Çağdaş Felsefe 1 Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tractatus’ta Wittgenstein adların hangi özelliğinden bahsetmektedir?
Mutlak anlam |
Adların nesnelere işaret ettiği |
Zamanın değişen dile ayak uydurduğu |
Sayılar ve adların bağlantısı |
Adların değişkenliği |
Tractatus’ta Wittgenstein, adların nesnelere işaret ettiğini söylemekteydi. Dahası, söz konusu nesnelerin “basit” olduklar› yani “karmaşık” olmadıkları, daha basit unsurlara çözümlenemedikleri öne sürülmekteydi. Eğer adlar basit nesnelere karşılık gelmezlerse, adların tanımlamasının sonsuza kadar süreceği ve belirli bir anlamın ortaya çıkamayacağı söyleniyordu.
2.Soru
Moore’a göre iyi kavramı nasıl bir özelliktir?
Doğrulanabilir |
Doğal olmayan |
Doğal olan |
Testedilebilir |
Bilimsel |
Moore’a göre iyi, doğal olmayan bir özelliktir. Bunun anlamı, iyinin ampirik veya bilimsel olarak test edilemeyeceği veya doğrulanamayacağıdır.İyi kavramı, doğa bilimlerinin sınırlarının dışında kalmaktadır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Quine'a göre nesnelerin bireyselleştirilmesine dair belirsizliğin yarattığı sorunun adıdır?
bütüncülük |
varlıkbilimsel bağlanma |
düşük belirlenim |
gönderimin netleştirilememesi |
en az sakatlama düsturu |
Quine’a göre sorunun özünde nesnelerin bireyselleştirilmesine dair bir belirsizlik yatmaktadır. Nesnel olarak kendi başlarına bireylerden ve bireyselleşmeden söz edemeyeceğimiz için, dilin içerisinde ve dile göre bir bölme ve bireyselleştirme yapmak durumundayızdır. Ancak bunu yaparken de elimizde gözlemlenebilir davranışlardan fazla bir araç bulunmamaktadır. Sonuçta Quine bu sorunu gönderimin netleştirilememesi (‹ng. inscrutability of reference) olarak adlandırmaktadır
4.Soru
Wittgenstein bir sözcüğün öğrenilmesinde örnekleyerek tanımlamanın dil için temel olamayacağını düşünme sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Sözcüğün fonetik kullanılışında değişkenlikler gösterdiği için. |
Sözcüğün dil oyunlarında önemini kaybettiği için. |
Sözcüğün içinde kullanıldığı dil oyununda üstlendiği rolün anlaşılmasına bağlı olduğu için. |
Sözcüğün diller arasında farklı şekilde ifade edildiği için. |
Sözcüğün tekrar tekrar anlamını yitirdiği için. |
Wittgenstein, söz konusu sözcüğün öğrenilmesinin, sözcüğün içinde kullanıldığı dil oyununda üstlendiği rolün anlaşılmasına bağlı olduğunu, bu itibarla da örnekleyerek tanımlamanın dil için temel olamayacağını düşünmektedir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Analitik felsefeyi hazırlayan ve etkileyen yaklaşımlar nelerdir?
Doğalcı ve pragmatist görüşler |
Doğa |
Metafizik |
Bilim dallarının yapamayacağı kapsamlı bir sentez |
Bütüncülük |
Analitik felsefeyihazırlayan ve etkileyen yaklaşımlar doğalcı vepragmatist görüşlerdir.İnsan tıpkı diğer türler gibi, doğanın bir parçasıdır ve doğayla etkileşim halindedir. İnsanlık, elde ettiği bilimsel bilgilerin herhangi bir aşamasında, mutlak bir kesinliğe ulaşamaz.
6.Soru
Ryle felsefenin yöntemine ilişkin geliştirdiği tüm düşünceleri, hangi kavrama ilişkin olarak tartışmaya koyar?
Matematik |
Teknik |
Madde |
Ruh |
Zihin |
Ryle felsefenin yöntemine ilişkin geliştirdiği tüm düşünceleri, “zihin” kavramına ilişkin olarak tartışmaya koyar.
7.Soru
Wittgenstein, "Felsefe, dilin kullanımına hiçbir surette karışmaz. En nihayetinde onu yalnızca tasvir edebilir. Çünkü ona herhangi bir temel de temin edemez. Herşeyi olduğu gibi bırakır." ifadesi ile felsefenin hangi boyutuna dikkat çekmiştir?
Felsefenin amacı |
Felsefenin diğer disiplinlerle ilişkisi |
Felsefenin konusu |
İşlevi |
Felsefenin sosyolojik boyutu |
Wittgenstein bu ifade ile felsefenin işlevinin ne olacağı üzerine yargı bildirmiştir.
8.Soru
Aşağıdaki düşünürden hangisi dili verili bir gerçekliği betimleyen edilgin bir pratik olarak değil, gerçeklikleri etkilemek ve ortaya çıkarmak üzere kullandığımız bir pratik olarak düşünmemiz gerektiğini savunur?
John Searle |
Gilbert Ryle |
John Langshaw Austin |
Peter Strawson |
Norman Malcolm |
Austin, konuşma edimleri kavramının önde gelen savunucusu olarak bilinir. Austin, konuşmanın kendisini bir eylem türü olarak çözümlemesiyle tanındı. Dili verili bir gerçekliği betimleyen edilgin bir pratik olarak değil, gerçeklikleri etkilemek ve ortaya çıkarmak üzere kullandığımız bir pratik olarak düşünmemiz gerektiğini savundu.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wittgenstein'ın bir eseridir?
Philosophical Investigations |
Principia Ethica |
The Refutation of Idealism |
A Defence of Common Sense |
A Proof of the External World |
Philosophical Investigations Wittgenstein'ın, diğerleri Moore'un eserleridir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Ahlâki önermelerin doğru veya yanlış olabileceğini savunmuş, hem duygusalcı hem de sonuçcu yaklaşımları eleştirmiş olan İngiliz felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Thomas Kuhn |
Propper |
David Ross |
Ayer |
Tarski |
Ayer ile aynı dönemde yaşayan ve gerek Ayer’ın gerekse Moore’un görüşlerini eleştiren bir felsefeci olan David Ross ifade edilen görüşlerin tersine David Ross, ahlâki önermelerin doğru veya yanlış olabileceğini savunmuş, hem duygusalcı hem de sonuçcu yaklaşımları eleştirmiştir.
11.Soru
Ryle, “Gündelik dile dönelim!” sloganı ile hangi dil rüyamızdan uyanalım diye uyamaktadır?
Romantik |
Şiirsel |
Hikayeci |
Biçimsel |
Edebi |
Bu, biçimsel notasyonların tamamen gereksiz olduğu anlamına gelmez. Satranç nasıl generallere yardımcı oluyorsa biçimsel diller de felsefecilere yardımcı olabilir. Ancak, biçimsel dil hiçbir zaman biçimsel notasyon içermeyen söylemin yerini alamaz. “Gündelik dile dönelim!” sloganı biçimselci rüyalardan uyanmamız gerektiğini ifade eder. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
İsimler dil için esastır ve biz belli bir yöntemle öğenir ve dili öğrenenlere öğretiriz. Bu yönteme ne ad verilir?
Çizerek tanımlama |
Resimle tanımlama |
Duyarak tanımlama |
Yazarak tanımlama |
Göstererek tanımlama |
İsimler dil için esastır ve biz adları belli bir yöntemle öğrenir ve dili öğrenenlere öğretiriz. Bu yöntem, örnekleyerek (göstererek) tanımlama yöntemidir.
13.Soru
Frege bazı kavramlar üzerinde yaptığı ayrımlar yoluyla dil felsefesine önemli katkılar sağlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu kavramlar arasında değildir?
Anlam |
Gönderim |
Gönderge |
Yönletim |
Görünge |
Görünge, Frege'nin ayrımını yaptığı kavramlar arasında değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.
14.Soru
Russell’ın etkili olan çözümlemelerinin başında gelen kuram nedir?
Tipler kuramı |
Matematik felsefesi kuramı |
Cantor paradoksu kuramı |
Tamamlanamazlık kuramı |
Belirli betimleyiciler kuramı |
Russell’ın geliştirdiği bazı yöntemler, kendisinden sonraki felsefeciler tarafından kullanılmıştır. Russell’ın etkili olan çözümlemelerinin başında, belirli betimleyiciler kuramı gelir.
15.Soru
Frege önermelerle ilgili Niceleme işlemini ne amaçla kullanmıştır?
Kavramları fonksiyonlara benzer biçimde ele alarak özdeşlik ifadesini ispatlayabilmek |
Dilsel ve mantıksal olanın dışında kalan, dilsel - mantıksal olana önceliği olan bir nesnellik alanına gönderme yapmak |
Açık önermeleri kapalı hale getirme,doğruluk değeri taşıyan önermelere dönüştürmek |
Sayısal ifadelerin temsil etmek |
Sayal sayıları ikinci düzey yüklemler mantığında tanımlamak |
Frege’nin devrim niteliğindeki buluşu şu şekilde ifade edilebilir: Niceleme, açık önermeleri kapalı hale getirme, yani açık önermeleri doğruluk değeri taşıyan önermelere dönüştürme işlemidir.
Fx: x dünyanın uydusudur olarak tanımlansın.
(I) Tüm x’ler için Fx’tir.
(II) Bazı x’ler için Fx’tir.
Yukarıdaki önerme biçimlerinden (I), tümel bir önerme biçimi olup tümel bir niceleyici (tüm) içermektedir. (II) önermesi ise tikel bir önerme biçimi olup tikel bir niceleyici (bazı) içermektedir. Her iki önerme de söz konusu değişken “x”in değer aldığı alana bağlı olarak belli bir doğruluk değeri taşımaktadır.. Örneğin, tüm şeyleri değer alanı olarak belirlersek (I) yanlış (II) ise doğru olacaktır.
Doğru cevap C'dir.
16.Soru
- Matematiğin önermeleri analitiktir.
- Felsefe metafiziksel önermelere dayandırılmalıdır.
- Bir önermenin anlamı, doğrulanma yönteminden bağımsızdır.
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri mantıkçı pozitivizm temel nitelikleri kapsamında doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
I-II-III |
Mantıkçı pozitivizm temel nitelikleri kapsamında matematiğin önermeleri analitiktir. Felsefe, metafiziksel önermelerden arındırılmalıdır. Bir önermenin anlamı, onun doğrulanma yöntemidir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
I. Mantıksal doğru ve mantıksal yanlış önermeler, bileşik önermeler olmak durumundadır.
II. Basit (temel) önermeler, olguları resmettikleri için olumsaldır.
III. Totolojiler ve çelişkiler, bir olguyu resmedebilir.
Wittgenstein'in "mantıksal doğruluk" ile ilgili yukarıdaki görüşlerinden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I-II |
I-III |
Totolojiler ve çelişkiler, bir olguyu resmetmez. Temel önermeler, bir olgu durumunun olup olmadığını söylediği için içeriği olan bir şey söylemekte, bu itibarda bir olguyu resmetmektedir. Oysa totolojiler ve çelişkiler için böyle bir durum söz konusu değildir. Bu bilgilere göre doğru yanıt D şıkkıdır.
18.Soru
Gilbert Ryle 1968’de emekli olana kadar hangi üniversitede akademik çalışmalarını sürdürmüştür?
Oxford |
Chicago |
Cambridge |
Essex |
Columbia |
Gilbert Ryle 1968’de emekli olana kadar Oxford’da akademik çalışmalarını sürdürdü.
19.Soru
Felsefenin uğraşmak zorunda olmadığı Tanrı, ölümsüzlük iyi ve kötü gibi konular hangi yanlış kullanım yüzünden sorun olmuşlardır?
Dilin yanlış kullanımı |
Zaman ve teknoloji gelişimi |
Yazarların kaleminin gücü |
Dinin hayatımızdaki yeri |
Kapitalizm |
Felsefe, alışık olunduğu üzere, gerçeklik, Tanrı, ölümsüzlük, iyi ve kötü gibi sorunlarla uğraşmak durumunda değildir. Çünkü zaten bu konular ve sorunlar dilin yanlış kullanımından doğmuşlardır.
20.Soru
Bilgisel dizgemizde en az sarsıntıyı yapacak surette değişikliğe gitme eğilimindeyizdir ifadesini Quine ne olarak ifade eder?
Bütünleşik bakış açısı |
En az sakatlama düsturu |
İndirgemecilik dogması |
Gönderimin netleştirilememesi |
Anlamın belirsizliği |
Bilgisel dizgemizde en az sarsıntıyı yapacak surette değişikliğe gitme eğilimindeyizdir. Quine bunu bir düstur olarak ifade eder ve en az sakatlama düsturu (İng. maxim of minimal mutilation) olarak adlandırır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ