Çağdaş Sosyoloji Kuramları Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bauman'ın modernite'ye getirdiği eleştirilerin temelinde yatan esas nedenlerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Modernite'de farklılık esnekliği sağlar. |
Modernite'de benzerlik bir suç olarak algılanır. |
Modernite'de farklılık bir suç olarak algılanır. |
Modernite'de farklı olana saygı her daim mevcuttur. |
Modernite'de farklılık benzerlikten çok daha ön plandadır. |
Bauman’ın modernliğe yönelttiği eleştirilerin temelinde yatan esas nedenlerden biri: Modernliğin “farklılığı” bir suç olarak görmesidir. Modernite doğruluk, adalet ve akıl için evrensel olarak uygulanabilir standartlar belirleme ve sınıflandırma yoluyla düzen yaratma faaliyetine girmiş, bu bağlamda göreceliği, belirsizliği ve muğlâklığı bastırmaya çabalamış, farklılığı da bir suç olarak görmüştür.
2.Soru
Holocaust ne demektir?
Modernizmin sonucu. |
Bağımsızlık günü. |
Almanların toplumsal bir sorunu. |
Azınlıkların topluca yok edilme çabası. |
Yahudilerin topluca öldürülmesi. |
Holocaust yahudilerin topluca öldürülmesi anlamına gelen bir terimdir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Bell’e göre üretim ve tüketimin temel değerleri farklıdır. Üretim çalışma etiğine ve tatminin ertelenmesi ilkesine dayanırken tüketim hedonizme (hazcılığa) ve kişisel tatmine dayanır.
Bell bu görüşleri hangi eserde açıklanmıştır?
Endüstri Ötesi Denemeleri |
Sanayi Sonrası Toplumun Gelişi |
İdeolojinin Sonu |
Kapitalizmin Kültürel Çelişkileri |
Hiçbiri |
Sosyoloji teorileri içerisinde Bell’i belli bir yere oturtmak gerekirse, geliştirmeye çalıştığı sanayi sonrası toplum kavramında ve kapitalizmin kültürel çelişkileri tezinde yapısal işlevselcilik ve çatışmacı yapısalcılığın bir karışımı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bell, Kapitalizmin Kültürel Çelişkileri adlı eserinde Batı uluslarının toplumsal yapılarının ve kültürel formasyonlarının evrimini ele almış ve üretim ve tüketim alanları arasında bir ayrışma olduğunu ileri sürmüştür. Bell’e göre üretim ve tüketimin temel değerleri farklıdır. Üretim çalışma etiğine ve tatminin ertelenmesi ilkesine dayanırken tüketim hedonizme (hazcılığa) ve kişisel tatmine dayanır. Üretimin ve tüketimin değerlerinin farklı olduğu şeklindeki bu argüman, sosyal sistemleri nispeten sabit bir normatif çerçeve içinde bütünleşmiş sistemler olarak gören işlevselciliğe yönelik bir eleştiridir, çünkü Bell’e göre kapitalizmin ahlaki temelleri belirsiz ve kaygandır ve böyle olmaya da devam edecektir. Doğru cevap D şıkkıdır.
4.Soru
Hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği, bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin ortaya çıktığı toplum nasıl adlandırılmaktadır?
Endüstriyel toplum |
Tarım toplumu |
Post-endüstriyel toplum |
Bilgi toplumu |
Ekonomi-sonrası toplum |
Post-endüstriyel toplum hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği, bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin ortaya çıktığı toplumdur. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Bauman'a göre aşağıdakilerden hangisi soykırımın gerekli koşullarından biridir?
Kültür |
Küreselleşme |
hiyerarşi |
postmodernlik |
modernlik |
Bauman'a göre "modernlik" soykırımın gerekli koşullarından biridir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Daniel Bell ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Çalışmaları sosyolojiye özellikle toplumsal değişme, modernite, kapitalizmin gelişimi gibi konularda önemli katkılar sağlamıştır. |
Daniel Bell için sosyolojik kuram, toplumsal yapı içindeki kalıpları değişimleri tanımlamakla yükümlüdür. |
Toplumsal olayların ve olguların tahmin edilmesiyle önkestirimi birbirinden ayırır. |
Toplumsal sorunların çözümü için önerilerde bulunma eğiliminde olmuştur. |
Toplumsal çözümlemeden ziyade kurama ağırlık vermiştir. |
Daniel Bell’in sosyolojisinin temel amacı “kuramdan çok toplumsal çözümlemeye” (Poloma, 1993, s. 323) ağırlık vermesidir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.
7.Soru
I. Artan eşitsizlikler ve daha fazla dışlanmaya yol açan küresel iktisadi ve mali sistemler karşısında sınıf farklılıklarını azaltmak
II. Ekonomi üzerindeki siyasal kontrolü azaltmak
III. Gayri-şahsi tahakküm sisteminin toplumsal aktörleri kendi kişisel veya cemaatçi kimliklerine kapanmaya zorlaması ve bu suretle azınlıkların reddedilmesini teşvik etmesi karşısında kültürel çeşitliliğin saygı görmesini temin etmesi ve herkese eşit toplumsal ve kültürel hakları garanti etmesi
IV. Üretim ve yönetim sistemlerinin teknik akılcılığına tâbi olan tüketicilerin sağlık, eğitim, bilişim alanlarındaki taleplerinin dikkate alınması
Touraine’e göre yukarıdakilerden hangileri kültürel demokrasinin amaçlarındandır?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
Yalnız III |
Touraine’e göre, bu yeni demokrasi yukarıda tanımlanan kültürel demokrasidir ve onun üç temel
amacı vardır. Bunlar: (ı) artan eşitsizlikler ve daha fazla dışlanmaya yol açan küresel iktisadi ve mali sistemler karşısında sınıf farklılıklarını azaltmak ve ekonomi üzerindeki toplumsal ve siyasal kontrolü artırmak, (ıı) bu gayri-şahsi tahakküm sisteminin toplumsal aktörleri kendi kişisel veya cemaatçi kimliklerine kapanmaya zorlaması ve bu suretle azınlıkların reddedilmesini teşvik etmesi karşısında kültürel çeşitliliğin saygı görmesini temin etmesi ve herkese eşit toplumsal ve kültürel hakları garanti etmesi ve (ııı) üretim ve yönetim sistemlerinin teknik akılcılığına tâbi olan tüketicilerin sağlık, eğitim, bilişim alanlarındaki taleplerinin dikkate alınması.
8.Soru
Aşağıdaki kitaplardan hangisi Zygmunt Bauman'a ait değildir?
Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları |
Kültürel Kuram |
Parçalanmış Hayat |
Modernite ve Holocaust |
Postmodern Etik |
Kültürel Kuram, Zygmunt Bauman'a ait değildir.
9.Soru
Bauman’a göre aşağıdakilerden hangisi "anlamda modernlik kimlikle, henüz burada olmayan, bir ödev, bir misyon ve bir sorumluluk olan varlık gerçeğiyle" ilgilidir?
Yönetilebilir |
Şekilsel |
Toplumsal |
Ekonomik |
Psişik |
Bauman’a göre, psişik anlamda modernlik kimlikle, henüz burada olmayan,
bir ödev, bir misyon ve bir sorumluluk olan varlık gerçeğiyle ilgilidir.
10.Soru
Alain Touraine’e göre, sanayi sonrası toplumun en önemli özelliği nedir?
Demokratik yapısı |
Teknolojik altyapı |
Bilgi teknolojilerinin sağladığı denetim gücü |
Bilgiye erişim |
Sınıfsal bölünme |
Touraine’e göre, sanayi sonrası toplumun en önemli özelliği bilgi teknolojisi kullanımının
sağladığı denetim gücüdür. Bu güç kendisini elinde bulunduranlara kendi toplumlarını şekillendirme imkânı sağlar.
11.Soru
Touraine'e göre toplumsal hareket kavramına ilişkin aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Toplumsal hareket, aynı değerleri veya kültürel yönelimleri paylaşan ve birbirleri ile tahakküm ve çatışma içinde olan aktörlerin paylaştıkları kültürün ve onun ürettiği faaliyetlerin toplumsal yönetimi |
Toplumsal hareket bir çıkar grubu ya da siyasal baskı oluşturma vasıtasıdır. |
Toplumsal hareket belli bir toplumsal kategorinin aynı anda hem özel hem de genel olan bir tahakküm biçimine karşı çıkmasına izin veren bir toplumsal eylemden ortaya çıkar. |
Toplumsal hareketlerin vasıfları devrimci eylemler ile tam bir tezat oluşturur. |
Toplumsal hareket kavramı, Marx’ın toplumsal hayatın tahakküm üzerine kurulu olduğu fikri ile Weber’in aktörlerin değerler tarafından yönlendirildiği fikirlerinin birleşiminden oluşur. |
Touraine, toplumsal hareket kavramını, Marx’ın toplumsal hayatın tahakküm üzerine kurulu olduğu fikri ile Weber’in aktörlerin değerler tarafından yönlendirildiği fikirlerinin birleşiminden devşirir.
Toplumsal hareket, aynı değerleri veya kültürel yönelimleri paylaşan ve birbirleri ile tahakküm ve çatışma içinde olan aktörlerin paylaştıkları kültürün ve onun ürettiği faaliyetlerin toplumsal yönetimi
konusundaki mücadelesini, rekabetini ifade eder. Buna göre toplumsal hareket bir çıkar grubu ya da siyasal baskı oluşturma vasıtası değildir. Aksine, toplumsal hareket belli bir toplumsal kategorinin aynı anda hem özel hem de genel olan bir tahakküm biçimine karşı çıkmasına izin veren bir toplumsal eylemden ortaya çıkar. Bu toplumsal kategori karşı çıkışını hasmı ile paylaştığı genel değerler veya yönelimler adına ve hasmının meşruiyetini reddetmek için yapar. Toplumsal hareketlerin bu vasıfları devrimci eylemler ile tam bir tezat oluşturur çünkü “devrimci eylemler her zaman toplumsal, siyasal, etnik veya kültürel temizliğin; birleşmiş ve şeffaf bir toplumun; yeni bir insanın yaratılmasının ve tam mutabakatın önünde duran her şeyin ortadan kaldırılmasının hayalini kurarlar”.
12.Soru
Sanayi sonrası toplum veya postendüstriyel toplum kavramını ilk olarak hangi sosyolog/sosyologlar kullanmıştır?
Coomaraswamy ve Petty |
Marks |
Weber |
Bell |
Slattery |
Sanayi sonrası toplum veya postendüstriyel toplum kavramı Daniel Bell (1919-2011) ile özdeşleştirilmiş olsa da aslında bu kavramın ilk kullanımı 1914’te Coomaraswamy ve Petty’nin Endüstri Ötesi Denemeleri (Essays in Post Industrialism) makalelerinde kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
I. Dünya meselelerinin belirsiz, kuralsız ve kendi başına buyruk doğasıdır. II. İnsanları birleştirerek ayrışmalarına engel olmak küreselleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır. III. Bir merkezin, bir yönetim kurulunun, bir idari büronun yokluğudur. Yukarıda verilenlerden hangileri Bauman'a göre küreselleşmenin özelliklerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
Bauman'a göre, küreselleşme fikrinden çıkan en derin anlam; dünya meselelerinin belirsiz, kuralsız ve kendi başına buyruk doğasıdır; bir merkezin, bir kontrol masasının, bir yönetim kurulunun, bir idari büronun yokluğudur. Küreselleşme süreçlerinin ayrılmaz bir parçası mekânı giderek bölme, insanları ayırma ve dışlamadır. Dolayısıyla küreselleşme birleştirdiği kadar bölmektedir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Waters’a göre Daniel Bell, Weber’in bürokratik yönetici sınıfına dair ideal tipin boyutlarında kullandığı metodolojiye öykünerek, ideal tip benzeri bir kurgu ile sanayi sonrası toplumu 5 açıdan değerlendirmektedir. Bu sınıflandırmaya göre aşağıdaki şıklardaki ifadelerden hangisi yanlış yazılmıştır?
Hizmet ekonomisinin oluşumu |
Profesyonel ve teknik sınıfın üstünlüğü |
Teorik bilginin ardıllığı |
Teknolojinin planlanması |
Yeni entelektüel teknolojinin yükselişi |
Sanayi sonrası toplumun tanımlayıcı ekseni teorik bilginin üstünlüğüdür. Toplumun bilginin çevresinde örgütlenişi, toplumsal kontrol, yenilikler (inovasyon) ve yeni toplumsal ilişkilerin siyasal yönetimi için temel oluşturmaya başlamıştır. Bell, sanayi sonrası toplumda bilginin geleneksel veya uygulamalı değil, teorik karakterde olduğunu vurgulamaktadır. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
I- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramı, merkezde tabakalaşmanın yer aldığı, yeni teknolojinin, ekonomik büyümenin bu teorik bilgi ekseni etrafında örgütlendiği bir yapıdır. II- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramının toplumsal yapıdaki değişimi yönlendirme çabasından doğduğunu, yani postendüstriyalizmin asıl etkisinin toplumsal yapı üzerinde olduğunu, esas etki alanının politik ve kültürel alan olduğunu belirtmektedir. III- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramı, merkezde teorik bilginin yer aldığı, yeni teknolojinin, ekonomik büyümenin ve toplumsal tabakalaşmanın bu teorik bilgi ekseni etrafında örgütlendiği bir yapıdır. IV- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramının toplumsal yapıdaki değişimi tanımlama çabasından doğduğunu, yani postendüstriyalizmin asıl etkisinin toplumsal yapı üzerinde olduğunu, politik ve kültürel alanı ancak dolaylı olarak etkilediğini belirtmektedir. Yukarıdaki ifadelerden hangileri Bell’in post endüstriyel toplum kavramıyla paralellik taşır?
Yalnız I |
I-II |
I-IV |
II-III |
III-IV |
‘Post-endüstriyel toplum’ kavramı, merkezde teorik bilginin yer aldığı, yeni teknolojinin, ekonomik büyümenin ve toplumsal tabakalaşmanın bu teorik bilgi ekseni etrafında örgütlendiği bir yapıdır.
Bell, post-endüstriyel toplum kavramının toplumsal yapıdaki değişimi tanımlama çabasından doğduğunu, yani postendüstriyalizmin asıl etkisinin toplumsal yapı üzerinde olduğunu, politik ve kültürel alanı ancak dolaylı olarak etkilediğini belirtmektedir.
16.Soru
"Touraine açısından toplumsal hareketlerin anlaşılması bir toplumun anlaşılması adına incelenebilecek bütün diğer unsurlar ve veçheler arasında en merkezi olan unsurdur çünkü toplumun kendini yeniden üretimi kadar onun dönüşümü ve yeniden yapılanmasının anahtar unsuru toplumsal hareketlerin kendileridir." İfadesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Bell |
Kerr |
Marshall |
Turner |
Wieviorka |
Wieviorka’nın (2014) da ifade ettiği üzere, Touraine açısından toplumsal hareketlerin anlaşılması bir toplumun anlaşılması adına incelenebilecek bütün diğer unsurlar ve veçheler arasında en merkezi olan unsurdur çünkü toplumun kendini yeniden üretimi kadar onun dönüşümü ve yeniden yapılanmasının anahtar unsuru toplumsal hareketlerin kendileridir.
17.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi "ideolojinin sonu" tezinin öncülerinden biridir?
J. K. Galbraith |
Raymond Aron |
Daniel Bell |
Max Weber |
Peter Drucker |
Daniel Bell "ideolojinin sonu" tezinin öncülerinden biri olarak bilinir. Bu teze göre kapitalizmin doğasındaki büyük değişimler (sermaye sahipliğinin dağılımı, işçi sınıfının siyasete dahil olması, refah devletinin büyümesi gibi önemli değişimler) sağ ve sol arasındaki eski çatışmanın gücünü azaltmıştır. Diğer bir deyişle "ideolojinin sonu", Batı toplumlarındaki demokratik politikaların ve kapitalizmin sonucunda büyük ideolojik çatışmaların hakim olduğu bir dönemin sonuna gelindiği düşüncesini ifade eden bir kavramdır. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Nietzsche'ye göre 18. ve 19. yüzyıllarda modernleşmenin doğuşunu sağlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Akıl |
Bilim |
Evrensel ahlak |
İnsanın yaşam enerjisi |
Tarihin progresif oluşu |
Nietzsche’e göre, 18. ve 19. yüzyıllarda modernleşmenin doğuşunu olanaklı kılan ne akıl, ne bilim, ne evrensel ahlak ne de tarihin ileriye doğru akış (progresif) düşüncesidir. Oysa bilgi edinme sürecinin kaynağında akıl değil, insanın yaşam enerjisi bulunmaktadır. Yaşam enerjisi yüksek olanlar tarihi yapan, büyük atılımlara kaynaklık eden ve bireyleri yönlendiren bir davranış sergiler. Cevap D'dir.
19.Soru
“Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları” isimli kitabında Anthony Giddens postmodern zaman dilimini nasıl adlandırmıştır?
Geç modernlik |
Düşünümsel modernlik |
Modernlik ötesi |
Post modernite |
Holocaust |
“Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları” isimli kitabında Anthony Giddens postmodern zaman dilimini "geç modernlik" olarak adlandırmıştır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bauman'a göre küreselleşmenin sonuçlarındandır?
Birleştirme |
İletişimin gelişmesi |
Yerelleşme |
Bütünleştirme |
Gelişmiş iletişim |
Bauman, küreselleşme sürecinin olumlu yönlerinden
çok olumsuz etkilerine daha çok
önem vermektedir. Ona göre, küreselleşme süreçlerinin
ayrılmaz bir parçası mekânı giderek
bölme, insanları ayırma ve dışlamadır. Diğer
bir endişeli durum ise giderek daha fazla küresel
ve yurtsuz bir hâle gelen elit kesimle geride
kalan “yerelleşmiş” kesim arasındaki tedrici
iletişim kopukluğudur (Bauman, 1999, s.9). Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ