrı bir devlet kurmak istemesi, |
Müslümanlığı kabul eden Selçuk Bey ve adamlarının Oğuz devletinden kovulması, |
Sübaşı Selçuk Bey’in, bu sırada iyice güç kaybetmiş olan Yabgu ile bir rivayete göre onun yerine geçmeyi planladığı şüphe-siyle arası açıldı. Selçuk Bey’in detayı bilinmeyen kısa hayat hikâyesi iyi incelen-diğinde dahi, bunun çok da yersiz bir iddia olmadığı tahmin edilebilir. Bununla birlikte Yabgu’yu zaafa uğratan diğer sebepler de gözardı edilemez. Ancak sebebi ne olursa olsun bu rekabet, Yabgu’ya göre daha zayıf olduğu anlaşılan Selçuk’un yurdunu terk etmesiyle sonuçlandı. Selçuk Bey az sayıdaki kaynağın verdiği müp-hem bilgiye göre, 960 veya 985 yılında, Yengikent’ten, yine Yabgu’ya bağlı olan Cend şehrine geldi.
8.Soru
Sultan Melikşah kaç yılında ölmüştür?
1090 |
1091 |
1092 |
1093 |
1094 |
Sultan Melikşah, Halife’ye verilen mühletin dokuzuncu gününde, av etinden zehirlenmek suretiyle 20 kasım 1092’de hayatını kaybetmiştir. Bu sırada gücünün doruğunda bulunan Sultan sadece 40 yaşı civarında idi.
9.Soru
Selçukluların Gaznelilerle savaşlarının başlıca sebebi aşağıdakilerden hangisidir ?
Karahanlılar’a yardım edilmesi
|
Gazne topraklarını yağmalaması
|
Arslan Yabgu’nun esir edilmesi
|
Sultan Mahmud’un Oğuz illerini yağmalaması
|
Selçuklular’ın devlet kurmak istemeleri
|
10.Soru
Malazgirt Savaşı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında geçmiştir.
|
26 Ağustos 1071 tarihinde olmuştur.
|
Bizans ordusu çeşitli milletlerden toplanmış ücretli bir ordudur.
|
Selçuklu ordusu Bizans ordusundan kalabalık olduğu için savaşı kazanmıştır.
|
Alp Arslan savaştan önce Diogenes’e barış önerisinde bulunmuştur.
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi saltanat alametlerinden biri olarak kabul edilemez?
Çetr |
Nevbet Çaldırmak |
Para bastırmak |
Seccade dokutmak |
Hutbe okutmak |
Saltanat alametlerinden biri olarak kabul edilmeyen madde "Seccade dokutmak" seçeneğinde verilmiştir. Diğer tüm maddeler saltanat alametlerinden birisidir.
12.Soru
Selçuklularda hükümdarın saltanatı kim tarafından onaylanmaktadır?
Sultan |
Kadı |
Şeyhülislam |
Kâdılkudât |
Halife |
Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Çağrı Bey ilk gazasını hangi bölgeye yapmıştır?
Erzurum bölgesi |
Azerbaycan bölgesi |
Trabzon bölgesi |
Van bölgesi |
Şam bölgesi |
Çağrı Bey ilk olarak Van bölgesinde Bizans’a bağlı Vaspuragan Ermeni Prensliği topraklarına girmiştir.
14.Soru
Tuğrul bey'e üç kez isyan edip boğdurulan şehzade kimdir?
Çağrı Bey |
Alp Arslan |
İbrahim Yinal |
Kutalmış |
İnanç Yabgu |
devletin ilk iki başşehri Nişabur ve Rey dâhil olmak üzere, Irak-ı Acem (Cibâl) bölgesi İbrahim Yinal tarafından fethedilmişti. Ancak Tuğrul Bey bu fetihlerden sonra bu toprakları ona bırakmamıştı.İbrahim Yinal bu uygulamadan duyduğu rahatsızlığı, Pasinler (Hasankale) Zaferi dönüşünde açıkça ortaya koydu. İbrahim Yinal fetih hakkı olarak toprak istedi. Hemedan ve Cibâl’in diğer şehirlerini hâkimiyetine alma isteği, şüphesiz Tuğrul Bey’in hedefleri ile çatışmakta idi. İbrahim Yinal’in bu şehirleri teslim etmesi yolundaki talebi reddetmesi onu Sultan ile karşı karşıya getirdi.Besâsirî-Fatimî tehlikesine rağmen Musul’dan izinsiz ayrılmaya kalkışması isyan olarak algılanmıştı. İbrahim Yinal, bir yandan Tuğrul Bey ve saltanatı için arz ettiği ciddi tehlike ve Selçuklular’ın takip ettiği sünnî siyasetin tersine Fatımîler’le işbirliğine girişmesi sebebiyle 3 kez isyan ettiği için iki yeğeni ile birlikte yay kirişi ile boğdurulmak suretiyle öldürüldü. Doğru cevap C şıkkdır.
15.Soru
Sultan Melikşah, Kafkasya’da meydana gelen karışıklıklar nedeniyle, hangi yıllarda Gürcistan ve Kafkasya seferlerine çıkmıştır ?
1076-1079-1086
|
1075-1079-1080
|
1075-1076-1089
|
1077-1079-1086
|
1078-1079-1089
|
16.Soru
Malazgirt Savaşı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında geçmiştir
|
26 Ağustos 1071 tarihinde olmuştur
|
Bizans ordusu çeşitli milletlerden toplanmıfl ücretli bir ordudur
|
Selçuklu ordusu Bizans ordusundan kalabalık olduğu için savaşı kazanmıştır
|
Alp Arslan savaştan önce Diogenes’e barış önerisinde bulunmuştur.
|
17.Soru
Melikşah aşağıdakilerden hangisinin halife yapılmasını istemiştir?
Kardeşi |
Oğlu |
Torunu |
Veziri |
Şeyhülislamı |
Halifelik üzerindeki otoritesinin açıkça hissedilmesini isteyen Sultan, torunu Cafer’i veliaht ila^n etmeyi reddeden Halife Muktedi^’ye, hemen Bağdad’ı terketmesini bildirdi.
Doğru cevap C seçeneğidir.
18.Soru
‘Mankışlak’ kelimesi aşağıdakilerden hangisidir?
Dandanakan Savaşında şehid olan Komutanın adıdır. |
Kosova Seferinde ilk konaklanan kalenin adıdır. |
Hazar Denizinin doğu kıyısında mevcut bulunan yarımadadır. |
Suriye ile Anadolu arasındaki bölgenin Genel adıdır |
Süleymanşah’ ın hükümdarlığını ilan ettiği dönemde ilk para bastırdığı bölgenin adıdır. |
Mankışlak Hazar Denizi’nin doğu kıyısında yer alan ve ‘bin kışlağ’ anlamına gelen bir yarımadadır. Oğuzların yurtlarından olup İdilden Harizm’e uzanan en hareketli ticaret yolunun da üzerindedir.
19.Soru
I- İbrahim Yinal’ın İsyanları
II- Kutalmış’ın İsyanı
III- Melikşah İsyanı
Yukarıdaki isyanlardan hangileri Tuğrul Bey döneminde gerçekleşmiştir?
I, II |
Yalnız I |
Yalnız II |
I, III |
I, II, III |
İbrahim Yinal ve Kutalmış Tuğrul Bey'e isyan etmişlerdir. Melikşah ise Tuğrul Bey sonrasında Selçukluların başına geçmiştir.
20.Soru
Selçuklu Devleti'nin kuruluşu aşamasında Merv kurultayında alınan kararlardan hangisi geleneğe uyulmakla birlikte ilk olma özelliğini taşımaktadır?
Nişabur'un yanı sıra batıda bir merkezin daha belirlenmesi |
Çağrı Bey'e meliklik unvanı verilmesi |
Çağrı bey'in oğlu Kavurt'un Kirman'a tayin edilmesi |
Çağrı Bey'in diğer oğullarının Tuğrul Bey'in hizmetine girmesi |
Çağrı Bey ve Musa Yabgu'ya bazı hakların tanınması |
Selçuklu Devleti’nin kuruluşu aşamasında yapılan iş bölümü, pek çok araştırmacı tarafından Türk devlet geleneğine dayanan bir uygulama olarak değerlendirilmekle birlikte; ilk olma özelliği taşıyan yönleri de vardı. Geleneğe göre Türk Devleti’ni Tanrı tarafından kendisine kut verilmiş olan tek bir hükümdar yönetirdi. Ülke toprakları yönetim bakımından hanedan mensupları arasında bölüşülürdü. Ancak bu görevliler hükümdarın hükümranlık yetkisine ortak değillerdi ve gerektiğinde idare alanları da değiştirilirdi. Yani ülke hanedanın ortak mülkü değildi. Yönetim yetkisi, millet adına hükümdarın elinde ve hanedanın ortak sorumluluğunda bulunurdu. Ancak Selçuklular’ın sözkonusu iş bölümü, bu anlamda ülüşün sınırlarını aşan istisna durumlardandır.
Selçuklular Merv kurultayında Tuğrul Bey’i sultan kabul etmekle birlikte, Çağrı Bey ve Musa Yabgu’ya tanınan haklar, geleneğin ötesine geçmiş bulunuyordu. Nitekim her ikisi de kendi adlarına hutbe okutmak ve para bastırmak yetkisini hâiz oldukları gibi, onların doğrudan tâbileri de vardı. Bu durum Türk devlet geleneğinin öngördüğünün aksine merkeziyetçiliğe aykırı bir durum ortaya çıkarıyordu. Herhâlde bu kadar meşakkatli bir süreçte büyük hizmetler etmiş olan diğer iki Selçuklu başbuğuna da bir nevi vefa göstergesi olarak sağlanan bu imtiyazlar, ileride görüleceği üzere onların hayatlarıyla sınırlı kalacaktır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ