Çağdaş Türk Dünyası Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Orta Asya Türk cumhuriyetleri arasında yüzölçümü açısından en büyük ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Kazakistan |
Özbekistan |
Kırgızistan |
Türkmenistan |
Tacikistan |
Orta Asya Türk cumhuriyetleri arasında yüzölçümü açısından en büyük ülke Kazakistan’dır.
2.Soru
Sovyet yönetimi Mart 1921’de ekonomide yeni bir politikaya geçildiğini ilan eder. Bu politika çerçevesinde ticaretin ve özel teşebbüsün yeniden canlanmasına izin verilir. Bu politikanın ismi aşağıdakilerden hangisidir?
Savaş Komünizmi |
NEP |
Komünist Ekonomi |
CSP |
KEP |
Sovyet yönetimi Mart 1921’de ekonomide yeni bir politikaya geçildiğini ilan eder. NEP olarak bilinen bu politika çerçevesinde ticaretin ve özel teşebbüsün yeniden canlanmasına izin verilir, zorunlu hizmet yükümlülüğü kaldırılır, para yeniden kullanılmaya başlar.
3.Soru
Kazakistan ne zaman AGIT’e üye oldu?
1990 |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
Kazakistan bağımsızlığın hemen ardından 1992 yılında AGIT’e üye oldu.
4.Soru
- Sanayi kuruluşlarının nakli
- Doğal gaz faaliyetlerinin yürütülmesi
- Askeri okulların nakli
Yukarıdakilerden hangileri 2. Dünya Savaşı'nın İdil-Ural Bölgesine etkilerindendir?
I, III |
I, II |
II, III |
Yalnız II |
I, II, III |
Sovyetlerin birçok önemli sanayi kuruluşu Nazi işgali altında kalan bölgede bulunduğu için ülke bir anda sanayi potansiyelinin büyük bölümünü kaybetmiş olur. Bu durumu bir an önce düzeltmek ve sanayi üretimini büyütmek ihtiyacı ortaya çıkar. Cephe gerisinde kalan ve 1930’lu yıllarda önemli sanayi merkezi haline gelmiş olan İdil-Ural bölgesi bu açıdan Sovyet yönetimi için büyük önem kazanır. Burada bulunan fabrikalara ek olarak, batıda tehlike altındaki bölgelerden önemli sanayi kuruluşları (çalışanları ile birlikte) İdil-Ural bölgesine nakledilir. Başkurt cumhuriyetine sanayi kuruluşları dışında birkaç askerî yüksek okul ve iki askerî akademi de nakledilir. İdil-Ural bölgesi cumhuriyetlerinin kendi sanayi imkanları da seferber edilir. Savaş yıllarında Başkurt topraklarından 5 milyon ton petrol çıkartılır. Savunma ihtiyaçları için kaynak arayışları sırasında Tatar cumhuriyeti topraklarında da petrol yatakları keşfedilir ve petrol üretimi başlar. Doğru yanıt A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kazak halkını oluşturan boylardan biri değildir?
Nayman |
Kıpçak |
Kanglı |
Başkurt |
Dulat |
Orhun yazıtlarında sözü edilen Kanglı, Kıpçak, Arğın, Nayman, Dulat, Jetiruv gibi yirmiden fazla boy birleşerek Kazak halkını oluşturmuştur. Genellikle hayvancılığa dayalı göçebe bir ekonomiye sahip olan Kazaklar, bölgedeki diğer halklardan, örneğin Tatar, Başkurt, Kırgız, Özbek, Türkmenlerden ayrı yönü olan özgün bir kimliğe sahip olmuşlar ve uygarlık geliştirmişlerdir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nde eğitim ve kültür alanında yapılan çalışmalardan biri değildir?
Eğitim ve kültürü yaygınlaştırmak için ülkede yeterli öğretmen olmaması nedeniyle Rusya’dan ve diğer ülkelerden öğretmen talep edilmesi |
1919 yılının ekim ayında Bakü Devlet Üniversitesinin kurulması |
1918 yılının haziran ayında devlet dili olarak Türkçe’nin kabul edilmesi |
Açık Söz, İstiklâl, Millet, İttihad gazeteleri, Azerbaycan dergisinin çıkarılması |
Kültür ve eğitim alanında araştırmaları yönlendirecek olan Türk Ocağı açılması |
Eğitim ve kültürü yaygınlaştırmak ve milli zeminde eğitim vermek amacıyla sadece Türkiye’den öğretmen talebinde bulunulmuştur.
7.Soru
Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ilişkiler açısında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti'ni ilk kabul eden devlet Türkiye olmuştur. |
Ebulfez Elçibey zamanında, Türkiye-Azerbaycan arasındaki ikili ilişkiler olumlu yönde gelişmiş ve Türkiye ile siyasi yönden büyük bir yakınlaşma sağlanmıştır. |
Azerbaycan ve Türkiye vatandaşları, karşılıklı olarak vizesiz seyahat edebilmektedir. |
Zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip olan Azerbaycan ile Türkiye arasındaki enerji ticaretinde büyük yollar katedilmiştir. |
İki ülke arasındaki ticaret hacmi bugün 4,2 milyar dolar seviyesindedir. |
Türkiye, Azerbaycan vatandaşlarına vizeyi kaldırmış olsa da, Azerbaycan Türkiye vatandaşlarına vize uygulamakta ısrar etmektedir. Azerbaycan, Türk vatandaşlarına kapıdan vize verdiğini, bu nedenle bu konuda bir sorun olmadığını savunmaktadır.
8.Soru
Rusya iç savaşı yıllarında Başkurdistan milli hareketi liderliği yapan aşağıdakilerden hangisidir?
Ahmet Baytursunov |
Alihan Bökeyhanov |
Miryakup Dulatov |
Mustafa Çokay |
Zeki Velidi Togan |
A. Zeki Velidi Togan (1890- 1970): Rusya iç savaşı yıllarında Başkurdistan milli hareketi liderliği yapan Togan, Bolşeviklerle savaşta aktif rol oynadı.
9.Soru
I. Ekonomik çöküş II. Teknolojik geri kalmışlık III. İdeolojik anlaşmazlıklar IV. Politika üretmedeki yetersizlikler Yukarıdakilerden hangileri Sovyet Birliği'nin dağılmasını etkileyen faktörler arasında gösterilebilir?
I, II, III |
II, III, IV |
I, II, III, IV |
I, II, IV |
I, III, IV |
Dünyanın ikinci süper gücü konumundaki Sovyetler Birliği 1970’lerde büyük bir ekonomik durgunluğa girdi. Sovyet yönetimi, Leonid Brejnev’in liderliğinde Soğuk Savaş’ı askerî alanda sürdürebilse de ekonomik olarak Amerika Birleflik Devletleri’yle (ABD) ve özellikle Batı Almanya ile rekabet edebilecek güce sahip değildi. Halkın satın alma gücü ve hayat standartları oldukça düşüktü. Sovyet halkının sadece % 9’u otomobil sahibiydi. Ayrıca kapalı bir toplum olması nedeniyle bilgisayar kullanımı çok düşük düzeydeydi. Teknolojik geri kalmışlık ekonomik verimsizlikle birleşince Sovyetler Birliği devleti hızla çökmeye başladı. Sovyetler Birliği liderliğine 1985 yılında M. Gorbaçov geçti. Genç bir politikacı olan Gorbaçov önce ekonomide yeniden yapılanma (perestroyka), daha sonra da toplumsal hayatta açıklık ve serbestlik (glastnost) politikalarını uygulamaya koydu. Dünya genelinde yaşanan ekonomik durgunluk ve ABD yönetiminin Soğuk Savaş’ta üstün duruma geçmesi ekonomik tedbirlerin başarısız olmasının yolunu açtı. Sovyetler Birliği çok geniş topraklara ve kalabalık bir nüfusa yeterli politikaları üretemiyordu. En önemlisi Brejnev döneminde zirveye çıkan siyasi yolsuzluklar artık Sovyetler Birliği’nin en küçük yönetim birimlerine kadar yayılmıştı. Gorbaçov, siyasi kadroları değiştirerek yolsuzlukların ve verimsizliğin önüne geçmeye çalıştı. Ancak milli ve kültürel değerleri hesaba katmadan uygulamaya koyduğu politikalar olumsuz tepkilere neden oldu. Nihayetinde bu politikalar istenen sonucu vermedi. Doğru yanıt D'dir.
10.Soru
Azerbaycan Türkçesi'nin resmi kurumlarda kullanılması konusunu ortaya atan ilk Azeri lider kimdir?
Haydar Aliyev |
İlham Aliyev |
İmam Mustafayev |
Kamran Bağırov |
Ayaz Mutallibov |
1954-1959 yılları arasında ise Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreterliğini İmam Mustafayev yapmıştır. Mustafayev, Azerbaycan Türkçesinin resmî kurumlarda kullanılması konusunu ortaya atan ilk Azeri lider oldu. Nitekim bu görüşü ortaya attıktan hemen sonra görevinden alındı. Doğru yanıt C'dir.
11.Soru
Sovyetler Birliği liderliğine 1985 yılında M. Gorbacov geçti. Genç bir politikacı olan Gorbaçov toplumsal hayatta açıklık ve serbestlik politikalarını uygulamaya koydu. Aşağıdakilerden hangisi bu politikaya verilen isimdir?
Glastnost |
Korenizatsiya |
Kolhoz |
Perestroika |
Sovhoz |
Sovyetler Birliği liderliğine 1985 yılında M. Gorbacov geçti. Genç bir politikacı olan Gorbaçov toplumsal hayatta açıklık ve serbestlik (glastnost) politikalarını uygulamaya koydu.
12.Soru
Azerbaycan Halk Cumhuriyet'nin yıkılışına neden olan olay aşağıdakilerden hangisidir?
Gümrü anlaşmasının imzalanması |
Hacı Zeynelabidin Tagiyev'in ölümü |
Paris Barış Konferansı |
Bakü'de iktidara Bolşevikler'in gelmesi |
Kafkas İslam Ordusu'nun dağılması |
Yeni yapılanmakta olan Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yaşadığı sorunlar, zamanla Azerbaycan’da komünist hareketlerin güçlenmesine neden oldu. Askerî zayıflığa, siyasi ve ekonomik sıkıntılar da eklendi. Nisan 1920’de Azerbaycan’a giren XI. Kızıl Ordu’nun yardımıyla Bakü’de iktidarı Bolşevikler devraldı. Böylece Azerbaycan Halk Cumhuriyeti tarih sahnesinden çekilmiş oldu. Doğru yanıt D'dir.
13.Soru
Takındığı sert tutumla “Azerbaycan’ın Stalin”i olarak adlandırılan Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri aşağıdakilerden hangisidir?
Ayaz Niyazi Muttalibov |
Mircafer Bağırov |
İmam Mustafayev |
Haydar Aliyev |
Veli Ahundov |
Takındığı sert tutumla “Azerbaycan’ın Stalin”i olarak adlandırılan Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri Mircafer Bağırov'dur. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Milli meclis kaç üyeden oluşur?
65 |
82 |
96 |
104 |
107 |
5 yıllığına seçilen 107 üyeden oluşur. Milletvekili olmak için 25 yaşını doldurmak ve Kazakistan vatandaşı olmak yeterlidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kazakistan’da yaşayan halklardan değildir?
Almanlar |
Ukraynalılar |
Ruslar |
Koreliler |
Yunanlar |
Kazakistan’da yaşayan halklar arasında ağırlıklı olarak Ruslar, Ukraynalılar, Almanlar, Koreliler, Özbekler, Tatarlar ve Uygurlardır.
16.Soru
Göktürklerden Selçuklu İmparatorluğu'na kadar yaklaşık altı yüzyıl boyunca tüm Orta Asya bölgesinde birçok Türk devleti hüküm sürdü. Fakat zamanla Rusya ve Çin’in bölgede hâkim olması sonucunda Türkistan bölgesi ikiye ayrıldı. Yukarıdaki paragrafta verilen bilgilerden ikiye ayrılan Türkistan bölgesinde, Çin'in hakimiyeti altında kalan bölüme ne ad verilmektedir?
Batı Türkistan |
Kuzey Türkistan |
Güney Türkistan |
Doğu Türkistan |
Çin Türkistan'ı |
Türkistan'ın Çin hakimiyeti altından kalan bölümüne Doğu Türkistan, Rusya hakimiyeti altında kalan bölümüne ise Batı Türkistan veya Rus Türkistan'ı adı verilmiştir. Doğru yanıt D'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde kültür alanında yaşanan sovyetleştirmelerden biridir?
Alfabe değişimi |
Yerelleştirme |
Yerel işçi sayısının artırımı |
Tarımın kollektifleştirilmesi |
İslam dinine karşı yumuşak tavır sergileme |
Tüm Orta Asya kültür ve dilini etkileyen en önemli değişiklik alfabe değişiklikleri olmuştur. Türk dilli halkların kullandığı Arap alfabesi yerine önce 1926 yılından sonra Latin alfabesi, daha sonra, 1940’lı yıllarda, Kiril alfabesi kullanılmaya başlandı. Doğru yanıt A'dır.
18.Soru
Orta Asya Türk cumhuriyetleri arasında yüzölçümü açısından en büyük ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Özbekistan |
Kırgızistan |
Kazakistan |
Türkmenistan |
Tacikistan |
Orta Asya Türk cumhuriyetleri arasında yüzölçümü açısından en büyük ülke Kazakistan’dır.
19.Soru
1939 yılında Azerbaycan'ın Kiril Alfabesine geçmesinin temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Azerbaycan'da yapılan referandum sonucu Kiril Alfabesinin tercih edilmesi. |
Azerbaycan'ın Türkiye ile ortak alfabe kullanmasının Sovyet idarecilerin hedefine aykırı olması. |
Azerbaycan halkının Latin Alfabesine alışamaması. |
Kiril alfabesinin ülkede daha çok kabul görmesi. |
Azerbaycan'da bir akım halini alan Rus hayranlığı. |
Azerbaycan’da, 1929-1939 yılları arasında Latin alfabesi kullanıldı. Türkiye ile Azerbaycan’da Latin alfabesinin kullanılması, Sovyet idarecilerin hedefine aykırı idi. Bu sebeple, 1939’da, Sovyetler Birliğine tabi olan bütün Türk cumhuriyetlerinde Moskova’da alınan merkezî bir kararla alfabeler bir kere daha değiştirildi.
20.Soru
Transkafkasya Komiserliği'nin merkezi neresidir?
Ankara |
Revan |
Bağdat |
Tiflis |
Bakü |
Kafkasya'nın güneydeki üç milletin (Azerbaycan Türkleri, Gürcüler ve Ermeniler) girişimleriyle, bölgede yeni bir oluşum ortaya çıkmıştır. Transkafkasya Komiserliği (Zakavkom) adını alan bu hükûmetin merkezi Tiflis olmuştur. Doğru yanıt D seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ