Çağdaş Türk Dünyası Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kaç yılında kurulmuştur?
1917 |
1919 |
1921 |
1922 |
1924 |
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), iç savaştan galip çıkan Bolşeviklerin girişimiyle Aralık 1922’de kuruldu. Doğru yanıt D'dir.
2.Soru
SSCB resmi olarak hangi tarihte sona erdi?
1 Aralık 1991 |
8 Aralık 1991 |
21 Aralık 1991 |
26 Aralık 1991 |
29 Aralık 1991 |
26 Aralık 1991’de SSCB Yüksek Sovyeti, aldığı kararla resmen Sovyetler Birliği’ni sona erdirdi.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 2009 Nahçıvan Anlaşmasıyla kurulan Türk Konseyi’yle ilgili bir özellik değildir?
Türk Konseyi, Türkçe konuşan ülkeler arasındaki kültürel ilişkileri düzenlemek amacıyla kurulmuştur. |
Türk Konseyi’nin üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’dir. |
Türk Konseyi’nin merkezi İstanbul’dadır. |
Bu çalışmalar kapsamında merkezi Astana’da olan bir Türk Akademisi kurulmuştur. |
Parlamenterler asamblesi TÜRKPA’nın merkezi Bakü olmuştur. |
Türkiye, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasının ardından Orta Asya ülkeleri ile siyasi, ekonomik ve kültürel yakınlaşma yollarını aramış, bunu bir dış politika gündemi haline getirmiştir. Bu amaçla birçok kez Türk cumhuriyetleri zirve toplantıları düzenlemiştir. Antalya’da 2006 yılında yapılan Türk Zirvesi’nde işbirliği alanında önemli adımlar atıldı. Bu toplantıda Türk parlamenterler meclisi kurulması önerildi. Bu toplantının ardından ilişkilerin artık daha kurumsal bir yapıda devam etmesine karar verildi. Türkiye ve orta Asya cumhuriyetleri arasındaki ilişkilerin düzenlenerek belli hedefler konması ve somut önerilerle geliştirilmesi kararlaştırıldı. 2009 Nahçıvan Anlaşmasıyla siyasi ilişkileri düzenleyecek ve daimi bir sekreterya görevini üstlenecek olan Türk Konseyi kuruldu. Türk Konseyi’nin üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’dir. Merkezi İstanbul’dadır. Ayrıca bu çerçevede merkezi Astana’da olan bir Türk Akademisi kuruldu. Parlamenterler asamblesi TÜRKPA’nın merkezi ise Azerbaycan’ın başkenti Bakü oldu. Türk cumhuriyetleri arasındaki kültürel ilişkileri düzenleyen kurum olan TÜRKSOY ise yine bu Türk Konseyi’ne bağlandı.
4.Soru
Günümüzdeki Orta Asya siyasi coğrafyası nihai biçimine ne zaman kavuştu?
1917 |
1936 |
1961 |
1989 |
1991 |
Stalin, gücünü pekiştirebilmek amacıyla 1936 yılında yeni bir anayasa hazırlattı. Bu anayasa çerçevesinde günümüzdeki Orta Asya siyasi coğrafyası nihai biçimine kavuştu. Orta Asya’da Kazak SSC, Kırgız SSC, Özbek SSC, Türkmen SSC ve Tacik SSC olmak üzere beş birlik cumhuriyeti kurulmuş oldu. Bu cumhuriyetlerin sınırları günümüzde değişmeden devam etmektedir.
5.Soru
Kazakistan bozkırlarının tarıma açılmasını öngören ‘’Bakir Topraklar Projesi’’ ‘nin merkezi olarak seçilen Akmola şehrinin bugünkü adı aşağıdakilerden hangisidir?
Tselinograd |
Baykonur |
Astana |
Karaganda |
Almatı |
Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği’nin artan tahıl ihtiyacını karşılamak amacıyla Kazakistan bozkırları tarıma açıldı. Yüzbinlerce hektarlık bu dev proje, işlenmememiş, bakir, kullanılmayan anlamına gelen tselina sözcüğüyle tanımlandı ve Bakir Topraklar Projesi adı verildi. Bu projenin merkezi olarak Akmola şehri seçildi. Akmola’nın adı 1961’de Tselinograd olarak değiştirildi. Bağımsızlıktan sonra ise 1997’ de bu şehir bağımsız Kazakistan’ın yeni başkenti oldu ve adı bu sefer Astana olarak değiştirildi.
6.Soru
Orta Asya’da bulunan aşağıdaki cumhuriyetlerden hangisi etnik ve kültürel yönden diğerlerinden ayrılmaktadır?
Kazakistan |
Türkmenistan |
Özbekistan |
Tacikistan |
Kırgızistan |
Çağdaş Orta Asya bölgesi coğrafi olarak Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan bölgedir. Bu cumhuriyetler arasında yer alan Tacikistan etnik ve kültürel olarak diğer Türk dilli cumhuriyetlerden ayrılmaktadır. Tacikler, Fars kökenlidir.
7.Soru
Çuvaş Özerk Bölgesi hangi tarihte kurulmuştur?
1919 |
1920 |
1921 |
1922 |
1923 |
Haziran 1920’de ise Çuvaş Özerk Bölgesi kurulur. Yaklaşık 11 bin km2 alanı
kaplayan bu küçük oluşumun toplam nüfusu 805 bin kişi olup, Çuvaşlar bu nüfusun % 80.5’ini oluşturmaktaydı (Ruslar % 11.5’ini ve Tatarlar % 3.9’unu).
8.Soru
Azerbaycan'da halk müziği yanında profesyonel sanatkârlarca ifa edilen hangi tarz müzik oldukça gelişmiştir?
Folk |
Etnik |
Muğam |
Latin |
Swing |
Azerbaycan’da yüksek bir müzik kültürü vardır. Halk müziği ve profesyonel sanatkârlarca ifa edilen muğam (makam) müziği oldukça gelişmiştir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Türklerin yaşadığı ülke" olarak tanımlanmaktadır?
Türkiye |
Türk Yurdu |
Türk Diyarı |
Türkistan |
Türk Ülkesi |
Türkistan kelimesi “Türklerin yaşadığı ülke” anlamına gelmektedir. Bu bölgeye İran yazılı kaynaklarında Turan da deniyordu. Asya’da hâkim olan iki gücü temsilen İran Turan karşılaştırması Farsça kaynaklarda sıkça kullanılıyordu. Sonraki yıllarda Turan yerine Türkistan adı kullanılmaya başladı ve günümüze kadar ulaştı. Ayrıca Türklerin yurdu hakkında en eski bilgileri XI. yüzyılda yazılmış olan Kaşgarlı Mahmud’un Divan-u Lugati’t- Türk adlı ünlü sözlüğünden öğrenebilmekteyiz.
10.Soru
Doğu Türkistan, günümüzde hangi ülke sınırları içerisindedir?
Çin |
Rusya |
İran |
Afganistan |
Moğolistan |
Doğu Türkistan, günümüzde Çin sınırları içerisindedir.
11.Soru
I. Kazaklarda nüfus artışı yaşanması
II. Kazakistan dışında yaşayan Kazakların yurda dönmelerinin teşvik edilmesi
III. Kazakistan'da yaşayan Rusların Rusya'ya dönmeye başlaması
Yukarıdakilerden hangisi / hangileri yakın dönemlerde Kazakistan'da yerel nüfusun artmasında etkili olmuştur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yukarıdaki seçeneklerin tamamı Kazakistan'da Kazak nüfus artmasında etkili olan sebeplerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
12.Soru
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
1939'da Kiril alfabesi kabul edilmiştir. |
1937'de Azerbaycan Türkçesi resmî dil olarak kabul edilmiştir. |
Camilerin çoğu kapatılmıştır. |
Üniversitelerdeki öğretim yalnızca Rusça olmuştur. |
SSCB parçalandığında Azerbaycan'da okuma-yazma bilmeyen kalmamıştır. |
1937 Anayasası’na göre cumhuriyetin resmî dili yalnızca Rusça kabul edilmiş, Stalin’in ölümünden sonra bu alanda yumuşama olmuş ve 1956’da Azerbaycan Türkçesi de resmî dil olarak anayasaya eklenmiştir. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Başkurt özerk cumhuriyeti hangi tarihte hangi tarihte egemenliğini ilan etmiştir?
11 Ekim 199011 Ekim 1990 |
21 Ekim 1992 |
16 Ekim 1988 |
25 ocak 1990 |
11 Eylül 1989 |
Başkurt özerk cumhuriyeti 11 Ekim 1990 tarihte hangi tarihte egemenliğini ilan etmiştir
14.Soru
Alman düşünür Karl Marks’ın kurucusu olduğu komünizm öğretisinin hayata geçirildiği ilk ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Bulgaristan |
Yunanistan |
Rusya |
Çin |
Kuzey Kore |
Sovyet devleti, Alman düşünür Karl Marks’ın kurucusu olduğu komünizm öğretisinin hayata geçirildiği dünyadaki ilk ülke oldu. “Bolşevikler” adıyla iktidara gelen, daha sonra “Sovyetler” olarak anılmaya başlayan Rusyalı komünistler eski
Rusya İmparatorluğu topraklarında dünyanın geri kalanından tamamen farklı yeni bir düzen kurdular.
15.Soru
Kazakistan bir cumhuriyet olarak hangi yıl tarih sahnesine çıkmıştır?
1918 |
1919 |
1920 |
1921 |
1922 |
Kazakistan bir cumhuriyet olarak ilk defa 1920 yılında Kırgız (Kazak) Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla tarih sahnesine çıkmıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
16.Soru
- I. Camilerin kapatılması
- II. Eğitim dilinin Rusça olması
- III. Latin alfabesinin kabulü
Yukarıdakilerden hangileri Azerbaycan'ın sovyetleştirilmesi sürecinde kültür hayatında yaşanan değişimlerdendir?
Yalnız I |
I ve II |
I, II, III |
II ve III |
Yalnız III |
1939 yılında Stalin, Azerbaycan ve diğer Türk cumhuriyetlerine zorunlu olarak Kiril alfabesini kabul ettirmiştir. Bunun yanı sıra Rusça, hâkim konuma gelmiş, eğitimde yerini sağlamlaştırmış, üniversitelerdeki öğretim yalnızca Rusça olmuştur. Buna karşın Azerbaycan Türkçesinde eğitim veren okullar kapatılmıştır. Sovyetleştirmenin önünde bir engel olarak görülen din alanında büyük değişiklikler yaşanmıştır. Ateizm propagandasının yapıldığı SSCB’de yalnızca camiiler değil kiliseler de kapatılmış, din adamları sürgün edilmiştir. Azerbaycan bu bağlamda bir istisna teşkil etmemiştir. Sovyet öncesinde Azerbaycan’da 2.000’den fazla camii bulunurken, 1980’lerin sonunda bu sayı 18’e kadar düşmüştür. Doğru yanıt B'dir.
17.Soru
Rusya’nın Kafkasya Genel Valiliği’nin merkezi aşağıdaki kentlerden hangisidir?
Batum |
Bakü |
Tiflis |
Kars |
Erivan |
Rusya’nın Kafkasya Genel Valiliği’nin merkezi Tiflis'di. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
I. Dünya Savaşında Türk-Rus savaşlarının yaşandığı ana cephe aşağıdakilerden hangisidir?
Çanakkale |
Kanal |
Kafkasya |
Irak |
Hicaz - Yemen |
I. Dünya Savaşı başladığında, Türk-Rus savaşlarının yaşandığı ana cephe Kafkasya olmuştur. Doğru yanıt C seçeneğidir.
19.Soru
- Siyaset
- Ekonomi
- Kültür
Yukarıdakilerden hangileri yeni kurulan Sovyet Yönetimi'nin köklü değişiklik yaptığı alanlardandır?
Yalnız I |
I, II ve III |
Yalnız III |
II ve III |
I ve III |
Sovyetler Birliği döneminde Orta Asya’da uygulamaya konulan politikaları üç ana kategoride toplamak mümkündür. Yeni kurulan Sovyet yönetimi siyaset, ekonomi ve kültür alanlarında köklü değişiklikler yaptı. Siyaset alanındaki en önde gelen politika yerelleştirme (korenizatsiya) olarak bilinen siyasi kadrolarda yerel halka da yer verilmesi sürecidir. Ekonomideki en kapsamlı politika göçebelerin yerleşik hayata geçirilmesi ve tüm tarımsal faaliyetin özel teşebbüsün elinden alınarak sovhoz ve kolhoz adı verilen büyük devlet çiftlikleri eliyle yürütülmesi oldu. Kültür alanındaki en büyük değişiklik tabii ki alfabe değişiklikleri ve eğitimin Rusçalaştırılmasıdır. Doğru yanıt B'dir.
20.Soru
I. İlk yerel seçimler 1998 yılında yapılmıştır.
II. İcra başçıları seçimle görev başına gelir.
III. Rayon adı verilen idari birimlere ayrılmıştır.
Yukarıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
Aralık 1999’da, ilk yerel seçimler yapılmış ve belediye sisteminin uygulamasına geçilmiştir. Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye idari sisteminde il ve ilçelere karşılık gelen rayon adı verilen idari birimlere ayrılmıştır. Rayonlar, Başkan tarafından atanan icra başçıları (vali/kaymakamlar) tarafından yönetilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ