Çağdaş Sosyoloji Kuramları Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Endüstriyel toplumda temel karar vericiler aşağıdakileren hangisidir?
Tüccarlar |
Şirketler |
Üniversiteler |
Uzmanlar |
Devlet |
Tablo 1.1'e göre doğru cevap A'dır.
2.Soru
Postmodernizme ilişkin aşağıdaki temel eğilimlerden hangisi tek bir perspektiften ziyade farklı perspektifler açısından bakmayı öngürür?
Sosyal parçalanma |
Çoğulculuk |
Eklektizm |
Yüzeysellik |
Senkretizm |
Crook ve arkadaşları postmodern döneme ilişkin temel eğilimleri; sosyal parçalanma (fragmentation), farklılaşma (differentiation), kısa ömürlü sosyal yapılanmalar, esnek uzmanlaşma, gelişen kültürel çoğulculuk (pluralism), yüzeysellik, olguların ticarileşmesi, populizm, yaygınlaşan eklektizm (eclecticism), stillerdeki senkretizm (syncretism) ve genelde tüm değerlerde artan bir liberalleşme olarak ortaya koymaktadır. Bunlar içerisinde çoğulculuk; genel olarak tek bir perspektiften ziyade farklı perspektifler açısından yaklaşmayı öngörür ve pek çok alanda kullanılır.
3.Soru
Baudrillard’a göre modern endüstri toplumunun temel anahtarı nedir?
Tüketim |
Taklit |
Üretim |
Orjinalite |
İş gücü |
Baudrillard’a göre modern endüstri toplumunun temel anahtarı üretimken, postmodern toplumda ‘gerçek’i önceleyen modeller olarak taklitler (simulakrlar) toplumsal düzene egemen olmaya ve toplumu hiper- gerçeklik olarak oluşturmaya başlar.
4.Soru
Wallerstein'a göre küresel kapitalist sistem nasıl örgütlenmiştir?
Üretim üzerinden pazar odaklı |
İşçi sendikaları ile birlikte yürütülen faaliyetler çerçevesinde |
Hiyerarşik bir düzen içerisinde |
Kâr odaklı çalışma prensibiyle |
Çalışanların memnuniyetine odaklı olarak |
Wallerstein, hiyerarşik bir yapıya sahip olduğunu iddia eder
5.Soru
Foucault’un post yapısalcı düşüncelerinin ortaya çıkışı hangi yazar sayesinde olmuştur?
Sarup |
Davis |
Marshall |
Roussel |
Gutting |
Foucault’nun akademik analizlerinin başlangıç noktası olarak bir kitabevinden rastlantıyla aldığı ve ihmal edilmiş sıra dışı bir yazar olan deneyci (experimentalist) Raymond Roussel (1877-1933)’a ait bir kitap olmuştur.
6.Soru
"Post yapısalcılığın esas başarısı Saussure’ün dil kuramının içinde yer alan radikal analitik olanakları temsil edici bir fenomenden ziyade anlamlandırıcı bir fenomen şeklinde yeniden keşfetmesi ve genişletmesi olmuştur.’’ ifadesi kime aittir?
Davis |
Marshall |
Foucault |
Bauman |
Harvey |
Marshall’ın ifadesiyle “Post-yapısalcılığın esas başarısı Saussure’ün dil kuramının içinde yer alan radikal analitik olanakları, temsil edici bir fenomenden ziyade anlamlandırıcı bir fenomen şeklinde yeniden keşfetmesi ve genişletmesi olmuştur.”
7.Soru
Bir toplumda hastane sayısının artması, sanayi sonrası toplumun karakteristiklerinden hangisiyle açıklanabilir?
Ekonomik yapıdaki dönüşüm |
Yükselen yeni sınıflar |
Bilginin artan rolü |
Enformasyon teknolojileri |
Bireyin konumunun güçlenmesi |
Ekonomik yapıdaki en belirgin dönüşüm malların üretiminden hizmetlerin üretimine yönelik yaşanan değişimdir. Sanayi sonrası toplumda hizmetlerin üretiminde artışın gözlendiği alanlar “eğitim, sağlık, sosyal hizmetler gibi insani hizmetler, bilgisayar, sistem analizi ve bilimsel araştırma ve geliştirme gibi mesleki hizmetler olarak karşımıza çıkmaktadır.
8.Soru
Temel hedefi doğrudan insan bedeni olan, doğum ölüm oranları, doğurganlık, hastalık, yaşam süresi, diyet ve beslenme alışkanlıkları üzerinden bir tür nüfus planlamasına odaklanan iktidar biçimi Foucault'a göre aşağıdakilerden hangisidir?
Göreli iktidar |
Merkezi İktidar |
Biyo-iktidar |
Mutlak iktidar |
Disipline edici iktidar |
Foucault, Cinselliğin Tarihi (2010a) adlı kitabında modern çağda biyo-iktidar olarak adlandırdığı farklı bir iktidar biçimini tartışır. Disipline edici iktidar insanların davranışlarına odaklanırken biyo-iktidarın temel hedefi doğrudan insan bedenidir. Basit bir mantıkla doğum ölüm oranları, doğurganlık, hastalık, yaşam süresi, diyet ve beslenme alışkanlıkları üzerinden bir tür nüfus planlamasına odaklanır.
9.Soru
Postmarksizmin başlangıç noktası sayılan ve 1985 yılında yayınlanan ''Hegemonya ve Sosyalist Strateji: Radikal Demokratik Bir Politikaya Doğru'' adlı kitabın yazarları kimlerdir?
Chantal Mouffe ve Paul Hirst |
Anthony Cutler ve Ernesto Laclau |
Gareth Stedman Jones ve Barry Hindess |
Athar Hussain ve Paul Hirst |
Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe |
Postmarksizmin başlangıç noktası, Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe’un 1985 yılında birlikte kaleme aldıkları Hegemonya ve Sosyalist Strateji: Radikal Demokratik Bir Politikaya Doğru kitabının yayınlanmasıdır. Bu kitap, hem Postmarksist kuramın kuramsal temellerini inşa eden temel bir manifesto niteliği taşır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Postmarksizmin öncülerinden biri değildir?
Paul Hirst |
Barry Hindess |
Chantal Mouffe |
Ernesto Laclau |
Friedrich Engels |
Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe ile birlikte, Barry Hindess, Paul Hirst, Anthony Cutler, Athar Hussain, Gareth Stedman Jones gibi akademisyenlerin öncülük ettiği Postmarksizm; ideoloji ve politikayı, ekonomi ve sınıfsal ilişkilerden önünde gören bir yaklaşımdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yapısalcılık ve post-yapısalcılık arasındaki en temel farklardandır?
İkisi de tarihsel incelemeyi esas alır. |
Yapısalcılık, doğruluğu metnin “arkasında” ya da “içinde” görürken post-yapısalcılık okuyucunun ve metnin karşılıklı etkileşimini üretkenlik olarak görmektedir. |
Yapısalcılık belirlenimciliği ve tekçiliği reddederken post yapısalcılık tekçiliği savunur. |
Yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğu görüşüne katılmazlar oysa post-yapısalcılar benliğin tekilliğine vurgu yapar. |
Post-yapısalcı metin analizlerinde yazar merkezi konumdadır. |
yapısalcılık ile postyapısalcılık arasındaki en önemli ayırt edici özelliklerden biri şudur: “Yapısalcılık doğruluğu metnin ‘arkasında’ ya da ‘içinde’ görürken post-yapısalcılık okuyucu ile metnin karşılıklı etkileşimini üretkenlik olarak görmektedir. Başka bir deyişle ele alınan ürünün edilgen bir tüketimi olarak düşünülen okuma edimi değergesini [status] yitirmiş, bunun yerine okurun performansı geçmiştir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Laclau ve Mouffe'nun Ortodoks Marksist buldukları Lenin’in hegemonya anlayışını reddetme nedenlerindendir? I. Baskıcı ve olumsuz bir tutum olması
II. İşçi sınıfına ayrıcalık tanıması
III. Ayrıcalıklı bir sınıfın hegemonyaya liderlik etmesi
I |
I-II |
II - III |
I-II-III |
III |
Laclau ve Mouffe, bir taraftan Gramscinin hegemonya kavramını alıp farklı bir versiyonunu kendi felsefelerine dayanak yaparken, diğer taraftan Ortodoks Marksist buldukları Lenin’in hegemonya anlayışını reddederler. Lenin’e göre hegemonya kavramı sınıflar arası yapılan ittifak içinde işçi sınıfının önderlik ettiği bir siyasal eylemdir. Laclau ve Mouffe’a göre, Leninist geleneğin işçi sınıfına ayrıcalık tanıyan hegemonya anlayışı terkedilmelidir zira böyle bir hegemonya kavramı önderlik edenle önderlik edilen arasında kesin bir ayrımın var olduğu önermesine dayanır ki bu baskıcı ve olumsuz bir tutumdur. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hegemonik mücadeleyi anlatan kavramlardan bir tanesidir?
Sermaye
|
Etnik gruplar |
Emek |
Sivil toplum
|
Devlet |
Bu hegemonik mücadele içinde çevreciler, etnik gruplar, kadınlar, eşcinseller vb.farklı kimlik gruplarının talepleri ve mücadelelerinin çeşitli şekillerde birbirine eklemlenebileceği iddia edilmektedir.
14.Soru
Laclau ve Mouffe’un söylem anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?
Nedensellik anlayışı |
Toplumsal olanın tarihselliği |
Eşitlik |
Kimlik |
Geçicilik |
Laclau ve Mouffe’un söylem anlayışı, nedensellik anlayışını reddeder toplumsal olanın raslantısallığı, tarihselliği ve tesadüfiliği üzerinde durur.
15.Soru
İktidarın kitleler üzerinde güçlü bir simülasyon etkisi bulunmasına rağmen kitlenin de ters simülasyon uygulayarak iktidarı çökertme gücüne sahip olduğunu vurgulayan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Sigmund Freud |
Jean Baudrillard |
Robert Merton |
Émile Durkheim |
Max Weber |
Baudrillard’ın kitlenin sessizliğinin bir patlamaya da açık olduğu bu nedenle kitleden belli bir anlamda umutlu olduğu beklentisi vardır. İktidarın kitleler üzerinde güçlü bir simülasyon etkisi bulunmasına rağmen kitlenin de ters simülasyon uygulayarak iktidarı çökertme gücüne sahip olduğunu vurgular. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
I. Önceki toplumlarla karşılaştırıldığında sanayi sonrası toplumun en önemli ve ilk özelliklerinden biri üretim biçiminin farklılaşmasıdır.
II. 1950’li yılların ortalarından itibaren rakamlara göre Amerikan toplumunda beyaz yakalı çalışanların (profesyonel, yönetici, büro ve satış elemanı) sayısı mavi yakalı çalışanları (zanaatkâr, yarı vasıflı çalışanlar ve işçiler) geçmiştir.
III. Sanayi sonrası toplum karakterize eden en önemli unsurlardan biri artık imalat sanayi üretiminin başlıca üretim olmamasıdır.
IV. Sanayi sonrası toplumda, enformasyonun üretimi en başat sorun olduğu için bilim en önemli enformasyon kaynağıdır.
V. Her toplumda bilginin önemi yadsınamaz zira iktidarın temeli olarak bilginin mülkiyetinde ya da siyasal konumunda değil; sanayi sonrası toplumda bilginin karakterinde bir değişim yaşanmıştır.
Yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri “Sanayi-sonrası toplum yeni teknik seçkinler yaratarak toplumun sınıf yapısını yeniden biçimlendirmektedir.” ifadesini destekleyen bir değişimdir?
I |
II |
I ve III |
I ve IV |
V |
Sanayi toplumunu fabrikalar, makine teknolojisi, imalat sektörü, örgütlü emek karakterize etmektedir. Sanayi toplumunda çok önemli bir yer tutan enerji üretimi ve kullanımı, makine teknolojisi ile rasyonel bir şekilde birleştirildiğinde ortaya çıkan üretim artışı, verimlilik ve kâr bu toplumun en çarpıcı özelliğidir. Ekonominin ve ilerlemenin taşıyıcısı, bu anlamda üretim artışı ile gerçekleştirilen kârdır. Ayrıca fabrikalarda çalışan mavi yakalı sanayi işçileri, bu işçilerin örgütlü yapısı sanayi toplumunun önemli bileşenlerindendir.
Sanayi sonrası toplumda belirginleşen ikinci önemli değişim toplumsal sınıflarda gözlenen farklılaşmadır. Sanayi toplumlarında yarı vasıflı işçilerin, diğer bir ifadeyle mavi yakalı işçilerin oranı fazlayken sanayi sonrası toplumda eğitim, idare, büro işlerinin artışıyla beyaz yakalı işçilerin sayısı hızla artmıştır.
Bu açıklamalardan da anlaşıldığı gibi “Sanayi-sonrası toplum yeni teknik seçkinler yaratarak toplumun sınıf yapısını yeniden biçimlendirmektedir.” ifadesini destekleyen değişim 1950’li yılların ortalarından itibaren rakamlara göre Amerikan toplumunda beyaz yakalı çalışanların (profesyonel, yönetici, büro ve satış elemanı) sayısı mavi yakalı çalışanları (zanaatkâr, yarı vasıflı çalışanlar ve işçiler) geçmesidir. Dolayısıyla doğru cevap B’dir.
17.Soru
"Olgulara yaklaşımda tek bir paradigma yerine farklı teorileri, fikirlerin birlikte ele alınması gerektiğini ileri süren kavramsal bir modeldir." Yukarıda verilen tanım aşağıda yer alan seçeneklerde bulunan kavramlardan hangisinin tanımıdır?
Senkretizm |
Çoğulculuk |
Eklektizm |
Avangart |
Post-yapısalcılık |
Post-yapısalcılık, Ferdinand de Saussure’ün temellerini attığı yapısalcı dilbilime karşı eleştirel nitelikte ayrı bir yaklaşım olarak ortaya çıkmış olmakla birlikte yapısalcılıkla pek çok ortak özelliğe sahip olması nedeniyle kimi zaman yeni yapısalcılık olarak da adlandırılmaktadır. Çoğulculuk, genel olarak tek bir perspektiften ziyade farklı perspektifler açısından yaklaşmayı öngörür ve pek çok alanda kullanılır. Örneğin kültürel çoğulculukta geniş bir toplum içindeki daha ufak grupların kültürel kimliklerinin korunması anlaşılırken politik çoğulculukta, politik gücün seçimlerle oluşmasını çoğunluğun hegemonyasını yaratması nedeniyle ret edilerek toplum içindeki farklı grupların eşit temsili amaçlanır. Bu yaklaşım; benzer şekilde dinî, ekonomik, felsefi alanlarda da yer bulur. Senkretizm (syncretism); birbirinin zıttı, çelişkili olguların uzlaştırılarak birleştirilmesi anlamında daha çok felsefe ve dinde kullanılan bir kavramdır. Avangart (avangarde); kültür, sanat ve politika alnında ilerici ve yenilikçi anlamında kullanılan bir terimdir. Eklektizm ise olgulara yaklaşımda tek bir paradigma yerine farklı teorileri, fikirlerin birlikte ele alınması gerektiğini ileri süren kavramsal bir modeldir. Doğru yanıt C şıkkıdır.
18.Soru
Bir köken ya da bir gerçeklikten yoksun gerçekliğin modeller aracılığıyla yeniden türetilmesi olarak Baudrillard neyi tanımlamaktadır?
Simulark |
Simülasyon |
İllüzyon |
Panoptik |
Hyper gerçeklik |
Baudrillard, simülasyon kavramını bir köken ya da bir gerçeklikten yoksun gerçekliğin modeller aracılığıyla yeniden türetilmesi anlamında kullanır. Simüle etmek -mış gibi yapmak değildir. Birebir gerçeğin yeniden üretilmesidir. Doğru cevap B’dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişinin kendisini mekânda, toplumda, ülkesinde ve dünyada konumlayışına ilişkin kültürün anahtar unsurudur?
Evrimsel haritalama |
Bilişsel konumlandırma |
Bilişsel haritalama |
Coğrafi haritalama |
Bilişsel evrim |
Kişinin kendisini mekânda, toplumda, ülkesinde ve dünyada
konumlayışına ilişkin “bilişsel harita” kültürün anahtar unsurudur.
20.Soru
Nesnelerin tüketimi toplumda çeşitli araçlarla desteklenerek bireylere aktarıldığı için yaşanılanların normal olarak algılanmasına neden olmakta ve bu bağlamda aşağıda yer alan hangi kavram ortaya çıkmaktadır?
Habitus |
Hiper-uyumluluk |
İllusio |
Bağlılık |
Simgesel Şiddet |
Nesnelerin tüketimi toplumda çeşitli araçlarla desteklenerek bireylere aktarıldığı için yaşanılanların normal olarak algılanmasına neden olmakta ve bir hiper-uyumluluk (hiper-conformity) sağlanmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ