Büyük Selçuklu Tarihi Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eyalet veya vilayetlerde sivil valilerin taşıdığı bir unvandır?
Melik |
Nâib-i eyâlet/vilâyet |
Amîd |
Şahne/Şıhne |
Reîs |
Amîd, eyalet veya vilayetlerde sivil valilerin taşıdığı bir unvandır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ilk Selçuklu ribatları bir arada verilmiştir?
Anuşirvan ribatı ve Ribat-ı Şerif |
Anuşirvan ribatı ve Za’feranî ribatı |
Ribat-ı Şerif ve Ribât-ı Mâhî |
Za’feranî ribatı ve Ribat-ı Şerif |
Za’feranî ribatı ve Ribât-ı Mâhî |
Anuşirvan (1029-1049) ve Za’feranî (XI. yy.) ribatları ilk Selçuklu ribatlarıdır. Ancak Büyük Selçuklu döneminden kalan en önemli ribat, Nişabur-Serahs arasında, 1114/5’te Sultan Tapar döneminde inşa edilen Ribat-ı fierif’tir. Ribât-ı Mâhî ise Gazneli dönemi eseridir.
3.Soru
Tekiş 1081’de Horasan’ın önemli şehirlerinden hangilerini ele geçirmeye kalkışıp isyan etmişti?
Semerkand ve Buhara |
Buhara ve Merv |
Merv ve Nişabur |
Nişabur ve Semerkand |
Buhara ve Nişabur |
Tekiş, Birinci Türkistan seferinden dönüşte, Melikşah tarafından Toharistan melikliğine tayin edilmişti. Tekiş ilk olarak 1081’de Horasan’ın önemli şehirlerinden Merv ve Nişabur’u ele geçirmeye kalkışıp isyan etmişti.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Oğuz İsyanı’nın sebeplerinden biri değildir?
Vergilerin artırılması
|
Oğuzların kendilerini doğrudan Sultana bağlı sayarak tayin edilen görevlilere karşı çıkmaları
|
Oğuzlar’ın yeni otlak ihtiyacı
|
Belh Valisi Kamaç’ın faaliyetleri
|
Gulâm Sisteminin Oğuzlar üzerindeki etkisi
|
5.Soru
Sultan Sancar dönemi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
1141 yılında Katvan Savaşında Karahıtaylara mağlup olmuştur.
|
Karahanlı ve Gaznelileri tâbi hale getirmiştir.
|
Oğuz İsyanını başarıyla bastırmıştır.
|
Abbasi Hilafetini kontrol altında tutmayı başarmıştır.
|
Gur melikini mağlup ve esir etmiştir
|
6.Soru
Gazzali ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
1058’de Tus’ta doğmuştur. |
Adı Ebu İsmail Sancar olup İmam Gazzali diye tanınır. |
Meşhur kelam alimi İmamü’l-Haremeyn el-Cüveyni’nin öğrencisi olmuştur. |
Öğrenimi boyunca başta fıkıh olmak üzere hadis, akaid, gramer, mantık, kelam, hikmet, ve felsefe okumuştur. |
1091’de Bağdat Nizamiyesinin müderrisliğine getirildi. |
Adı Ebu Hamid Muhammed olup İmam Gazzali diye tanınır.
7.Soru
Şemsü’l-Mülk İsmail kim tarafından öldürülmüştür?
Böri |
Muhammed |
Zümürrüt Hatun |
Mahmud |
Zengi |
Ölüm korkusu ile ne yapacağını bilemez halde, Zengi’ye haber yollayarak Dımaşk’ı kendisine teslim edeceğini bildirmesi üzerine, bu teşebbüsün ailesinin sonu olacağını gören annesi Zümürrüt Hatun’un emriyle 1135’de öldürüldü.
8.Soru
İlk Selçuklu Bizans savaşı aşağıdaki tarihlerden hangisinde olmuştur?
1048
|
1040
|
1071
|
1045
|
1054
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Selçuklu camileriyle başlayan yenilikleri tek bir planda toplayan ilk eserdir?
Isfahan Mescid-i Cuması |
Kazvin Mescid-i Cuması |
Mescid-i Haydariyye |
Zevvare Mescid-i Cuması |
Mescid-i Meydan |
Selçuklu camileriyle başlayan yenilikleri tek bir planda toplayan ilk eser ise 1135 tarihli Zevvare Mescid-i Cumasıdır. Bu abide mihrap önü kubbesi ile dört eyvanlı ve minareli bir cami olarak büyük bir gelişmenin öncüsü olmuştur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Musul Atabeyleri’nin özelliklerinden biri değildir?
Haçlılara karşı mücadele vermişlerdir. |
Yakın doğuda birlik sağlamışlardır. |
Saltanat ilan etmişlerdir. |
İmar ve eğitime önem vermişlerdir. |
İslam dünyasına ümit olmuşlardır. |
Musul Atabeyleri, zamanında, Haçlılara karşı verdikleri efsanevi mücadeleler ile İslâm Dünyasının ümidi oldular. Diğer yandan Yakın doğuda siyasî birlik sağlamışladır. Musul Atabeyleri çok yoğun siyasî mücadelelere rağmen, imar ve eğitime de çok önem vermişlerdir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nizamiye Medreselerinin özellikleri dışında kalır?
İnşa edildikleri kentler arasında Nişabur, Bağdat, Isfahan, Herat sayılabilir. |
Vakıf kuruluşlarıdır. |
İdarî ve eğitim personeline maaş veya aynî gelir ödenmekteydi. |
Öğrencilere ise yatıp kalkacakları odalar verilmekte, beslenme ihtiyaçları karşılanmakta, ayrıca burs da tahsis edilmekteydi. |
Medrese olmanın yanında mescid-han özellikleri de vardı. |
Nişabur, Bağdat, Isfahan, Herat, Belh, Merv, Hargird, Basra, Musul gibi Irak ve Horasan’ın hemen hemen her şehrinde inşa edilen Nizamiye Medreseleri her şeyden önce vakıf kuruluşları idi. Yani müstakil bütçeleri, gelir kaynakları vardı; idarî ve eğitim personeline maaş veya aynî gelir ödenmekteydi. Öğrencilere ise yatıp kalkacakları odalar verilmekte, beslenme ihtiyaçları karşılanmakta, ayrıca burs da tahsis edilmekteydi. Bu yenilikler tabiatiyle eğitimi cazip hale getirmekte ve en önemlisi fakir öğrencilere imkân ve fırsat eşitliği sağlamaktaydı.
12.Soru
Mülkiyet hakkı devlete, yani hazineye ait olan topraklara denir. Bu toprakların işletme hakkı geçici tapu ile reayaya verilirdi. Bu şekilde işletilen toprağın gelirlerinin bir
kısmının maaş karşılığı olarak devlet görevlilerine tahsis edilmesine aşağıdakilerden hangi ad verilir?
Miri arazi |
İkta |
Vassal |
Nişan |
Nevbet |
İkta ise bu şekilde işletilen toprağın gelirlerinin bir kısmının maaş karşılığı olarak
devlet görevlilerine tahsis edilmesidir.
13.Soru
Türkler ne zaman ,büyük kitleler halinde müslümanlığı kabul etmeye başlamışlardır?
Selçukluların Karahanlılar ile komşu olmasından sonra, |
Selçuklu Devleti kurulduktan sonra, |
Dandanakan savaşından sonra, |
Talas savaşından sonra, |
Karahanlılar ile iyi ilişkiler kurduktan sonra, |
Türkler, Maveraünnehr’in Emeviler tarafından fethinden itibaren yakın temasta oldukları İslâm dinini Talas Savaşından sonra, artık kitleler halinde kabul etmeye başlamışlardı. Ancak X. yüzyılın başları bu hususta bir dönüm noktası oldu.
14.Soru
Nureddin Mahmud ve Melik Salih İsmail hangi atabeyliğe hükmetmişlerdir?
Halep Atabeyliği |
Musul Atabeyliği |
Danışk Atabeyliği |
Salgurlular |
İldenizliler |
Nureddin Mahmud ve oğlu Melik Salih İsmail Halep Atabeyliğine hükmetmişlerdir.
15.Soru
Mîzânü’l-hikme adlı hidrostatik terazi aşağıdakilerden hangisi tarafından icat edilmiştir?
Gazzâli |
El-Harakî |
Abdurrahman el-Hâzinî |
Ömer Hayyam |
Ebû Hâtim İsfizârî |
Hassaslık bakımından öncekilerden üstün olan bu terazi Abdurrahman el-Hâzinî tarafından icat edilmiştir.
16.Soru
Kutalmış Oğlu Süleyman'ın İznik'i alarak kurduğu devlet hangisidir?
Türkiye Selçukluları |
Danişmentliler |
Saltuklular |
Artuklular |
Mengücekliler |
Selçuklular, Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olmak üzere bazı hanedanlar daha kurmuşlardır. Bunların ilki hemen Dandânakân’dan sonra Kavurt Bey’in fethettiği Kirman’da kurduğu meliklik; ikincisi Sultan Melikşah’ın 1078 tarihinde kardeşi Tutuş’u Şam (Suriye)’a tayin etmesi üzerine kurulan Suriye Selçuklu Melikliği; üçüncüsü Sultan Sancar’ın,1119’da yeğeni Mahmud’u Irak’a sultan tayin etmesiyle kurulan Irak Selçukluları; sonuncusu ise Kutalmışoğlu Süleymanşâh’ın 1075 yılında İznik’i fethederek Büyük Selçuklular’dan bağımsız, onlarla rekabet hâlinde kurduğu Türkiye Selçukluları hanedanlarıdır.
17.Soru
Pasinler savaşına dair hangi bilgi doğru değildir?
1045 yılında olmuştur. |
Selçuklular ve Bizans arasında yaşanan ilk savaştır. |
Savaşa kendilerine yurt arayan Türkmenler de dahil olmuştur. |
Savaşı Selçukluluar kazanmıştır. |
Selçuklular savaş için komşu ülkelerden destek istemiştir. |
Selçuklular savaşı dış bir gücün desteği olmaksızın kazanmışlardır. Doğru cevap E şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklular’a bağlı olarak kurulan melikliklerden biri değildir?
Kirman Selçukluları |
Dımaşk Melikliği |
Irak Selçukluları |
Türkiye Selçukluları |
Suriye Selçukluları |
Büyük Selçuklulara bağlı olarak Kirman Selçukluları, Suriye Selçukluları, Dımaşk Melikliği, Irak Selçukluları kurulmuştur, ancak Türkiye Selçukluları Büyük Selçuklu'ya bağlı olarak kurulmamıştır.
19.Soru
1035 senesinde orduları ile Gaznelilerle Savaşarak kazanan ve Horasan içlerine dek ilerleyen komutan aşağıdakilerden hangisidir?
Çağrı Bey |
Karahan Bey |
Tuğrul Bey |
Selçuk Bey |
Dudak Bey |
Devletin teşkilatlı bir düzen içine girmesi ve 1035 te bir Gazneli ordusunu yenmesi Horasan içlerine ilerlemesi Tuğrul Bey zamanında olmuş gelişmelerdir.
20.Soru
Büyük Selçuklu Devleti sultanı Beykyaruk ve Tapar arasında Hoy kapısında cereyan eden savaş Selçuklu toprakları için nasıl bir sonuç doğurmuştur?
Büyük Selçuklu toprakları artmıştır. |
Devlet ikiye bölünmüştür. |
Büyük Selçuklu devleti ortadan kalkmıştır. |
Devlet birçok parçaya bölünmüştür. |
Büyük Selçuklu diğer devletlerin egemenliğine girmiştir. |
Tapar’la 1103 yılında meydana gelen ve Berkyaruk’un galibiyetine rağmen devletin ikiye bölündüğü anlaşmaya göre, Horasan ve Maveraünnehir hâkimi olarak kalan Sancar da, Tapar’ın tâbileri arasında bulunuyordu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ