Çağdaş Türk Dünyası Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi 1936 anayasası sonucunda kurulan beş birlik cumhuriyeti içinde yer almaz?
Tatar SSC |
Kazak SSC |
Kırgız SSC |
Özbek SSC |
Türkmen SSC |
Tatar SSC 1936 anayasası sonucunda kurulan beş birlik cumhuriyeti içinde yer almaz
2.Soru
Komünist Parti'nin 12. kurultayında (Nisan 1923) milletler politikasının yürütülmesi için benimsenen temel prensip aşağıdakilerden hangisidir?
Toplumsallaştırma |
Yerelleştirme |
Merkezîleştirme |
Devletleştirme |
Bireyselleştirme |
Lenin’in otoritesi sayesinde 1920’li yıllar Sovyetlerin milletler konusunda en ılımlı ve tavizkâr tavrı sergilediği bir dönem oldu. Komünist Partisinin 12. kurultayında (Nisan 1923) milletler politikasının Yerelleştirme prensibine göre yürütüleceği ilan edildi. 1930’lu yılların başına kadar yürütülen bu politika, Rus olmayan halklarda milli hayat unsurlarının azami şekilde geliştirilmesini hedefledi.
3.Soru
Sovyet yönetimi sekiz saatlik iş günü, ücretli izin, çocuk emeğinin kısıtlanması gibi emekçilerin çalışma hayatını iyileştiren önemli uygulamaları beraberinde getiren İş Kanunları'nı hangi tarihte kabul etmiştir?
1920 |
1921 |
1922 |
1923 |
1924 |
Sovyet yönetimi ekonomik ve toplumsal yaşamda sosyalist uygulamaları hayata geçirmeye başlar. 1922 yılında İş Kanunları kabul edilerek sekiz saatlik iş günü, ücretli izin, çocuk emeğinin kısıtlanması gibi emekçilerin çalışma hayatını iyileştiren önemli kanunlar hayata geçirilir.
4.Soru
5 Aralık 1917’de Kazak Alaş Partisi’nin önderliğinde hangi şehirde Alaş Özerkliği ilan edildi?
Taşkent |
Orenburg |
Hokand |
Hive |
Buhara |
5 Aralık 1917’de Kazak Alaş Partisi’nin önderliğinde Orenburg’da Alaş Özerkliği ilan edildi.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomik alanda uygulanan Sovyet politikalarından biri değildir?
Kolhoz ve sovhoz adı verilen büyük devlet çiftlikleri kurma |
Şçerbina projesi ile göçebe hayvancılığı yerleşik hale getirme |
Bakir topraklar projesiyle geniş toprakları tarıma kazandırma |
Sovyet cumhuriyetlerinin ulusal sınırlarının belirlenmesi politikası |
Savaş nedeniyle sınırlarda bulunan sanayi tesislerinin ülke içlerine taşınması |
Ulusal sınırların belirlenmesi politikası siyasi alanda yapılan bir çalışmadır. Diğerleri ekonomiktir.
6.Soru
14 Nisan 1918’de Transkafkasya Komisyonu’nun Brest-Litovsk Antlaşmasındaki maddeleri kabul etmemesi üzerine dağılan konferans, aşağıdakilerden hangisidir?
Berlin |
Batum |
Tiflis |
Trabzon |
İstanbul |
26 Şubat 1918 tarihli bildirisinde Osmanlı Devleti ile barış yapılmasına hazır olduğunu belirten Transkafkasya Komiserliği görüşme yeri olarak Trabzon şehrini seçti. Transkafkasya Meclisi Osmanlı Devleti ile barış anlaşması imzalamaya yetkili olduğunu ve orduyu 1914 yılı sınırlarına geri çekmek için barış anlaşması imzalamak istediğini bildirdi. Fakat 03 Mart 1918’ de Osmanlı Devleti ile Sovyet Rusya, Brest-Litovsk anlaşmasını imzaladı. Bu anlaşmada Rusya’nın 1878 Berlin Anlaşmasıyla Osmanlı Devletinden kopardığı Kars, Ardahan, Batum geri verilecekti. Ancak Ermeniler ve Gürcüler bunun reddedilmesi gerektiğini söylerken Azerbaycan Türkleri, şartların kabulünü istiyordu. Bu ayrılık sonucunda Trabzon Konferansı dağıldı.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sovyetler Birliği'nde 2. Dünya Savaşı sonrası yaşanan gelişmelerden biridir?
NEP dönemi uygulamalarına geçilmesi |
Kolhozların lağvedilmesi |
Siyasal ve kültürel alanlarda demokratikleşme |
Savunma sektörünün gelişmesine öncelik verilmesi |
Aşırı merkezileşmeden vazgeçilmesi |
Olağanüstü özveriyle kazanılan savaştan sonra Sovyet ülkesinin insanları iktidarın tutumunda ve politikalarında olumlu değişiklikler olmasını bekleyerek büyük umutlara kapılırlar. Savaş yıllarında ortaya çıkan insani dayanışma ve ulusal birlik duyguları ve savaşın bitiminde yaşanılan zafer sevincinin etkisiyle toplumda bir manevi canlanma atmosferi oluşur. Bu ılımlı ortamda Sovyet yönetiminin yanlışlarına dikkat çeken ve ekonomide tekrar NEP dönemi uygulamalarına geçilmesine, kolhozların lağvedilmesine, aşırı merkezileşmeden vazgeçerek bölgelere daha fazla özgürlükler tanınmasına, siyasal ve kültürel alanlarda demokratikleşmeye çağıran sesler yükselir. Ne yazık ki bu çağrılar duyulmaz ve bütün umutlar ve beklentiler suya düşer. Savaş biter bitmez Stalin önceki çizgisinde devam eder. Komünist Parti toplumsal hayatın her alanındaki aşırı baskı ve kontrolünü, eskisi gibi sürdürür. Ağır sanayi dallarının ve savunma sektörünün gelişmesine öncelik verilirken, halkın ihtiyaçlarını karşılayan ekonomi dalları (hafif sanayi, konut ve sosyal altyapı tesisleri inşaatı, tarım ve hayvancılık) gittikçe ihmal edilir. Doğru yanıt D'dir.
8.Soru
Azerbaycan hangi yıl bağımsızlığını ilan etmiştir?
1918 |
1920 |
1921 |
1923 |
1928 |
Azerbaycan Millî Şûrâsı 28 Mayıs 1918’de Tiflis’teki tarihî toplantısında Azerbaycan’ın bağımsızlığını ilan etmiştir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan dış politikasının belirleyici sorunlarından ilki olarak gösterilebilir?
Türkiye ile olan ilişkilerin iyileştirilmesi |
Avrupa Birliği’ne tam üyelik |
Ermenistan tarafından işgal edilen toprakların kurtarılması. |
Hazar Denizi’nin askerî kuvvet kullanımı ile zaptı |
Rusya ile mevcut ilişlkilerin aşamalı olarak sonlandırılması |
Ermenistan tarafından işgal edilen toprakların kurtarılması.
10.Soru
Hangisi Ak Ruslara yardım eden ülkeler arasında yer almaz?
İngiltere |
Fransa |
İspanya |
Amerika |
Japonya |
İspanya Ak Ruslara yardım eden ülkeler arasında yer almaz
11.Soru
- Stalin dönemindeki kovuşturmaların ilk defa resmî olarak seslendirilmesi
- İfade özgürlüğünün tam manasıyla getirilmesi
- Haksızlığa uğrayan herkesin mağduriyetlerinin giderilmesi
- Kovuşturma organlarının yeniden yapılandırılması
Yukarıdaki ifadelerden hangileri “buzların erimesi” süreci olarak bilinen 1953-1964 yılları arasında SSCB’de yaşanan gelişmeler arasında gösterilebilir?
I ve II |
I ve IV |
II ve III |
I ve III |
II ve IV |
1953’te Stalin’in ölmesiyle Sovyetler Birliği tarihinde bir dönem kapanır. Ülkenin ekonomisinde, siyasal ve toplumsal hayatında bazı önemli değişimler meydana gelir. “Buzların Erimesi” olarak bilinen ve nispeten kısa süreli olan bu dönemde yaşanan önemli gelişmeler şunlardır: Stalin dönemindeki kovuşturmaların ilk defa resmî olarak dile getirilmesi ve yerilmesi; öldürülen ve sürgün edilenlerin en azından bir kısmının aklanması, hayatta olanlarının serbest bırakılması; kovuşturma organlarının yeniden yapılandırılarak Stalin tarzı terör uygulamalarının tekrar yaşanmaması için önlemler alınması; ifade özgürlüğü bakımından nispeten ılımlı bir ortamın oluşmasıdır.
12.Soru
Aşağıdaki şehirlerden hangisi son 20 yıldır Ermenistan işgali altındadır?
Şuşa |
Yevlah |
Şeki |
Neftalan |
Mingeçevir |
Azerbaycan’ın büyük şehirleri başkent Bakü, Gence, Sumgayıt, Şirvan, Şamahı, Lenkeran, Mingeçevir, Neftalan, Şeki, Yevlah, Hankendi ve Şuşa’dır. Son iki kent 20 yıldan beri Ermenistan’ın işgali altındadır.
13.Soru
İdil-Ural devleti düşüncesi ilk olarak hangi meclis tarafından ortaya atılmıştır?
Türk-Tatar Millet Meclisi |
Başkurtlar Millet Meclisi |
Çuvaşlar Millet Meclisi |
Mariler Millet Meclisi |
Kazan Tatarları Millet Meclisi |
Türk-Tatar Millet Meclisi, toprak özerlik düşüncesinin gerçekleşmesi için ilk defa İdil-Ural devleti düşüncesini ortaya atmıştır. Doğru yanıt A'dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin ihraç edilmesi Kazakistan'ın en büyük gelir kaynağını oluşturur?
Büyükbaş hayvan |
Buğday |
Petrol |
İpek |
Mercimek |
Kazakistan’ın en büyük gelir kaynağı petrol ihracıdır. Yurtiçi gelirlerin yaklaşık
olarak % 50’si petrol gelirlerinden kaynaklanmaktadır. Kazakistan’da Tengiz, Karaşağanak ve Kaşağan petrol yatakları başta olmak üzere birçok petrol üretim merkezi vardır. Kazakistan petrol kaynakları açısından dünyada 13. sırada yer almaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kolhoz’un açılımıdır?
Kollektif Çiftlik |
Kollektif Tarım Birliği |
Kollektif Hayvancılık Birliği |
İşçi Kollektifi |
Sanat Kollektifi |
Kolhoz: Rusça “kollektif çiftlik” anlamına gelen bir kısaltmadır. Sovyet devletinde kırsal kesim kollektif çiftlikler (kolhozlar) olarak örgütlenmişti.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kazakistan’da Sovyet Döneminde kültürel anlamda yaşanan değişikliklerden değildir?
Kazakça geri planda kaldı |
Halk dini açıdan zayıfladı |
Kazakça resmi dil olarak kabul edildi |
Kazaklar Ruslaştırıldı |
Rusça okullarda mecburi hale getirildi |
SSCB döneminde Kazakistan'da Rusça devlet dili kabul edilmiştir. Bu nedenle halk Rusçayı öğrenmek zorunda bırakılmıştır. Kazakça geri planda kalmış Rusçanın öğrenimine ağırlık verilmiştir. Okullarda, bütün devlet dairelerinde Rusça kullanılmıştır. Rus köylüleri bu topraklara yerleştirilerek Kazakların milli gelenek-göreneklerinin yok olması Ruslaştırılması ve Hristiyanlaştırılması hedeflenmiştir.
17.Soru
31 Mart 1918’deki Ermenilerin Bakü’de yaptığı katliamlardan sonra bu kırımı engellemek ve Dağıstan Müslümanlarına yardım etmek gayesiyle harekete geçti. 15 Eylül 1918 günü Bakü’yü Ermeni, Bolşevik çetelerinden ve İngilizlerden kurtardı.
Bahsedilen kuvvet aşağıdakilerden hangisidir?
Kuvay-ı Milliye Birlikleri |
Azerbaycan Halk Cephesi |
Kafkas İslam Ordusu |
Pirşevî Hareketi |
Transkafkasya Komiserliği |
Bahsedilen kuvvet Enver Paşa'nın emri ile kurulan Kafkas İslam Ordusudur.
18.Soru
Modern yazılı Kazak edebiyatının kurucusu aşağıdakilerden hangisidir?
Cengiz Aytmatov |
Oljas süleymanov |
A. Karipjanov |
A. Balkıbek |
Abay Kunanbayulı |
Modern yazılı Kazak edebiyatının kurucusu Abay Kunanbayulı sayılmaktadır.
19.Soru
1930’lu yıllarda İdil-Ural bölgesinin toplumsal ve kültürel yaşamına ilişkin hangisi söylenebilir?
Coğrafi konumu itibarıyla kovuşturmalardan uzak kalır. |
Stalin tarafından bölge insanları için “büyük kardeş” sıfatı kullanılır. |
Kullanılan alfabelerin çoğu Kirilden Latinceye geçirilir. |
Kütüphaneler, sinemalar, müzeler ve sanat galerileri açılır. |
Rusçanın artan önemi, milli dillerin gelişmesini de olumlu etkiler. |
Sovyet ülkesinin diğer bölgeleri gibi İdil-Ural bölgesindeki cumhuriyetler de bu kovuşturma dalgalarından nasibini alır. Özellikle eğitimlerini Çarlık döneminde görmüş olan aydınlar, din adamları, daha önceki yıllarda bir şekilde Sovyet yönetimi ile ters düşenler cezalandırılır. Birçok kişi çalışma kamplarına gönderilir. 1930’lu yılların devlet terörüne kurban gidenler yıllar sonra aklanacak ve suçsuz oldukları kabul edilecektir.
“eşitler arasında birinci”, “büyük kardeş” sıfatları Ruslar için kullanılmaya başlanır.
1938 yılında bütün milli okullarda Rusçanın öğretilmesi zorunlu kılınır. Bunu takiben Sovyet halklarının çoğunun alfabesi Latinden Kiril alfabesine çevrilir.
Rusçanın artan önemi, milli dillerin gelişmesini olumsuz etkiler. Artık iyi kariyer olanakları için Rusçayı iyi bilmek ve Rus kültür ortamının içine girmek şart olur. Rusça şartı, Rus olmayanların yüksek eğitim kurumlarına girişini zorlaştırır.
Bazı olumlu gelişmeler de yaşanır. Kütüphaneler, sinemalar, müzeler ve sanat galerileri açılır.
20.Soru
Perestroyka Dönemi hangi zaman aralığıdır?
1985-1991 |
1970-1990 |
1960-1970 |
1950-1955 |
1975-1985 |
Perestroyka Dönemi (1985-1991)
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ