Çağdaş Felsefe 1 Final 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar'da nesneler ve adlar ile ilgili olarak öne sürdüğü yargılardandır?
I- Bir adın anlamı ile o adı taşıyan şey, bir ve aynı değildir.
II- Adlar basit nesnelere karşılık gelmezlerse, adların tanımlaması sonsuza kadar sürecek ve belirli bir anlam ortaya çıkmayacaktır.
III- Bir sözcüğün anlamı onun dildeki kullanımıdır.
I, III |
I, II, III |
I, II |
II |
III |
II. yargı Wittgenstein’ın Tractatus adlı eserinde nesneler ve adlar ile ilgili belirttiği yargıdır.
2.Soru
Austin’in “Are there A Priori Concepts?” adlı çalışması, genel anlamda aşağıdakilerden hangisinin bir eleştirisidir?
dogmatizm |
perspektivizm |
söz edimleri |
rasyonalizm |
idealizm |
Austin’in “Are there A Priori Concepts?” adlı çalışması, genel anlamda idealizmin bir eleştirisini içerir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
3.Soru
“Farklı sözcük ve ifadelerin farklı bağlamlarda farklı içermelere sahip olması, sistemli bir muğlaklık yaratmaktadır.” Bu ifadeden yola çıkarak sözcükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?
Sözcük tektir. |
Sözcük birdir. |
Sözcük nesneldir |
Sözcük çoğuldur. |
Sözcük mutlaktır. |
Soru kökünde özellikle sözcüklerin ve ifadelerin bağlamlarda farklı içermelere sahip olması üzerine yapılan vurgu sözcüğün bağlamlara göre değiştiğini, çeşitlilik kazandığını kısaca çoğul bir anlam giderek sistematik bir muğlaklık yaratığı söylenebilir.
4.Soru
Gündelik dili ön plana çıkaran bir grup felsefecilerin başında aşağıdakilerden hangisi gelmektedir?
Descartes |
Russell |
Wittgenstein |
Peirce |
Dewey |
Herkes bu noktada ittifak etmese de gündelik dili ön plana çıkaran bir grup felsefeci bu yolu izlemeyi tercih etmişlerdir. Bu adların başında ise, daha önceki çalışmalarıyla gerek mantıksal atomculara gerekse mantıksal olguculara (destek olmasa da) ilham veren Wittgenstein yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Karl Popper’in bilimsel olanla olmayanın ayırt edilmesinde yeni bir öneri olarak ortaya koyduğu düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
Bayes teoremi |
Yanlışlamacılık |
Tümevarım |
Tümdengelim |
Doğrulamacılık |
Mantıksal pozitivistlerin dilin mantığını (tümdengelimsel ya da tümevarımsal olsun) çözümleyerek bilimi sağlam bir felsefî temele oturtma projesi genel olarak bilim felsefesi olarak anılan bir felsefe geleneğinin doğmasına yol açmıştır. Bir önermenin mutlak olarak doğrulanmasının olanaklı olmamasından hareketle Karl Popper bilimsel olanla olmayanın ayırt edilmesinde yeni bir öneri olarak yanlışlamacılığı ortaya atmıştır. Doğru cevap B’dir.
6.Soru
Ryle’ın kategori hatası kavramına çalışmış ve onu iyi bir şekilde öğrenmiş öğrenci, ilk defa gördüğü bir üniversiteyi ziyaret ettikten sonra bu kurumu nasıl tanımlar?
Akademisyenlerin yaşadığı yerleri anlatarak |
İdari personelin çalıştığı ofisleri anlatarak |
Tarihçesini paylaşarak |
Kütüphanedeki kitapları sayarak |
Tüm gördüklerinin arasındaki eşgüdümü anlayıp onları zihninde düzenleyerek |
Ryle kategori hatasıyla neyi kastettiğini bir örnekle şu şekilde anlatır: “Oxford’u ya da Cambridge’i ilk defa ziyaret eden bir yabancıya birçok kolej, kütüphane, oyun sahası, müze, bilimsel bölümler ve idari ofisler gösterilir. O ziyaretçi sorasında sorar: ‘Ama üniversite nerede? Kolejlerin üyelerinin nerede yaşadığını, Kayıt işleri Yetkilisi’nin nerede çalıştığını, bilim insanlarının nerede deney yaptığını ve diğerlerini gördüm. Ancak üniversitenizin üyelerinin yaşadığı ve çalıştığı üniversiteyi henüz görmedim.’ O zaman kendisine üniversitenin diğerlerinin yanında bulunan bir kurum, kendisinin gördüğü ofislere, laboratuvarlara, kolejlere ek bir başka şey olmadığı söylenir. Üniversite tüm bu gördüklerinin belli bir düzenlenişidir. Onlar görüldüklerinde, aralarındaki eşgüdüm anlaşıldığında, üniversite görülmüş olur.”
7.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi Austin'in ortaya attığı konuşma edimleri kavramına dayalı kapsamlı bir kuram geliştirmiştir?
Gottlob Frege |
John Searle |
Bertrand Russell |
W. V. O. Quine |
Gilbert Ryle |
Austin'in söz edimleri kavramı daha sonra başka felsefeciler tarafından da kullanılmış ve geliştirilmiştir. Özellikle Amerikalı felsefeci John Searle, konuşma edimlerine dayanan kapsamlı bir kuram geliştirmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
8.Soru
"Wittgenstein'a göre felsefecinin yaptığı, sözcükleri metafizik kullanımlarından günlük kullanımlarına geri getirmek olmalıdır. Felsefe, alışık olunduğu üzere gerçeklik, Tanrı, ölümsüzlük, iyi ve kötü gibi sorunlarla uğraşmak durumunda değildir."
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bahsi geçen konu ve sorunların kaynağını oluşturur?
Dilin yanlış kullanımı |
Felsefecinin yanlış sorunla uğraşması |
Metafizik konuların çokluğu |
Doğa bilimleri ve metafiziğin çelişmesi |
Felsefecinin günlük dil kullanmaması |
Felsefe, alışık olunduğu üzere gerçeklik, Tanrı, ölümsüzlük, iyi ve kötü gibi sorunlarla uğraşmak durumunda değildir. Çünkü bu konular ve sorunlar dilin yanlış kullanımından doğmuşlardır. Wittgenstein'a göre "felsefecinin bir sorunu ele alış şekli, bir hastalığı tedavi etmek gibi" olmalıdır. Burada kendini hasta eden de felsefecinin kendisidir. Dili yanlış kullanarak paradokslar, karmaşalar ve muğlaklıklar üretir.
9.Soru
19. yüzyılın yarısını Kant'ın kuramını sarsan gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Euklidesçi olmayan geometrilerin keşfedilmesi |
Euklidesçi olan geometrilerin keşfedilmesi |
Sanayi inkılabı |
Fransız ihtilali |
Dünya savaşları |
19. yüzyılın yarısını Kant'ın kuramı, Euklidesçi olmayan geometrilerin keşfedilmesi ile sarsılmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi nesne dili ile üst dil arasında bir ayrım yapmış ve doğruluk yüklemini üst dilde tanımlamıştır?
Kant |
Traksi |
Carnap |
Ayer |
Devey |
Traksi nesne dili ile üst dil arasında bir ayrım yapmış ve doğruluk yüklemini üst dilde tanımlamıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Wittgenstein'ın "dil oyunları" ile ilgili görüşlerine göre yanlış bilgi içermektedir?
Dilin nasıl olduğu değil, nasıl olması gerektiği ön plana alınmalıdır. |
Bir dil oyunu, yazılı ya da sözlü olarak ifade edilen sçzcükleri içeren bir etkinliktir. |
Dil oyunlarının nasıl bir işleve sahip olduğunu görebilmek için basit, ilksel dil oyunlarına bakmamız gerekir. |
Sözcüklerin her biri farklı işlevlere sahiptir. |
Türdeş bir yapıya sahip bir dil tahayyül etmek ve onun tamamını kuşatan bir kuram geliştirmeye çalışmak dilin dinamizmini ıskalamaktır. |
Wittgenstein'a göre dil yaşayan, gelişen, değişen bir şeydir. Sayılamaz çoklukta farklı cümle biçimleri vardır ve kullanıcılar yaratıcı bir biçimde bunlara yenilerini eklemektedirler. Türdeş bir yapıya sahip bir dil tahayyül etmek ve onun tamamını kuşatan bir kuram geliştirmeye çalışmak dilin dinamizmini ıskalamaktadır. Dilin nasıl olduğunu değil, nasıl olması gerektiğini ön plana almaktır ki bu yol, çıkmaz bir sokaktan başka bir yere bizi götüremez.
12.Soru
Örneklemeli tanımlamaların neden dil oyunlarına gereksinim duyduğunu hangisi en iyi şekilde ifade etmektedir?
İsimler dil için esastır ve biz adları belli bir yöntemle öğrenir ve dili öğrenenlere öğretiriz. |
Örneklemeli bir tanımlama bir dil oyunu içerisinde anlamını kaybetmektedir. |
Bir sözcüğün öğrenilmesi, sözcüğün içinde kullanıldığı dil oyununda üstlendiği rolün anlaşılmasına bağlıdır. |
Örnekleyerek tanımlama dil için temel oluşturur. |
Dilin öğretilmesi için dilin açıklanması gerekir. |
Wittgenstein, söz konusu sözcüğün öğrenilmesinin, sözcüğün içinde kullanıldığı dil oyununda üstlendiği rolün anlaşılmasına bağlı olduğunu, bu itibarla da örnekleyerek tanımlamanın dil için temel olamayacağını düşünmektedir.
13.Soru
Austin ölümünden sonra yayımlanan Sense and Sensibilia (Duyum ve Duyumlanabilirler) başlıklı kitabında aşağıdakilerden hangisini eleştirir?
Doğrudan tanışıklığa dayanan bilgi anlayışını |
A posteriori bilgilere dayalı bilim anlayışını |
A priori bilgilere dayalı anlam anlayışını |
Söz edimlerine dayalı algı anlayışını |
Duyu verilerine dayalı algı anlayışını |
Austin ölümünden sonra yayımlanan Sense and Sensibilia (Duyum ve Duyumlanabilirler) başlıklı kitabında, başta A.J.Ayer’in The Foundations of Empirical Knowledge kitabında savunduğu biçimiyle, duyu verilerine dayalı algı anlayışını eleştirir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
14.Soru
Wittgenstein’ın Felsefî Soruşturmalar’da kullandığı yöntemi, en iyi özetleyecek
motto nedir?
Düşünmeyin, fakat bakın! |
Okuyun, fakat hemen yorumlamayın! |
Görün ve gözlemleyin! |
Konuşun ama önce düşünün! |
Düşünün ve bakın! |
Düşünmeyin, fakat bakın!
15.Soru
John Langshaw Austin'in, 1955’te Harvard’da verdiği dersler hangi başlık altında yayımlanmıştır?
Ordinary Language |
Phenomenology versus ‘The Concept of Mind' |
How to Do Things With Words |
Principia Mathematica |
The Linguistic Turn: Recent Essays in Philosophical Method |
John Langshaw Austin'in, 1955’te Harvard’da verdiği dersler How to Do Things With Words başlığı ile yayımlandı. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Carnap’a göre bu başarılabilirse felsefe, bilimin cümlelerinin ve kavramlarının mantıksal olarak çözümlenmesine dönüşebilecektir. Felsefe bilimin mantığı olacaktır. Bu, Leibniz’in kurduğu characteristica universalis rüyasının gerçekleşmiş halidir.Paragrafta geçen “bu” kelimesi aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
Önermeler mantığı |
Metafiziksiz felsefe |
Mantıksal dizimbilim |
Matematiksel felsefe |
Anlamlanabilir doğrusallık |
Mantıksal dizimbilimin amacı, işaretlerden oluşan bir dizge oluşturarak mantıksal çözümlemenin sonuçlarını bir muğlaklığa yol açmaksızın tam olarak ifade edebilmektir.
Carnap’a göre bu başarılabilirse felsefe, bilimin cümlelerinin ve kavramlarının mantıksal olarak çözümlenmesine dönüşebilecektir. Felsefe bilimin mantığı olacaktır. Bu, Leibniz’in kurduğu characteristica universalis rüyasının gerçekleşmiş halidir.
17.Soru
Felsefenin gündelik dile odaklanması gerektiğini savunan felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Emanuel Kant |
Gilbert Ryle |
Sokrates |
Karl Marx |
Pierre Bourdieu |
Ryle felsefenin gündelik dile odaklanması gerektiğini savunur ve bu bağlamda kendisi bir gündelik dil felsefecisidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Willard Van Orman Quine için söylenemez?
Mantıksal pozitivizm ve deneyciliği savunmuştur. |
1908 yılında Ohio’da Akron şehrinde doğdu. |
1930'de Oberlin College’dan matematik lisans diploması aldı. |
1932'de Harvard Üniversitesi’nde felsefe doktorasını tamamladı. |
2000'de Boston’da vefat etti. |
Mantıksal pozitivizme ve deneyciliğe karfşı eleştirileri ile tanındı.
19.Soru
Ryle’a göre ................. başlı başına bir nesne değil, insanın davranışlarının ve etkinliklerinin belli bir düzenlenişidir. Cümlesinde boşluğa anlamlı gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Zihin |
Felsefe |
Matematik |
Eğitim |
Okul |
Ryle’a göre zihin başlı başına bir nesne değil, insanın davranışlarının ve
etkinliklerinin belli bir düzenlenişidir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Schlick’in , sentetik a priori doğrulara ilişkin kapsamlı bir eleştiri sunduğu eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Allgemeine Erkenntnislehre (Genel Bilgi Kuramı) |
Fragen der Ethik (Ahlâk Felsefesinin Soruları) |
Bilimsel Dünya Görüşü: Viyana Çevresi |
Raum und Zeit in der gegenwärtigen Physik (Çağdaş Fizikte Uzay ve Zaman) |
Das Wesen der Wahrheit nach der modernen Logik (Modern Mantığa Göre Doğruluğun Doğası) |
Schlick, 1918-1925 yılları arasında Allgemeine Erkenntnislehre (Genel Bilgi Kuramı) başlıklı eseri üzerinde çalıştı. Schlick, bu çalışmasında sentetik a priori doğrulara ilişkin kapsamlı bir eleştiri sundu. Doğru cevap A seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ