Çağdaş Sosyoloji Kuramları Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Sınıfsal eşitsizliğin kalıcılığı
II. Sınıf çatışması
III. Ekonomik kaynakların birkaç elde yoğunlaşması
IV. Beyaz yakalı işlerin vasıfsız niteliği
V. Tüm mesleklerde profesyonelleşme normunun sulandırılması
Yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri sanayi sonrası toplum teorisine yöneltilen eleştirilerin odak noktasını oluşturur?
I ve II |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
II, III, IV ve V |
I, II, III, IV ve V |
Sanayi sonrası toplum teorisine yöneltilen eleştirilerin odak noktası “sınıfsal eşitsizliğin kalıcılığı, sınıf çatışması, ekonomik kaynakların birkaç elde yoğunlaşması, beyaz yakalı işlerin vasıfsız niteliği ve tüm mesleklerde profesyonelleşme normunun sulandırılmasıdır”. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap E’dir. Bugün içinde bulunduğumuz toplumsal yapıda tüm toplumların sanayi sonrası aşamaya geç(e)medikleri, hatta sanayi öncesi olmasa da tarım toplumu, sanayi toplumu ve dahası sanayi sonrası toplumun belirgin özelliklerini bir arada bulunduran, bütün bu özellikleri karmaşık bir şekilde bünyesinde barındıran toplumların varolduğunu söylemek mümkündür. Sınıfsal çatışma halen geçerliliğini korumakta, mavi yakalı işçiler ile beyaz yakalı işçilerin yaptıkları işin niteliği açısından Bell’in öngördüğü biçimde çok da farklılık kalmadığı, özellikle çalışma koşulları açısından farklılığın neredeyse yok denecek kadar azaldığı gözlemlenmektedir. Beyaz yakalı çalışanların profesyonelliklerinin düzeyi bu anlamda belirsizleşmiş, dahası sıradanlaşmıştır. Dolayısıyla profesyonel mesleklerin bilgi temelli edindikleri becerilerin vasıfsızlaşması söz konusudur. Bu anlamda sanayi sonrası toplum olarak tasvir edilen dönemde çalışanların bilgi düzeyleri neredeyse eşitlenmiş, bilimsel bilginin ya da teorik bilginin ayrıcalığı ve iktidarı sınırlanmıştır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Karl Bolanyi ile ilgili olarak verilen yanlış bir bilgidir?
En önemli eseri Büyük Dönüşüm'dür |
Modern piyasa ekonomisinin doğuşunu açıklamıştır. |
Ulusal hükümetlerin burjuva sınıfının yükselmesindeki rolünü açıklamıştır. |
Hane halkı ilişkilerine, karşılıklılığa ve yeniden dağıtıma dayanan piyasa dışı ekonomik sistemleri incelemiştir. |
Uluslararası Sosyoloji Derneği’nin başkanlığını da yapmıştır |
1994-1998 yılları arasında Uluslararası Sosyoloji Derneği’nin başkanlığını da yapmış olan Immanuel
Wallerstein’ın üç ciltten oluşan Modern Dünya Sistemi isimli çalışması 14 farklı dile çevrilmiş, sosyoloji, tarih,
siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler ve ekonomi gibi farklı alanlarda çalışma yürüten birçok bilim insani için
analitik ve kavramsal bir çerçeve olarak kullanılmıştır.
3.Soru
Baudrilard’a göre tüketim toplumu bir bolluk ve çokluk toplumudur, her şey tüketilmek üzere vardır. Üretilen nesnelere sırf üretilmiş olduklarından dolayı bir kutsallık ve olumluluk atfedilir. Bu anlamda büyüme bolluktur, bolluk ise demokrasidir, seçme özgürlüğüdür. Baudrillard’a göre bu durum tamamen bir yanılsamadır, bir simülakrdır.Paragrafta geçen simulakr ne anlama gelmektedir?
mevcut olan en karmaşık postmodern kitle iletişim eleştirisi |
kendisi zaten kopya olan bir şeyin kopyasını anlatan bir terim |
Gizlemek |
Eski ya da geleneksel kültürlerin coğrafi ve simgesel çeşitliliği |
Bir hastalığı simüle eden kişi |
Felsefede Jean Baudrillard görüşüne göre orijinali, gerçeği, ilk örneği olmayan; kendisi zaten kopya olan bir şeyin kopyasını anlatan bir terimdir.
4.Soru
I. Üretim tarzı ve ilişkilerinin siyasal alandaki belirleyiciliği II. Bir bütünsellik olarak toplum kategorisi III. İşçi sınıfının toplumsal değişimdeki ayrıcalıklı konumu ve öncülüğü IV. Ploterya diktatörlüğü Yukarıdakilerden hangileri Marksizm’in temel ilkelerindendir?
I ve II |
II ve III |
I, II, III ve IV |
III ve IV |
Yalnız IV |
Verilen dört seçenek Marksizmin temel ilkeleri arasındadır.
5.Soru
"Hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği, bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin ortaya çıktığı toplum" aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
Post endüstriyel toplum |
Enformasyon toplumu |
Kıtlık sonrası toplum |
Ekonomi sonrası toplum |
Burjuva sonrası toplum |
Post-endüstriyel toplum, hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği,
bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin ortaya çıktığı bir toplumdur. Doğru cevap A seçeneğidir
6.Soru
6) " Cemaatçilik " aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak tanımlanmıştır?
Basitçe kutsal olandan alelade olana, dinden bilime geçişten ibaret bir şey değildir. |
Üretim ve dağıtım araçlarının komünal ya da devlet mülkiyetinde olmasını teşvik eden siyasal ya da sosyo-ekonomik kuram ve uygulamaları anlatır. |
Klasik liberalizm ile kolektivizm arasında bir orta yol bulmaya çalışan bir toplumsal kuramdır. |
Eylemler ile anlamlar, ekonomi ile kültür arasındaki kopuşu tanımlamaktadır. |
Kilise ile devletin ayrılmasının temel ilke olduğu bu laikleşmiş kültürde hiçbir büyük dinin başat bir etkisi yoktur. |
Cemaatçilik klasik liberalizm ile kolektivizm arasında bir orta yol bulmaya çalışan bir toplumsal kuramdır. Cemaatçiler hem klasik liberalizmin aşırı bireyciliğine hem de kolektivizmin aşırı toplumculu ğuna karşı çıkarlar (Yayla, 2005: 130). Cemaatçiler hiçbir kısıtlamaya uğramayan serbest piyasa ve mübadelenin insan ihtiyaçlarını karşılamaya yetmediğini, bireylere daha fazla özgürlük verilirken aynı oranda sorumluluk verilmediğini düşünmekte ve toplum üyeleri arasında yakın cemaat bağlarının korunup beslendiği bir toplumsal düzenin gerekliliğini savunmaktadırlar (Marshall, 1998: 90-91). Doğru yanıt " C " dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilginin söylemsel ve öyküsel oluşumunu ve kültürel eleştiri ve felsefi bir yansımayla dil ile iktidar arasındaki ilişkiyi postmodern yaklaşımla analiz eder?
Fredric Jamerson |
Michel Foucault |
Zygmunt Bauman |
David Harvey |
Jean Baudrillard |
Michel Foucault
8.Soru
Devletlerin coğrafi özellikleriyle siyasetleri arasındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. İlk olarak yirminci yüzyılın başında İsveçli Rudolf Kjellen tarafından kullanılmıştır. Ayrıca devletin, coğrafi bölge ve tarihî gelişmeler ile ilişkisi olarak da tanımlanır. Bu kavram aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
kapitalizm |
jeopolitik |
jeoloji |
antropoloji |
sosyoloji |
Jeopolitik Devletlerin coğrafi özellikleriyle siyasetleri arasındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. İlk olarak yirminci yüzyılın başında İsveçli Rudolf Kjellen tarafından kullanılmıştır. Ayrıca devletin, coğrafi bölge ve tarihî gelişmeler ile ilişkisi olarak da tanımlanır.
9.Soru
Derrida Fransızca hangi kelimeden kendi bir kelime türetmiş ve de bu kelime hem gösteren ve gösterilen bağlamında hem “fark/ayrım” hem de “erteleme” anlamına gelmektedir?
Derrida Fransızca hangi kelimeden kendi bir kelime türetmiş ve de bu kelime hem gösteren ve gösterilen bağlamında hem “fark/ayrım” hem de “erteleme” anlamına gelmektedir?
Logocentrism |
Critique |
Gramatoloji |
Discursive |
Diffe´rence |
Derrida Fransızca diffe´rence kelimesinden kendi türetmiştir ve de gösteren ve gösterilen bağlamında hem “fark/ayrım” hem de “erteleme” anlamına gelmektedir.
10.Soru
Appadurai’ye göre teknolojik alanda yaşanan değişimlere ne ad verilir?
Etnik alanda küreselleşme |
Teknolojik alanda küreselleşme |
Medya alanında küreselleşme |
Finans alanında küreselleşme |
Sosyolojik küreselleşme |
Appadurai küreselleşmenin ekonomik, siyasal, kültürel ve kurumsal birçok boyutunun birbirini nasıl etkilediğini ve karşılıklı olarak dönüştürdüğünü tartıştığı çalışmasında, küreselleşmenin gözlemlenebileceği beş temel boyuta, bir diğer deyişle alana, işaret etmektedir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Post-yapısalcılığın temel önermelerinden biri değildir?
Tarih ve kültürün yapıları koşullandırdığından “yapıların”, yanlış yorumlara ve önyargılara maruz kaldığını ileri sürer. |
Bir nesneyi anlamak için hem nesnenin kendisini hem de bu nesneyi üreten bilgi sistemleri bir arada incelenmelidir. |
Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğu görüşüne katılmazlar. |
Post-yapısalcılar bir metnin tek bir amacının, anlamının ve tekil bir var oluşa sahip olduğu fikrini reddederler. |
Post-yapısalcı metin analizlerinde yazar, okuyucunun yerini alır. |
Post-yapısalcı metin analizlerinde yazar, okuyucunun yerini alır.
12.Soru
I.Ernesto Laclau II.Chantal Mouffe III.Paul Hirst IV.Gareth Stedman Jones Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri postmarksizme öncülük eden akademisyenlerdendir?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve IV |
Hepsi |
Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe ile birlikte, Barry Hindess, Paul Hirst, Anthony Cutler, Athar Hussain, Gareth Stedman Jones gibi akademisyenlerin öncülük ettiği Postmarksizm; ideoloji ve politikayı, ekonomi ve sınıfsal ilişkilerden önünde gören bir yaklaşımdır.
13.Soru
Wallerstein kendisine sosyal bilimler alanında oldukça önemli bir yer kazandıran ..........analizine referansla şöyle ifade etmektedir: “......analizinin bir teoriden ziyade ihmal edilmiş ve aldatıcı epistemolojilere karşı bir protesto olduğunu bir süredir ifade ediyorum. Bu analiz, entelektüel değişim için ve aslında 19. Yüzyıl sosyal bilimlerinin temel dayanaklarını değiştirmek için bir çağrıdır”.Cümledeki Boşluğa hangi şık uygundur?
Sosyal bilimler sistemleri |
Dünya sistemleri |
Emperyalist sistemleri |
Gerçeğe dönüş sistemleri |
Marksist kavramlar sistemleri |
Wallerstein iddiasını kendisine sosyal bilimler alanında oldukça önemli bir yer kazandıran dünya-sistemleri analizine referansla şöyle ifade etmektedir: “Dünya sistemleri analizinin bir teoriden ziyade ihmal edilmiş ve aldatıcı epistemolojilere karşı bir protesto olduğunu bir süredir ifade ediyorum. Bu analiz, entelektüel değişim için ve aslında 19. Yüzyıl sosyal bilimlerinin temel dayanaklarını değiştirmek için bir çağrıdır”.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Foucault’nun Belli bir tarihsel dönemin ya da kültürün geçmişinde bıraktığı bütün maddi ipuçlarının koleksiyonunu ifade eden kavramdır?
Soykütük |
Arşiv |
Arkeoloji |
Söylem |
Benlik |
Arşiv
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi post yapısalcılığın temel önermelerinden biri değildir?
Post-yapısalcılık, bilginin nasıl üretildiğini temel araştırma sorunsalı olarak kabul eder |
Post-yapısalcılık tarihseldir |
Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğunu savunurlar |
Post-yapısalcı metin analizlerinde okuyucu, yazarın yerini alır |
Post-yapısalcılar, hiyerarşi içinde “baskın olanın temel niteliği” kavramını reddederler |
Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğu görüşüne katılmazlar. Aksine birey, birbiriyle çatışan bilgi hükümleri (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf, kariyer vb. gibi) arasındaki gerilimlere sahiptir. Dolayısıyla bireyin benlik algısı onun nesnelerin anlamlarını yorumlamasında kritik bir rol oynar. Her ne kadar farklı düşünürlerin benlik hakkındaki görüşleri farklılaşsa da post-yapısalcılar benliğin söylemlerle inşa edildiği görüşünü sıklıkla paylaşırlar. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi herhangi bir nesneyi kaynağından alıp tarihin akış sürecinde nasıl değiştiğini inceleme anlamına
gelmektedir?
Yaşam enerjisi |
Yaratıcı yıkıcılık |
Bilimsel bilgi |
Aydınlanma |
Genoloji |
Genoloji herhangi bir nesneyi kaynağından alıp tarihin akış sürecinde nasıl değiştiğini inceleme anlamına
gelmektedir.
17.Soru
Baudrillard'a göre, .......... , sahip olunan şeye sahip değilmiş gibi yapmak; ......... ise, sahip olunmayan şeye sahipmiş gibi yapmaktır. Birincisi bir varlığa diğeriyse bir yokluğa işaret etmektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerleri sırasıyla aşağıdaki kavram ikililerinden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Gizlemek/simüle etmek |
Bolluk/Tüketmek |
Simüle etmek/gizlemek |
Tüketmek/bolluk |
Simüle etmek/tüketmek |
Gizlemek (dissimuler), sahip olunan şeye sahip değilmiş gibi yapmak; simüle etmek ise, sahip olunmayan şeye sahipmiş gibi yapmaktır. Birincisi bir varlığa (şu anda burada bulunmayan) diğeriyse bir yokluğa (şu anda burada bulunmamaya) işaret etmektedir.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
18.Soru
"Kitlede bütün yitirilmiş gönderenlerin devrik simülasyonları vardır. Bütün gönderen sistemlerinin, bütün ayakta duramayan anlamların, olanaksız tarihin ve artık var olamayan temsil etme sistemlerinin kara kutusu kitle: Toplumsalla ilgili her şey unutulduğunda geriye kalan artıktır. Toplumsala ait olmadığı gibi toplumsalı yansıtmaktan da acizdir. Toplumsal anonimleşerek kitleleri meydana getirmiştir. Artık kitle anlam değil, gösteri istemektedir". Baudrillard bu durumu aşağıdakilerden hangisi ile açıklamıştır?
Gerçeğin katledilmesi |
Metalaşma, mekanizasyon ve teknoloji gibi alanlarda dışa doğru patlama |
Kitlenin iktidar tarafından dolaylı yollardan güdülenerek sessiz yığına dönüşmesi |
Kitlelerin politik olarak daha iyi temsil edilebilir olması |
Toplumsa özne ya da nesneye ait kitlelerin politik olarak temsil edilebilir olması |
Kitlede bütün yitirilmiş gönderenlerin devrik simülasyonları vardır. Bütün gönderen sistemlerinin, bütün ayakta duramayan anlamların, olanaksız tarihin ve artık var olamayan temsil etme sistemlerinin kara kutusu kitle: Toplumsalla ilgili her şey unutulduğunda geriye kalan artıktır. Toplumsala ait olmadığı gibi toplumsalı yansıtmaktan da acizdir. Toplumsal anonimleşerek kitleleri meydana getirmiştir. Artık kitle anlam değil, gösteri istemektedir. (Baudrillard, 2006: b14). Baudrillard bu durumu iktidarın kitleyi dolaylı yollardan güdümlemiş olmasıyla açıklamaktadır. Dolayısıyla kitlelerin politik olarak temsili de artık sorunlu bir hal almıştır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bauman'ın modernite eleştirisine göre modernliğe dair doğru bir ifadedir?
Modernite, olumsallığın değiştirilmesine bağlıdır. |
Modernite belirsizliği ve göreceliği özgür bırakır. |
Modernlik, farklılığı bir suç olarak görür. |
Modernlik, karşıtlıklar değil uyum ve benzerlik üretir. |
Modernlik, düzen aramaz ve tekdüzelikten uzaktır. |
Bir postmodern düşünür olarak Zygmunt Bauman,
modernitenin bütünüyle olumsallığın (şans,
çeşitlilik) kontrolüne ilişkin olduğunu ileri sürer.
Ona göre, bir düzen rüyasına sahip olan modernite,
kontrol etme, düzenleme ve sınıflandırma
düşüncesine takılmıştı. Bu duruma bağlı olarak da
ulaşılan sonuç düzenlemeler, kurumlar, yasalar ve
ahlaki kodlar yoluyla düzen yaratmaya kalkışan bir
toplum olmuştur. Modern anlayış doğruluk, adalet
ve akıl için evrensel olarak uygulanabilir standartlar
belirlerken, göreceliği, belirsizliği ve muğlâklığı
bastırmaya çabalamıştır. Bu durum bütünüyle çok
asil bir çaba gibi görünürken, bu isteklere ilişkin
olumsuz sonuçlar da ortaya çıkmıştır. Örneğin
Modernite sınıflandırma yoluyla düzen yaratma
faaliyetinde ikili karşıtlıklar üretmiştir (Smith,2005, s.314).
Bauman’ın modernliğe yönelttiği
eleştirilerin başında modernliğin farklılığı bir suç,
daha doğrusu, büyük suç olarak görmesi gelmektedir.
Farklılığın modernlikten önce normal bir
şey olarak karşılandığını belirten Bauman (2003,
s.326), farklılığın, şeylerin ezeli düzeninde var olduğu
ve olması gerektiğinin düşünüldüğünü ileri
sürmektedir. Hatta farklılık, duygusallık dışı bir şey
olarak, bilişsel olarak odaklanılan bir şey değildi.
Ona göre insani farklılığın, saklanarak yaşadığı ve
bu günahkârlığın lekesinden utanmayı öğrendiği
birkaç yüzyıldan sonra, bugün, postmodern insan
(yani modern korku ve yasaklardan kurtulan
modern insan), farklılığı sevinç ve coşkuyla karşılamaktadır.
Farklılık postmodern düşüncede güzel
bir şey olarak değerlendirilmektedir.
Modernliğin düzen arama anlayışına, tekdüze
bir biçime sokma çabalarına yoğun eleştiriler getiren
Bauman, sorun çözmekdeki en çarpıcı başarıların
çözüm gerektiren sorunlar toplamına yenilerini
eklemekten başka işe yaramadığını ileri sürmektedir.
Ona göre bu durum belki de, tüm modern
toplumların en bariz göstergesi olan düzen arayışı
ve müphemlikle mücadelenin en bıktırıcı ama kaçınılmaz
iç çelişkisidir (Bauman, 1998, s.209). Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi emperyalizmin tanımıdır?
Bir devletin bir başka devletin her türlü kaynağından sömürü düzeyine varan bir şekilde faydalanması |
Sömürülen ülke |
Ülke topraklarının parçası |
Siyasal hareketler |
Uluslararası ilişkiler |
Bir devletin bir başka devletin toprakları da dâhil her türlü kaynağından, sömürü düzeyine varan bir şekilde faydalanması.Klasik emperyalizmde bu faydalanmaya dair sömürülen devletin/ulusun rızası aranmamakta ve faydalanma, zor kullanılarak gerçekleştirilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ