Tedarik zincirinden rekabetin artırılması

rekabeti artırmak

Üçüncü taraf (üçüncü parti, 3P) firmalar: Bu firmalar, lojistik servis sağlayıcılardır. Hizmeti kendileri sağladıkları gibi (taşımacılar, depo işletmecileri vb.), lojistik hizmetin tedarik edilmesinde aracılık ve organizasyon yapan firmalar (nakliye organizatörleri, yük yönlendiricileri vb.) da olabilirler.

Özellikle Türkiye’de karayollarına yapılan büyük yatırımlarla ürünlerin kaynağından son kullanıcıya iletilmesi sağlanmaktadır. Ancak bu durum alt yapı gereksinimlerinden dolayı demir yolu, havayolu ve deniz yolu için geçerli olmamaktadır. Bunun yanısıra karayoluyla taşınabilecek yük miktarı kısıtlıyken demir yolu ve deniz yolu taşımacılığıyla yüksek miktarlı yükler taşınabilmektedir. İşletim maliyeti açısından bakıldığında havayolu taşımacılığının işletim malaiyeti yüksek, karayolu taşımacılığının orta, demiryolu ve denizyolu taşımacılığının işletim maliyeti ise düşüktür.

Dayanıksız ürün gruplarında sıklıkla yaşanan stok sorunlarının başında stokların bozulması, zarar görmesi ya da modasının geçmesi gelmektedir. Ancak uygulama ile birlikte stokların azaltılması ve dağıtım sıklaştırılması ile bu sorunda ortadan kalmakta işletmeler kalite ve maddi kayıplarını en aza indirmeyi başarabilmektedirler. Depo alanlarını stokla birlikte azaltan uygulama hem alansal tasarruf sağlamakta hem de bu alanda depolama, güvenlik ve bakım faaliyetlerini yürüten işgücünden tasarruf sağlamaktadır. İşletme içi maliyetlerde önemli bir yere sahip olan iki unsur içinde sağlanan avantaj maddi kazanç olarak işletmeye geri dönmektedir.

Lojistik enformasyon sistemlerinin, öngörülen faydaları sağlayabilmesi için, gelişen yeni teknolojilerin desteği önemlidir. Bu teknolojilerin örnekleri:

• Barkod sistemleri
• Satış noktası veri sistemleri (POS)
• Radyo frekansı ile tanımlama (RFID)
• Elektronik veri transferi (EDI)
• Coğrafi bilgi sistemleri (CBS)

Elektronik veri transferi (EDI), firmalar arasında, bilgisayardan bilgisayara standardize edilmiş, işlenebilir veri aktarılmasını sağlayan bir yapıda veri aktarılmasını sağlayan sistemdir. EDI’nin amacı, firmalara arasındaki veri akış h ızını ve doğruluğunu arttırmak, aynı verinin farklı yerlerde, farklı sistemlere birden fazla girilmesi gereksinimini ortadan kaldırmaktır.

Taktiksel planlama süreci orta vadeli ve genel durum ve koşullar altında bir yıldan az zaman dilimini kapsamaktadır. Belirli koşullar ve özel durumlar olduğu takdirde süre değişkenlik gösterebilmektedir. Lojistik kararların hiyerarşik yapısı gereği, taktiksel kararlar stratejik ve operasyonel kararlar arasında geçiş görevini üstlenmektedir.

Dünyada lojistik pazarının coğrafi dağılımına baktığımızda ise, 3 ana pazar ortaya çıkmaktadır. Bunlar, Amerika pazarı, Avrupa pazarı, ve Asya-Pasifik pazarıdır. Bu 3 ana pazarın da büyüklüğü birbirine yakındır. Ancak son yıllarda Asya-Pasifik pazarının büyümekte olduğu, Amerika ve Avrupa pazarlarının da oran olarak küçüldüğü görülmektedir.

Stratejik seviyeye göre daha kısa vadeyi kapsayan kararlardır. Bu kararlar kapsamında depo kullanımı, nakliye araçlarının güzergahları sayılabilir.

Operasyonel kararlar lojistik kararlarda hiyerarşik olarak en alt seviyede bulunmaktadır. Kısa vadelidir ve günlük faaliyetlerde yoğunlaşmaktadır. Genellikle en fazla 30 günlük bir dönemi kapsar ve karar vermek için gereken tüm veriler mevcuttur. Bu seviyede alınan kararlar şirket/kurumun doğrudan uygulayacağı düzeydedir. Örneğin, dağıtım lojistiğinde hangi aracın hangi ürünleri taşıması gerektiği, hangi şoförün hangi aracı kullanacağı gibi kararlar operasyonel seviyededir.

Çapraz sevkiyat tedarik zincirinde ortaya çıkan maliyetlerde ve zamanlarda hayati önem taşıyan tasarruflar sağlayabilen bir tedarik zinciri anlayışıdır. Bu anlayışta alışılan depo kavramı önemli ölçüde değişmiş, depo olarak adlandırılmak yerine giren ve çıkan ürünlerin eş zamanlı senkronize edilmesini amaçlayan transfer noktalarına dönüşmüştür. Temel anlayış stokların ortadan kaldırılarak işletmeye maddi avantaj sağlanmasına çalışılmasıdır.

Japonya da ortaya çıkan tam zamanında üretim yaklaşımı, ilk önce adını da aldığı Toyota firmasında uygulanmaya başlamıştır

“Kaizen” kelime anlamı olarak devamlı gelişme, devamlı iyileşme anlamına gelen bir terimdir. Tam zamanında üretim sisteminin içinde yer almasının en önemli sebebi ise tam zamanında anlayışının dayandığı sıfır hata ve sıfır stok prensiplerine ulaşmanın imkânsızlığıdır. Bu imkânsızlığa karşı işletmelerin ve bireylerin yapabileceği şey ise devamlı çalışarak istenilen hedefe bir adım daha yaklaşmaktır. İşte tam bu noktada “Kaizen” yaklaşımı devreye girer ve iş görenlerden üst yönetime kadar herkese devamlı gelişmeye ve iyileşmeye çalışılması gerektiğini anlatır. Bu anlayışı benimseyen tüm bireyler de ideale ulaşmak için çabalarını her zaman ayakta tutarlar.

nakit akışını azaltmak

Lojistik süreçleri, tedarik zinciri içerisindeki malzeme, servis ve bilgi akışının iki yöne doğru hareketinin ve depolanması ile tanımlanır. Bu kapsamda, temel lojistik faaliyetler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Taşımacılık
• Depolama ve Stok Yönetimi
• Elleçleme
• Bilgi Akışı ve Kontrol
• Sipariş yönetimi
• Müşteri hizmetleri