Çağdaş Felsefe 1 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İkinci düzey niceleme mantığının onu Birinci düzey niceleme mantığından ayıran özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
“Tüm x’ler için” ifadesinin yer alması |
“Bazı x’ler için” ifadesinin yer alması |
Niceleyicilerin yer alması |
Yüklemlerin de nicelenebilmesi |
Sadece değişkenlerin nicelenmesi |
Yüklemlerin de nicelenebilmesi
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wittgenstein'ın Tractatus adlı eserindeki felsefenin doğasına ilişkin görüşlerinden biridir.
Felsefe için mantık gereksizdir. |
Felsefe bir doğa bilimidir. |
Felsefe bir doktrindir. |
Felsefe bir etkinliktir. |
Felsefe "felsefi önermelerle" son bulur. |
Felsefe bir etkinliktir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 3 boyutlu Euklides geometrisi içerisinde, 2 boyutlu Euklidesçi olmayan geometri için bir model ortaya koymuştur?
Legentre |
Beltrami |
Riemann |
Lobackhevesky |
D'Alembert |
Beltrami, 3 boyutlu Euklides geometrisi içerisinde, 2 boyutlu Euklidesçi olmayan geometri için bir model ortaya koymuştur.
4.Soru
Bu yöntem ilkesine göre, aynı yetkinliğe sahip açıklamalar arasında
daima daha yalın olanı tercih etmek ve varolanların sayısını gereksiz yere
artırmamak gerekir olarak tanımlanan açıklama yöntem ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Bilim yöntemi |
Otorite yöntemi |
Doğal tercih |
Araçsallık |
Ockham’ın usturası |
Açıklama yöntemlerine ilikin olarak onun geliştirdiği bir ilke, daha
sonra Ockham’ın usturası olarak anılmıştır. Bu yöntem ilkesine göre, aynı yetkinliğe sahip açıklamalar arasında daima daha yalın olanı tercih etmek ve varolanların sayısını gereksiz yere artırmamak gerekir
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Moore'un eserlerinden biridir?
The Linguistic Turn: Recent Essays in Philosophical Method |
Principia Ethica |
Principia Mathematica |
Words and Things |
On Certainty |
Principia Ethica, Moore'un ahlak felsefesi üzerine görüşlerini ifade ettiği en önemli kitabıdır. The Linguistic Turn: Recent Essays in Philosophical Method, Rorty tarafından; Principia Mathematica, Russell ve Whitehead; Words and Things, Gellner; On Certainty ise, Wittgenstein tarafından yazılmıştır.
6.Soru
Russell, kendi felsefe yapma biçiminden emin olduu kadar, elde ettiği sonuçlardan emin olmadığını ve bilimin ise her şeyi içine alan organik
bir kavrayışla ulaşamayacağını düşünmesine rağmen bilim ve felsefenin de birbirlerine benzediğini varsayar ona göre bilim ve felsefe hangi açıdan birbirine benzemektedir?
Geçerlik ve güvenirlikleri |
Deneysellikleri ve mutlaklığı |
Yöntemleri ve ilerleme biçimleri |
Amaçları ve analizleri |
Tarafsızlıkları ve yanlılıkları |
Russell, bilimin bulduğu yanıtların geçici olduğunu (mutlak olmadığını), bilimin küçük ilerlemeler kaydettiğini, her şeyi içine alan organik bir kavrayışla ulaşamayacağını düşünür. Bir bakma bilim ve felsefe, yöntemleri ve ilerleme biçimleri bakımından birbirlerine benzemektedirler. Her ikisinin de gerçekliği anlamakla ilgili bir amaçları vardır. Dolayısıyla, bilimin de yegâne amacı öndeyilerde bulunmak değildir.
7.Soru
Russell'a göre tek bir nesneyi betimleyen sözcük gruplarına ne denir?
Belirli betimleyiciler |
Son betimleyiciler |
İlk betimleyiciler |
Değişken betimleyiciler |
Doğal betimleyiciler |
Russell'a göre tek bir nesneyi betimleyen sözcük gruplarına belirli betimleyiciler denir.
8.Soru
Kant'ın sınıflandırmasında ele aldığı birinci boyut aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?
Anlambilim |
Toplumbilim |
İnsanbilim |
Yargıbilim |
Bilgibilim |
Kant, kendi sınıflandırmasını iki farklı boyutta gerçekleştirmiştir. Birinci boyut, bilgibilimle; ikinci boyut ise anlambilimle ilgili olarak görülebilir.
9.Soru
"İşte şeyler böyledir" önermesi aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
Çelişki |
Totoloji |
Bağlam |
Birleşik Önerme |
Sentaks |
4.5 İşte şeyler böyledir.
Totolojilerde ve çelişkilerde ise bir sınır durumu söz konusudur: Totolojiler ve çelişkiler, hiçbir şey söylemediğini gösterir. Eğer bir şey söylemediklerini gösteriyorlarsa totolojilerin ve çelişkilerin herhangi bir önemi var mıdır? Onlar, mantıksal uzayın yapısını açığa çıkarırlar. Neyin olanaklı neyin olanaksız olduğunu ortaya koyarlar. Aynı zamanda totolojiler, mantıksal (zorunlu) önermelerdir. Tractatus’a göre, tüm mantıksal çıkarım kuralları, bir totoloji biçiminde ifade edilebilir. Doğru cavep B'dir.
10.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi gündelik yaşamda karşımıza çıkan nesnelerin kurucu unsurlarına ilişkin görüşlerini mantıksal atomculuk kuramı dahilinde incelemiştir?
Moore |
Peirce |
Russell |
Dewey |
Wittgenstein |
Russell gündelik yaşamda karşımıza çıkan nesnelerin kurucu unsurlarına ilişkin görüşlerini mantıksal atomculuk kuramı dahilinde incelemiştir.
11.Soru
Peirce göre işaretin bir nesneye işaret etmesi için gereken koşul var mıdır?
İşaret iletişim aracı değildir, |
Yorumlayan gerekir, |
İzafet çerçevesinde olması gerekir, |
İşaretlere anlam yüklenemez, |
İşaretlerin simgesel anlamı yoktur, |
Peirce, yorumlayan olmaksızın bir işaretin bir nesneye işaret etmeyeceğini düşünmektedir. Bu noktada da yorumlayanların üç farklı türünü ayırt eder. İlk olarak, duygusal yorumlayanlar, işaretle karşılaştıklarında yoğun bazı duygular hisseder. Örneğin, futbol takımının renklerini taşıyan bir nesne görünce coşku hisseden bir taraftar. Burada, söz konusu duygunun kendisi de bir işarettir. Söz konusu coşku ya da gurur duygusu, tutulan takıma işaret etmektedir. İkinci olarak, enerjik yorumlayanlar, bir işaretle karşılaştıklarında belli bir fiziksel eylemi gerçekleştirirler. Peirce, bunları bir çavuşun emriyle belli hareketleri yapan askerleri verir. Üçüncü olarak, mantıksal yorumlayanlar gelir. Peirce'ın özellikle üzerinde durduğu yorumlar bunlardır. Öncelikle, mantıksal yorumlayanlar da işaretlerdir. Örneğin, bir sözcüğün sözlükteki karşılığı, sözcünün (işaretin) mantıksal yorumlayanıdır ve kendisi de bir işarettir. Ancak işaret etme süreci bu noktada sonlanmaz. Sözcüğün sözlükteki karşılığı nihai veya son yorumlayanı olmaz. Kendisi bir işaret olması itibariyle, başka yorumlayanlara gönderme yapar.
12.Soru
I. Adlar
II. İşaret zamirleri
III. Bağlamsal ifadeler
IV. Belirli betimleyiciler
Russell’ın, belirli betimleyicilere ilişlkin görüşleri dikkate alındığında yukarıdakilerden hangilerinin bir gönderimi bulunmamaktadır?
Yalnız I |
II ve III |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
II, III ve IV maddelerin Russell'ın belirli betimleyici görüşüne göre bir gönderene sahiptir, ancak adların böyle bir gönderimi yoktur. Doğru yanıt A'dır.
13.Soru
Analitik felsefenin ortaya çıkışı hangi felsefecinin ismiyle anılır?
Frege |
Pierce |
Dewey |
Paramenides |
Kant |
Neden Frege analitik felsefenin kurucusu kabul edilir? Aritmetiğin mantığa indirgenmesi projesinin analitik felsefenin gelişim seyri bakımından önemi nedir? Öncelikle, analitik felsefenin temel vasıflarını hatırlayalım: Dili ve dilin mantığını merkeze almak; metafiziği elemek; felsefi söylemi muğlaklıklardan ve karışıklıklardan arındırmak. Frege, geliştirdiği kavram yazısı ve niceleme kuramıyla modern mantığın kurucusudur. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisinin belirli betimleyiciler kuramını eleştirmesinin ana noktası belirli betimleyicilerin gönderimlerine varlık atfetmediği ancak onları varsaydığı yönündedir?
Strawson |
Russell |
Moore |
Hume |
Bergman |
Strawson belirli betimleyiciler kuramını eleştirmesinin ana noktası belirli betimleyicilerin gönderimlerine varlık atfetmediği ancak onları varsaydığı yönündedir.
15.Soru
Frege’nin mantıksal ve aşikâr kabul etmiş olduğu Hume’un eşsayılılık ilkesinin ve Peano’nun aritmetiksel aksiyomlarının türetilebileceğini göstermeye çalıştığı yasa aşağıdakilerden hangisidir?
Temel Yasa I |
Temel Yasa II |
Temel Yasa III |
Temel Yasa IV |
Temel Yasa V |
Temel Yasa V’in özel bir durumu yüklemlere ve yüklemlerin kaplamlarına uygulanabilir. Frege, bu yasayı mantıksal ve aşikâr kabul etmiş ve bu yasadan Hume’un eşsayılılık ilkesinin ve Peano’nun aritmetiksel aksiyomlarının türetilebileceğini göstermeye çalışmıştır. Temel Yasa V’ten aritmetiğin aksiyomlarının türetilmesi bugün Frege’nin Teoremi olarak anılmaktadır.
16.Soru
Wittgenstein’ın “Arzuladığımız her şey meydana da gelse, yine de bu, sözün gelişi, sadece talihin bize bahşettiği bir lütuf olabilir.” ifadesi aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile ilgilidir?
İrade hakkında |
Düşünce hakkında |
Mantık hakkında |
Bilim hakkında |
Etik hakkında |
Etik bu dünyaya ait değildir; kendimiz de bu dünyaya ait değiliz. iyi ve kötü bu dünyada olmadığına göre, iyi ve kötü ile benliğimiz / kendimiz hakkında ne söyleyebiliriz? Bu konuda bir ipucu, Wittgenstein’ın irade hakkındaki görüşlerinde bulunabilir:
6.373 Dünya irademden bağımsızdır.
6.374 Arzuladığımız her şey meydana da gelse, yine de bu, sözün gelişi, sadece talihin bize bahşettiği bir lütuf olabilir.
17.Soru
20. yüzyılda mantık alanında sağlanan ilerlemeler, Frege'nin mantık türlerinden hangisi ile sağlanmıştır?
Betimleyiciler |
Niceleme |
Üyeler |
İlişkiler |
Anlamlar |
20. yüzyılda, mantık alanında sağlanan ilerlemelerin tamamı, Frege'nin niceleme mantığına dayanır.
18.Soru
I- Anaximander
II- Herbert Spencer
III-Empedokles
IV-Aristotales
V-William James
Yukarıdakilerden hangileri Darwin'in evrim kuramından etkilenen isimlerdendir?
I, II, III |
II, IV, V |
II, V |
I, III |
III, IV |
Anaximander, Empedokles ve Aristotales Darwin'den önce yaşamışlardır.
19.Soru
Frege'e göre dil, bir kavramın dil dışı bir varlık olarak algılanmasına sebep olmuş mudur?
Metafizik, |
Sözcük, |
Sayı, |
Mantık, |
Matematik, |
Dilin, felsefenin odağına yerleştirdiği bir süreçte, özellikle Kant'tan başlayarak aynı zamanda dilin ne kadar yanıltıcı olabileceğini de öğrendiğimiz süreçtir. Kant, özellikle birinci eleştirinin diyalektik bölümünde, yüzyıllardır felsefecilerin üzerinde söz söylemekten çekinmedikleri pek çok konunun nasıl olup da aklın sınırlarını aştığını, bir başka deyişle metafizik yaparken kullandığımız dilin ne kadar yanılsamalı olabileceğini göstermiştir. Frege'nin çalışmaları, sayılarla ilgili kullandığımız dilin, sayıları dil dışı bir varlıkmış gibi ele almamıza yol açtığını, oysa dilin mantığını yeterince çözümlediğimizde sayılara ilişkin doğru önermelerin nasıl olup da dilin içerisinde ele alınacağını öğretmiştir. Ayrıca Russell Paradoksu, sözel ifadelerle kümelerin tanımlanmasının çelişkilere yol açabileceğini, dolayısıyla, dilin kullanımında bazı sınırlamaların getirilmesinin gerekli olduğunu ortaya koymuştur. Kısacası dil bizi yanıltır. Dolayısıyla felsefenin birincil ilgi alanı dilin işleyişinin anlaşılması, hatta ve yanılsamalardan kendimizi koruyacak biçimde kullanımının sınırlandırılmasıdır. Neyin var olduğu ya da olmadığı, neyi bilip neyi bilmeyeceğimiz gibi sorulardan önce, neyi ne ölçüde ifade edebileceğimiz sorusu felsefenin asli konusu haline gelmiştir.
20.Soru
Wittgenstein'ın Tractatus eseri kısa, numaralandırılmış aforizmalardan oluşur. Bu yedi temel aforizmadan birincisi aşağıdakilerden hangisidir?
Dünya şeylerden ibarettir. |
Bir resim bir olgudur. |
Biz olguları kendimize resmederiz. |
Dünya olduğu gibi olandır. |
Olguların mantıksal resmi bir düşüncedir. |
Wittgenstein'ın Tractatus adlı eserinde birinci aforizma "Dünya olduğu gibi olandır." cümlesidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ