Çağdaş Sosyoloji Kuramları Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çoğu "olumlayıcı" postmodernistin iddia edebileceği; fakat, "şüpheci" postmodernistlerin ise onaylamayacağı bir görüş olabilir?
Bazı değer tercihleri diğerlerinden daha üstün olabilir |
Postmodern çağda ahlaki parametreler bulanıktır |
Hiçbir toplumsal ya da siyasi projeye bağlanmaya değmez |
Hakikat diye bir şey yoksa o zaman geriye tek kalan şey sözcüklerin ve anlamların oyunudur |
Postmodern çağ bir toplumsal kaos çağıdır |
Olumlayıcı postmodernistler, bir etiği olumlamaktan, normatif seçimler yapmaktan ve belli bir konuyla sınırlı siyasi birlikler oluşturmaya çalışmaktan çekinmezler. Olumlayıcıların çoğu bazı değer tercihlerinin diğerlerinden daha üstün olduğunu iddia ederler ki şüpheci postmodernistlerin onaylamayacağı bir akıl biçimdir.
2.Soru
Mesleki açıdan ... endüstriyel mesleklerden ... profesyonel ve teknik konumlara, işçi sınıfı ağırlıklı bir toplumdan daha da orta sınıf bir topluma geçilmiştir.
Mavi yakalı/beyaz yakalı |
Beyaz yakalı/mavi yakalı |
Proleter/iktidar |
Cam tavan/hegemonik |
Sınıfsal/çelişkili |
Mesleki açıdan mavi yakalı endüstriyel mesleklerden beyaz yakalı profesyonel ve teknik konumlara, işçi sınıfı ağırlıklı bir toplumdan daha da orta sınıf bir topluma geçilmiştir.
3.Soru
Dil oyunları anlayışını hangi filozof geliştirir?
Friedrich Nietzsche |
Ludwig Wittgenstein |
Bertrand Russell |
Max Horkheimer |
Herbert Marcuse |
Ünlü filozof Ludwig Wittgenstein’ın dil oyunları anlayışını geliştirir.
4.Soru
İşçi ve işveren sendikaları, odalar, kooperatif üst birlikleri gibi çıkar gruplarının fiyatlar, ücretler vb konularda kendi üyeleri ile hükümet arasında aracılık yapmalarına atıfta bulunan kavram şıklardan hangisidir?
Korporatizm |
Postmodernizm |
Liberalizm |
Sendikacılık |
Etnosentrizm |
Korporatizm genellikle iki şekilde anlaşılır. Bunlardan ilki toplumsal çatışmaları ortadan kaldırmak veya baskılamak ya da milliyetçiliği beslemek amacıyla devletin emek örgütleri gibi büyük örgütleri denetimi altına almasına atıfta bulunur. Touraine’in kastettiğini de içeren ikinci anlamı ise işçi ve işveren sendikaları, odalar, kooperatif üst birlikleri gibi çıkar gruplarının fiyatlar, ücretler vb konularda kendi üyeleri ile hükümet arasında aracılık yapmalarına atıfta bulunur.
5.Soru
Bauman hangi kitabında modern ve postmodern koşullardaki bireylerin inşa biçimlerine ve yaratılan bireylerin sahip oldukları özelliklere yönelik değerlendirmeler yapmıştır?
Paramparça Hayat |
Paramparça Yaşam |
Parçalı Hayat |
Parçalanmış Yaşam |
Parçalanmış Hayat |
Bauman, modernliğin postmodern dönemine geçişin altında yatan en önemli değişikliğin, bireyin toplumsal olarak inşa biçiminde, kitlelerin toplumsal olarak bütünleştirilmesinde ve sistemik yeniden üretim sürecine yapıştırılmasındaki derin değişiklikte bulunabileceğini ileri sürmektedir (Bauman, 2001, s.203). 2001 yılında Türkçeye “Parçalanmış Hayat” adıyla çevrilen kitabında modern ve postmodern koşullardaki bireylerin inşa biçimlerine ve yaratılan bireylerin sahip oldukları özelliklere yönelik değerlendirmeler yapmıştır.
6.Soru
"Hayatını köyde meyve-sebze üretip satarak kazanan bir kişinin bir buzdolabı fabrikasında bulduğu işi tercih etmesi" aşağıda verilen sanayi sonrası toplumların genel karakteristiklerinden hangisi ile ilgilidir?
Bilginin artan rolü |
Yükselen yeni sınıflar |
Ekonomik yapıdaki dönüşüm |
Enformasyon teknolojileri |
Diğer karakteristikler |
Ekonomik yapıdaki en belirgin dönüşüm malların üretiminden hizmetlerin üretimine yönelik yaşanan değişimdir. “Bir ulus sanayileştikçe, iş gücünün büyük bir kısmı, ekonominin çiftçilik (farming) ve tarım (agriculture) sektöründen imalat (manifacturing) sektörüne kayar. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
“Sanatın misyonu olması anlamsız bir tezdir.” görüşünü ileri süren Pop Art'ın önde gelen sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
Gustav Klimt |
Salvador Dali |
Andy Warhol |
Edward Hopper |
Mary Cassatt |
Pop art’ın en tanınmış simalarından olan Amerikalı Andy Warhol “sanatın misyonu olması anlamsız bir tezdir” görüşünü ileri sürerek, postmodern sanat anlayışını yansıtmaktadır. Doğru yanıt C'dir.
8.Soru
I. Bilginin, özellikle de teorik bilginin, gücün kaynağı olarak mülkiyetin yerini aldığı bir toplumdur.
II. Cinsiyete dayalı iş bölümünün olduğu bu toplum tipinde ekonomik etkinliklerde birincil sektör meslekleri ve endüstrileri (avcılık, yiyecek arama, çiftçilik, balık tutma, maden çıkarma, ormancılık) hâkimdir.
III. İnsan-makine ilişkilerini merkeze alan, doğal çevrenin teknik çevreye dönüşümü için enerji harcayan bir toplumdur.
Bell’e göre sanayi sonrası toplum ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Bell’e göre sanayi sonrası toplum, bilginin, özellikle de teorik bilginin, gücün kaynağı olarak mülkiyetin yerini aldığı bir toplumdur. Sosyolojide yaygın olarak kabul edilen şekliyle sanayi öncesi toplum avcı-toplayıcı toplum ve tarım toplumu olarak ayrıştırılarak tanımlanmaktadır. Cinsiyete dayalı iş bölümünün olduğu bu toplum tipinde ekonomik etkinliklerde birincil sektör meslekleri ve endüstrileri (avcılık, yiyecek arama, çiftçilik, balık tutma, maden çıkarma, ormancılık) hâkimdir. Sanayi toplumunda gelişmiş makinelerle ve karmaşık örgütsel ve yönetsel süreçlerle bir uğraş veya mücadele söz konusudur. Sanayi sonrası toplumun aksine sanayi toplumu insan-makine ilişkilerini merkeze alan, doğal çevrenin teknik çevreye dönüşümü için enerji harcayan bir toplumdur. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
9.Soru
- Toplumsal yapı
- Siyaset
- Ekonomi
- Kültür
- Eğitim
Yukarıdakilerden hangileri Bell’in post-endüstriyel toplumu analiz edebilmek için böldüğü temel alanlardır?
III ve V |
I ve II |
III, IV ve V |
I, III ve V |
I, II ve IV |
Endüstri öncesi toplumdan, endüstri toplumuna oradan da post-endüstriyel topluma geçiş olduğunu düşünen Bell’in temel ilgisi ise post-endüstriyel toplumdur ve post-endüstriyel toplumu analiz edebilmek için onu toplumsal yapı, siyaset ve kültür olmak üzere üç temel alana böler. Endüstriyel toplumun gelişi öncelikle toplumsal yapıyı ve onun ekonomi, çalışma dünyası, bilim ve teknoloji gibi birkaç önemli bileşenini etkiler, ancak toplumsal yapıdaki bu değişimler siyasal sistem ve kültür üzerinde de önemli etkilere sahiptir.
10.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Bauman’ın modernliğe yönelttiği eleştirilerin temelinde yatan esas nedenlerden biridir?
Entelektüel bir akım olması |
Kaos yerine düzen getirme çabası |
Farklılığı bir suç olarak görmesi |
Gelişmeyi teşvik etmesi |
Bir sürecin söz konusu olmaması |
Bauman’ın modernliğe yönelttiği eleştirilerin temelinde yatan esas nedenlerden biri: Modernliğin “farklılığı” bir suç olarak görmesidir. Modernite doğruluk, adalet ve akıl için evrensel olarak uygulanabilir standartlar belirleme ve sınıflandırma yoluyla düzen yaratma faaliyetine girmiş, bu bağlamda göreceliği, belirsizliği ve muğlaklığı bastırmaya çabalamış, farklılığı da bir suç olarak görmüştür.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bauman'a göre ilerlemeyle yaşanan modern aşkın özelliklerinden biridir?
Yeniliğe kapalı |
Gelişmeye direnen |
Oluşumu tamamlanmış |
Kısa sürede sona eren |
Yeniden oluşturulabilen |
Türkçeye “Bireyselleşmiş Toplum” (2005)
adıyla çevrilen kitabında Bauman, ilerlemeyle
yaşanan modern aşkın, yeniden oluşturulabilen,
oluşturulmakta olan, daima “yeni ve gelişmiş” hâle
getirilen bir hayatla birlikte, yine de sona ermediğini,
kısa süre içinde sona ermesinin de muhtemel
olmadığını dile getirmektedir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
F. Jameson'a göre postmodernizmin ne olduğunu kavrayabilmenin en emin yolu nedir?
Postmodern durumu belirleyen temel ölçütün bilginin konumu olduğunu kabullenmek ve postmodern durumda artık yeni bir bilgi anlayışının geçerli olacağını düşünmek. |
Postmodernizmin yerleşik sanat anlayışından farklı bir sanatsal estetik anlayışı olduğunu, modernizmden bir kopuşu vurguladığını ve radikal bir eleştiriyi getirdiğini benimsemek. |
Postmodernizmi öncelikle tarihsel yönden düşünmeyi unutmuş bir çağda yaşanan zaman üzerinde tarihselci bir bağlamda düşünmeye yönelik bir çaba şeklinde ele almak. |
Yaşamın kendinde bir misyon olmadığı için sanat yapıtında misyon aramamak. |
Modern söylemlerin ve pratiklerin kusurlarını alt etmek. |
Postmodernizmi öncelikle tarihsel yönden düşünmeyi unutmuş bir çağda yaşanan zaman üzerinde tarihselci bir bağlamda düşünmeye yönelik bir çaba şeklinde ele almak.
13.Soru
Touraine’e göre modernliğin hangi aşamasında yer almaktayız?
Erken modernlik |
Klasik modernlik |
Orta modernlik |
Geç modernlik |
Sub modernlik |
Touraine’e göre, modernlik iki aşamadan geçmiş olup bugün onun üçüncü aşaması içinde bulunmaktayız. Rönesans’tan Fransız Devrimi ve büyük ölçekli sanayileşmeye kadar olan dönem erken ya da klasik modernlik aşamasını, sanayi devriminden 1970’lere kadar olan dönem orta modernlik aşamasını, 1970’lerden sonraki dönem ise geç modernlik aşamasını temsil eder.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Zygmunt Bauman'ın Modernlik değerlendirmesi ile ilgili doğru bir ifadedir?
Modernlik aynı zamanda modernizm olarak adlandırılabilir. |
Psişik anlamdaki modernlik standartlar, ümit ve suçlulukla ilgilidir. |
Modernlik, durmanın imkânsızlığıdır. |
Modern olmak sabitliği ifade eder. |
Modern, hoşnutluğu ertelemeye hazır olmaktır. |
Modern düşüncenin dünyanın değiştirilebileceği
fikriyle birlikte doğduğunu ileri süren Bauman
(2003, s.23), (i) toplumsal ve (ii) psişik anlamda
modernlik ayrımına gider. Ona göre toplumsal anlamda
modernlik, standartlar, ümit ve suçlulukla
ilgilidir. Standartlardan kastetmek istedikleri: Cezbeden,
ayartan ya da kışkırtan fakat sürekli uzayan,
kovalayanlardan daima bir-iki adım önde olan ve
her halükarda peşindeki avcıdan biraz daha hızlı
giden şeylerdir. Söz konusu standartlar her zaman
için yarının bugünden daha iyi olacağını vaat etmektedir.
Bauman’ın toplumsal anlamda modernlik
değerlendirmesine göre yarın, daima sonraki
bir gün olacağı için standartlar vaadini daima canlı
ve tertemiz tutacaktır. Söz konusu standartlar vaat
edilmiş topraklara ulaşma umudunu her zaman yeterince
hızlı koşmama suçuyla birleştiren ve daima
suçlayıcı bir konumda olan standartlardır (Bauman,
2000, s.99). Bauman’a göre, psişik anlamda
modernlik ise kimlikle, henüz burada olmayan,
bir ödev, bir misyon ve bir sorumluluk olan varlık
gerçeğiyle ilgilidir. Bauman’ın yukarıda toplumsal
anlamda bahsettiği standartlar gibi kimlik de daima
bir adım ileridedir ve kişinin buna ulaşmak için
nefes nefese koşması gerekmektedir. Kişi ümidin
çekmesi ve suçun itmesiyle koşmaktadır. Ancak
bu koşu, ne kadar hızlı olursa olsun, insana emeklemek
gibi gelmekte ve onu tedirgin etmektedir.
Bauman’a göre, çekiciliğini daima koruyan ve asla
ulaşılamayan kimliğe doğru kulaç atmak, bugünün
sakat ve gayri meşru gerçekliğinden geri çekilmek
gibi tuhaf bir görüntü çizmektedir. Bauman, hem
toplumsal hem de psişik olarak modernliği sürekli
bir öz eleştiri durumu olarak değerlendirir. Ona
göre bu öz eleştiri hiç bitmeyen, ucunda ne olduğu
bilinmeyen bir kendi kendini silme, kendi kendini
hükümsüzleştirme egzersizidir. Bauman’ın değerlendirmesinde
gerçek anlamda modern, hoşnutluğu
ertelemeye hazır olmak değil, hoşnut olmanın
imkânsızlığıdır. Dolayısıyla her başarı, kendi örneğinin
solgun bir kopyasından başka bir şey değildir.
“Bugün” ise yarının henüz filizlenen bir önsezisi ya
da daha alt/aşağı ve bozulmuş bir yansımasından
başka bir şey değildir. Bauman’a göre, modernlik
anlayışında olan şey olacak olan tarafından peşinen
hükümsüz kılınmaktadır. Fakat anlamını da bu iptalden
almaktadır (Bauman, 2000, s.100).
Bauman’ın ifadesiyle modernlik, durmanın
imkânsızlığıdır. Modern olmak hareket halinde olmaktır.
Ancak kişi tıpkı modern olmayı seçmediği
gibi, hareketli olmayı da seçmez. Bu duruma karşın
kişi, vizyonun güzelliği ve gerçekliğin çirkinliği arasında
gidip gelen bir dünyaya atılmakla zaten harekete
başlamış olmaktadır. Bauman’a göre, vizyonun
güzelliği aynı zamanda gerçekliği çirkin kılan
şeydir. Böyle bir dünyada bütün sakinler bir yere
yerleşmek için dolaşan göçebelerdir. İşte şu köşeyi
dönünce yerleşebilecek misafirperver bir yer vardır,
olmalıdır, olmak zorundadır. Ancak her köşeden
sonra yeni bir köşe çıkar; yeni hüsranları ve henüz
serpilmemiş yeni ümitleriyle beraber yepyeni bir
köşe (Bauman, 2000, s.100). Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Daniel Bell'in sanayi sonrası toplumuna ilişkin değerlendirmelerine uygun değildir?
Hizmet sektörü ön plana çıkmaktadır |
Profesyonel ve teknik sınıf üstün gelmektedir |
Teorik bilgiden çok uygulamalı bilgi öncelik kazanmıştır |
Teknolojinin planlanması önem kazanmıştır |
Yeni entelektüel teknoloji yükselmektedir |
Sanayi sonrası toplumun tanımlayıcı ekseni teorik bilginin üstünlüğüdür. Toplumun bilginin çevresinde örgütlenişi, toplumsal kontrol, yenilikler (inovasyon) ve yeni toplumsal ilişkilerin siyasal yönetimi için temel oluşturmaya başlamıştır. Bell, sanayi sonrası toplumda bilginin geleneksel veya uygulamalı değil, teorik karakterde olduğunu vurgulamaktadır. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
- Özgürlük ve özgünlük
- Yansıma ve misyon
- Montaj ve eklemleme
- Seçkincilik
- Taklit ve yapıştırma
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri postmodern sanat estetiğinin özellikleri arasında gösterilebilir?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
III ve V |
IV ve V |
"Özgürlük ve özgünlük", "Yansıma ve misyon" ve "seçkincilik" gibi özellikler modern sanatı tanımlarken kullanılmaktadır. Diğer yandan, "montaj ve eklemleme" ile "taklit ve yapıştırma" gibi özellikler postmodern sanat estetiğini tanımlarken kullanılmaktadır.
17.Soru
I. Modernliğin sona erdirilmesidir. II. Rüştüne ermiş modernliktir. III. Kendi imkânsızlığını kabul eden modernliktir. Yukarıda verilenlerden hangileri Bauman'ın postmodernliğe ilişkin görüşlerini yansıtmaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve III |
I ve II |
II ve III |
Bauman'a göre postmodernlik illa da modernliğin reddi, itibarsızlaştırılması ya da sona erdirilmesi değildir. Postmodernlik, kendi kendisine, durumuna ve geçmişte yaptıklarına daha derinlemesine, dikkatle ve sağduyuyla bakan, gördüklerini tamamen sevmeyen ve değişme gereksinimi hisseden modernlikten başka bir şey değildir. Postmodernlik, rüştüne ermiş modernliktir: Kendisine içerden değil de dışarıdan bakan, kazanç ve kayıplarının tam bir hesabını yapan, kendisinin psikanalistliğini yapan, daha önce asla dile getiremediği niyetlerini keşfeden, bunların birbirlerini iptal eden, çelişkili niyetler olduğunu gören bir modernlik. Postmodernlik, kendi imkânsızlığını kabul eden modernliktir; kendini gözetleyici bir modernlik; bir zamanlar bilinçsizce yaptığı şeyleri bilinçli biçimde terk eden modernliktir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.
18.Soru
Bauman'a göre modernlik ve yahudi soykırımı arasındaki ilişki aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
Modernliğin, durmanın imkânsızlığı anlamına gelmesi |
Postmodernitenin yanlış ve bütünselleştirici bir öngörünün ortaya çıkışını engellemeye yardım etmesi |
Modernliğin ahlaki düşünce ve pratiğini, müphem olmayan etik bir kodun olanaklığına duyulan inancın harekete geçirmesi |
Bireylerin, davranışları genellikle düzenli/kurallı olan ve her şeyden önemlisi de düzenlenmeye boyun eğen aktörler olması |
Modernliğin devlet anlayışının, yönetilen toplumu düzenlenecek, yetiştirilecek ve yabani otları denetime alınacak bir şey olarak görmesi |
Bauman’a göre, Yahudi soykırımının arkasında, yönettiği toplumu düzenlenecek, yetiştirilecek ve yabani otları denetime alınacak bir şey olarak gören modernliğin “bahçıvan” devlet anlayışı durmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.
19.Soru
“Kuramdan çok toplumsal çözümlemeye” ağrlık veren yaklaşımın adı nedir?
Sanayi sonrası yaklaşım |
Toplumsal önkestirim |
Enformatik önkestirim |
Bilgi yaklaşımı |
Ağ toplumu |
“Kuramdan çok toplumsal çözümlemeye” ağrlık veren yaklaşımın adı toplumsal önkestirimdir. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Postmodernizmi ne ‘alkışlamanın’, ne de reddetmenin mümkün olmadığını belirten düşünür kimdir?
Douglas Kellner |
Jean Baudrillard |
Madan Sarup |
Fredric Jameson |
Jean-François Lyotard |
Postmodernizmi ne ‘alkışlamanın’, ne de reddetmenin mümkün olmadığını belirten Jameson, bunu söylediğinde ise sanat eleştirmenlerince ‘kaba bir Marksist’, diğer Marksistlerce de ‘post Marksist’ olarak nitelendirildiğini belirtir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ