Çağdaş Sosyoloji Kuramları Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bauman'a göre gerçekten bir Yahudi trajedisidir?
Modernizm |
II. Dünya Savaşı |
Holocaust |
Aydınlanma |
Komünizm |
Bauman’ın modernlik ve postmodernlik ile ilgili yaklaşımını, değerlendirmeye geçmeden önce onun yaşam öyküsü hakkında kısa bir bilgi vermek modernliğe yönelik eleştirilerinin arkasında sadece bilimsel tespitlerinin değil kendisinin ve eşinin yaşam öyküsünün de bulunduğunu görmek açısından yararlı olacaktır. Çünkü Bauman, eşi Janina’nın Nazi zulmünden kaçmak için gettoda gizlenerek
geçirdiği özel yaşamının öyküsünü yazdığı kitabını okuduktan sonra kendisinin bilmediği ya da üzerinde çok fazla düşünmediği pek çok şeyin olduğunu fark etmeye başladığını ifade etmektedir. O zamana kadar Holocaust’un (Yahudilerin topluca öldürülmesi), tarihin normal akışında bir kesinti, uygar toplumun vücudunda kanserli bir şişlik, akıllılığın içinde anlık bir delilik olduğuna (kasten değil, ihmal sonucu) inandığını belirten Bauman (1997, s.7-11), eşinin yazdığı kitabı okuduktan sonra Holocaust’un yalnızca uğursuz ve dehşet verici değil, alışılagelmiş “sıradan” terimlerle kavranması hiç de kolay olmayan bir vaka olduğunu fark ettiğini belirtir. Ona göre Holocaust, gerçekten bir Yahudi trajedisi idi.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yeni toplumsal hareketlerin ortaya çıkışı ile ilgili doğrudur?
Sınıf çatışmaları ile ortaya çıkmıştır. |
Endüstrinin küçülmesine dayanır. |
Kapitalist üretim yapısına bağlıdır. |
Eğitimsizleşmeye neden olmuştur. |
Teknolojik gelişmelerden kaynaklanır. |
Yeni toplumsal hareketlerin ortaya çıkışı aşağı- daki dört toplumsal süreçle açıklanmaktadır:
- Teknolojik gelişmelerin ve endüstriyel büyümenin yarattığı yeni sorunlar,
- Kapitalizmin yeniden yapılanmasıyla birlikte, üretim yapısında esnek üretime doğru gerçekleşen değişimler,
- Sınıf çatışmalarından farklı olarak ortaya çıkan yeni toplumsal çatışma biçimleri. Bu gelişmeler çerçevesinde sınıf çatışması yerini, çevrecilik, barış, kadın sorunları etrafında somutlaşan daha toplumsal çatışmalara bırakmıştır,
- Eğitimli bir yeni orta sınıfın gelişmesi.
3.Soru
Appadurai’ye göre küreselleşmenin gözlemlenebileceği kaç boyutu bulunmaktadır?
5 |
4 |
3 |
6 |
8 |
Appadurai’ye göre küreselleşmenin gözlemlenebileceği beş boyut bulunmaktadır.
4.Soru
Askeri bir güç ve baskın olan siyasal hegemonik gücün, zayıf olandan aldığı zorunlu vergilerle ayakta duran siyasal otoriteleri ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
NATO |
IMF |
Avrupa Birliği |
Şanghay Paktı |
Dünya İmparatorlukları |
Dünya İmparatorlukları kavramı, askeri bir güç ve baskın olan siyasal hegemonik gücün zayıf olandan aldığı zorunlu vergilerle ayakta duran siyasal otoriteleri ifade etmektedir. Bu hegemonik gücün sahibi olan siyasal otorite, güçlü bir askeri yapılanmayla diğer bölgelere yayılmakta ve ayakta kalmaktadır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Postmarksizmin öne çıkardığı kavramlardan biridir?
Politika |
Ekonomi |
Sınıf ilişkileri |
Tabiiyet ilişkileri |
Eşitsizliklere karşı mücadele |
Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe ile birlikte, Barry Hindess, Paul Hirst, Anthony Cutler, Athar Hussain, Gareth Stedman Jones gibi akademisyenlerin öncülük ettiği Postmarksizm; ideoloji ve politikayı, ekonomi ve sınıfsal ilişkilerden önünde
gören bir yaklaşımdır
6.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Postmarksizme yönelik eleştirilerdendir?
I- Söylemi tarih-dışı, kuşatıcı ve herşeyi kurucu bir kategori olarak varsayması
II- Açıkça Marksizme yönelik özcü ve monist bir okuması olması
III- Günümüz kapitalist ilişkilerini ön plana çıkarması
IV- Tarihselliği, rastlantısallığı, tesadüfiliği (olumsallığı) ve açıklığı aşırı abartması
I-II-III |
II-III |
I-IV |
II-III-IV |
I-II-IV |
Özetle, analizin odağında devletin hegemonyası değil, sivil toplumla sınırlı bir çerçeve vardır. Ayrıca, sivil toplum alanını ekonomiden tümüyle azade bir kültür ya da siyaset alanı olarak tarif eden bu yaklaşım günümüzün küresel dünyasında çok boyutlu kapitalist ilişkilerin ekonomik eşitsizlikleri yeniden üreten karmaşık doğası hakkında nerdeyse hiç bir şey söylememektedir.
7.Soru
Postmarksistler’e göre toplumdaki temel çatışma aşağıdakilerden hangisidir?
Burjuvazi ve proletarya |
Otoriter devlet sivil toplum |
Devlet siyaset |
Bürokrasi devlet |
Burjuvazi devlet |
Çatışmanın aktörleri devlet ve bu devletin karşısında bazı hak ve talepleri gündeme getiren yeni toplumsal hareketler temelli sivil toplumdur.
8.Soru
Olgulara yaklaşımda tek bir paradigma yerine farklı teorileri, fikirlerin birlikte ele alınması gerektiğini ileri süren kavramsal model aşağıdakilerden hangisidir?
sosyal parçalanma |
çoğulculuk |
senkretizm |
farklılaşma |
eklektizm |
eklektizm
9.Soru
Post-yapısalcılık ve yapıçözüm veya yapısöküm (deconstruction) hangi teorik yapının formülasyonu olarak da düşünülebilir?
Post-Klasizm |
Post-modernizm |
Post-Felsefe |
Anti-hümanizm |
Yapısalcılık |
Post-yapısalcılık ve yapıçözüm veya yapısöküm (deconstruction), post-modernizmin teorik formülasyonu olarak da düşünülebilir.
10.Soru
Bauman'a göre küreselleşme sürecinin ayrılmaz parçası nedir?
Sağlık, bedensel güç ve enerji ile birlikte, disiplinli, düzenli, istenen biçimde davranma |
Zaman ve mesafenin önemi |
Merkezinde hareket özgürlüğü yatan günümüz birlikteliği |
Ulus-devlet yapılarının ve milli kültürlerin birtakım küreselleştirici güçlerin olumsuz etkisi |
İnsanları ayırma ve dışlama |
Bauman, küreselleşme sürecinin olumlu yönlerinden çok olumsuz etkilerine daha çok
önem vermektedir. Ona göre, küreselleşme süreçlerinin ayrılmaz bir parçası mekânı giderek bölme, insanları ayırma ve dışlamadır. Diğer bir endişeli durum ise giderek daha fazla küresel ve yurtsuz bir hâle gelen elit kesimle geride kalan “yerelleşmiş” kesim arasındaki tedrici iletişim kopukluğudur.
11.Soru
I.Ernesto Laclau II.Jürgen Habernas III.Chantall Mouffe IV.William Connolly Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri agnostik demokrasiyi geliştirenlerdendir?
Yalnız II |
I ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
Hepsi |
Radikal demokrasi kuramları iki başlık altında incelenebilir: Biri, Jürgen Habermas, Seyla Benhabib ve John Rawls tarafından, diğeri Ernesto Laclau, Chantall Mouffe ve William Connolly tarafından geliştirilen, sırasıyla “müzakereci demokrasi” ve “agnostik demokrasi” (çatışmalı çoğulculuk) teorileri.
12.Soru
I. Kalabalıkları Disneyland'a çeken, Amerika’nın sahip olduğu tüm değerlerin minyatürleştirilerek ve çizgi filmler aracılığıyla coşarak, kendilerinden geçmesidir.
II. Disneyland'ın 24 saat ışıklandırılması, onun yapaylığına işaret eder.
III. Disneyland “gerçek” ülkenin “gerçek” Amerika’nın bir Disneyland’a benzediğini gizlemeye yaramaktadır.
Yukarıdakilerden hangileri Baudrillard'ın Amerika adlı eserindeki Disneyland çözümlemesiyle ilgili doğru ifadelerdir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
II-III |
I-III |
Baudrillard’ın Amerika adlı eserinde bahsettiği, Amerikalıların saplantı haline gelmiş korkusu olan ışıkların sönmesi, Disneyland ile de engellenmiş olmaktadır. Disneyland tam bir ışık gösterisidir. 24 saat her yerde ışıkların yandığı bir ülke olan Amerika’nın bu küçük minyatürü de karanlığa karşı korkusunu ışık gösterileriyle gidermektedir. Doğru yanıt E şıkkıdır.
13.Soru
Wallerstein’ın küresel kapitalist dünya sistemi kuramına göre; üretimi çevre ve yarı çevre ülkelere kaydırıp, bu ülkelerden kâr ve sermaye akısını kendisine toplayan ve sömürüyü ihraç eden ülkelere ne ad verilir?
Merkez Ülkeler |
Yarı Çevre Ülkeler |
Çevre Ülkeler |
Koloni Ülkeler |
Sömürge Ülkeler |
Merkez ülkeler, sömürüyü çevre ülkelere ihraç eden ülkeler olarak tanımlanmaktadır. Bir yandan göreceli olarak daha az vergilendirmenin bulunduğu ve serbest işgücü sözleşmeleri ile iyi bir ücret rejiminin hâkim olduğu bu ülkeler bir diğer yandan
ise geniş bir tüketici piyasasını da içlerinde barındırmaktadırlar. Devlet sistemi merkez ülkelerde oldukça güçlü olmakta ve bu durum merkez ülkelere güçlü bir ticari koruma sistemini yerleştirmelerini sağlamaktadır.
14.Soru
I. 3D (üç boyutlu) filmler
II. VR (sanal gerçeklik) filmler
III. Picasso tabloları
Yukarıdakilerden hangileri sanatın, alımlayıcısını illüzyona inandırmak amacıyla kullandığı çağdaş (günümüz) araçları olarak düşünülebilir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
I-III |
II-III |
Baudrillard’ın sanata ilişkin görüşler ise şöyledir: Sanat günümüzde amacından tamamen sapmış durumdadır. Sanatta önemli olan illüzyon yaratmaktır. Çünkü illüzyon gerçekliğe ait bir nesneyle ilgilidir, diğer bir ifade ile gerçeğe bağımlıdır. Oysa günümüzde gerçeklik yitirilmiş olduğundan sanatın temeli olan illüzyonda kaybolmuştur. Önceleri insanları bir illüzyona inandırmak amaçlandırılırken, şimdi artık onları var olmayan bir gerçekliğe inandırmak önemli hale gelmiştir. Baudrillard, simülasyonun gerçeklik ve illüzyonun bittiği yerde başladığını ileri sürmektedir. Simülasyon, gerçeğin tüm verilerine sahip olamama durumu yani gerçek olmayan şeydir. Böylece postmodern dönemde gerçeklik yitirilmiştir. İnsanlar da “gerçeğin yerini almış olan simülakrlar”ın içinde yaşamaktadırlar. Buna göre, sanal ile gerçeklik arasında sınırları bulanıklaştıran 3D ve VR filmler içinde bulunduğumuz çağın simülakrlarına örnektir. Picasso tabloları ise gerçekliği farklı bir biçemle alımlayıcısına aktarır ancak gerçek ile sanal arasındaki sınırları bulanıklaştırma amacı güttüğü düşünülemez. Doğru yanıt C şıkkıdır.
15.Soru
Sanayi sonrası toplum bağlamında aşağıdakilerden hangisi Türkiye özelinde söylenemez?
Türkiye sanayi sonrası toplum tartışmalarının hem içerisinde hem de dışında yer alabilecek nitelikte bir toplumsal görünüme sahiptir. |
Türkiye 20. yüzyıla tam bir tarım toplumu olarak girmiş, |
Türkiye tarım toplumu özelliklerini geride bırakmış, sanayi toplumu karakterini benimsemiş ancak halen sanayi sonrası toplum kriterlerini Bell’in çizdiği çerçeve içinde sınırlı bir şekilde taşıyan bir ülke görünümündedir. |
Türkiye’nin sınıfsal kompozisyonu,üretim biçimi, teorik bilginin ve teknolojininüretimde kullanılması gibi sanayi sonrası toplumailişkin temel dinamikler çerçevesinde ele alınmalıdır. |
Türkiye üretim aşamalarında halen Batı’nın sanayi sonrası toplumlarından teorik bilgi ve teknoloji desteği almadan bağımsız ilerlemesini sürdürmektedir. |
Türkiye üretim aşamalarında halen Batı’nın sanayi sonrası toplumlarından teorik bilgi ve teknoloji desteği almakta sanayileşmesini Batı’ya bağımlı bir şekilde sürdürmektedir. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Touraine'e göre kültürel demokrasinin en belirgin özelliği hangisidir?
Öznenin yaratıcılığına bırakılmış olması |
Çok kültürlü bir yapısının olması |
Sadece akılcılığa dayanması |
Bireyi kendi kültürü içine hapsetmesi |
Kültürün ulusal-toplumsal birlikle varolması |
Touraine’e göre, kültürel demokrasi insanları ve toplulukları kendi kültürel cemaatlerine hapseden çok kültürlülük değil, kültürel çeşitliliğin ulusal-toplumsal birlik ve dayanışma içinde korunması ve kültürel değerlerin akıl ve akılcılığın gerekleri ile uzlaştırılmasını ferdiyet kazanmış bireyin, yani Öznenin yaratıcılığına ve iradesine bırakan bir demokrasi anlayışıdır. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Wallerstein, 1950'lili yıllar boyunca hangi kıta halkının özgürlük mücadelesini desteklemiştir?
Amerika |
Avrupa |
Asya |
Afrika |
Avusturalya |
1950’li yıllar boyunca Afrika ülkelerinde devam eden bağımsızlık mücadelelerine hem siyasal olarak hem de bir entelektüel olarak ilgi duymuş ve uzun yıllar boyunca Afrika kıtasında yaşanan ulusal bağımsız- lık hareketlerine dönük çalışmalar yapmıştır.
18.Soru
Radikal demokrasi ile ilgili aşağı verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Radikal demokrasi projesi liberal demokratik ideolojiyi reddetmektedir |
Radikal demokrasi projesinin, Gramsci ve Althusser gibi Marksist geleneğin önemli figürlerinden de etkilenmişlerdir |
Radikal demokrasi projesi, tabiiyet ilişkisine karşı yürütülen her türlü mücadeleyi kapsar fakat onlarla sınırlı değildir |
Radikal demokrasi projesi toplumdan radikal bir kopuş gerektirdiği fikrinden - devrimci anlayıştan - vazgeçmiştir |
Radikal demokrasi siyasetini, liberal kapitalizmde tatmin edilemeyen, ancak zaten var olan fikir ve değerlerin radikalleştirilmesi olarak anlamak mümkündür |
Radikal demokrasi projesi, liberal demokratik ideolojiyi reddetmek yerine onu çoğul bir demokrasi doğrultusunda derinleştirme ve genişletme siyaseti olarak tanımlanabilir.Liberal demokrasinin evrenselciliğini ve akılcılığını eleştirmekle birlikte Laclau ve Mouffe’a göre, solun görevi, Liberal Demokratik ideolojiyi tümüyle elinin tersiyle itmek olmamalıdır. Liberal demokrasinin radikal ve çoğul bir demokrasi doğrultusunda derinleştirilmesi ve genişletilmesi gerekir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
İnsanların gündelik hayatta içinde yer aldıkları pratiklerin kesinlikle söylemlere dayandığını ve onları biçimlendirdiğini aynı şekilde söylemlerin de pratikleri biçimlendirdiğini ileri süren post-modern düşünür kimdir?
F. de Saussure |
J. Derrida |
P. Bourdieu |
M. Foucault |
K. Marx |
Foucault insanların gündelik hayatta içinde yer aldıkları pratiklerin kesinlikle söylemlere dayandığını ve onları biçimlendirdiğini aynı şekilde söylemlerin de pratikleri biçimlendirdiğini ileri sürmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayi sonrası toplum teorisine yöneltilen eleştirilerden biri değildir?
Sınıfsal eşitsizliğin kalıcılığı |
Sınıf çatışması |
Ekonomik kaynakların birkaç elde yoğunlaşması |
Beyaz yakalı işlerin vasıfsız niteliği |
Bilginin artan rolü |
Sanayi sonrası toplum teorisine yöneltilen eleştirilerin odak noktası “sınıfsal eşitsizliğin kalıcılığı, sınıf çatışması, ekonomik kaynakların birkaç elde yoğunlaşması, beyaz yakalı işlerin vasıfsız niteliği ve tüm mesleklerde profesyonelleşme normunun sulandırılmasıdır” Doğru cevap E seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ