Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Latin harflerini kabul etmenin gerektiğini öne süren Türk aydınlardan biri değildir?
Hüseyin Cahit Yalçın |
Celal Nuri İleri |
Abdullah Cevdet |
Kılıçzade Hakkı |
İsmail Hakkı Bey |
1910’lı yıllardan itibaren Hüseyin Cahit Yalçın, Celal Nuri İleri, Abdullah Cevdet, Kılıçzade Hakkı gibi Türk aydınları açık açık Latin harflerini kabul etmenin gerektiğini öne sürdüler.
2.Soru
XX. Yüzyıl başlarında Azerbaycan ve Azeri Edebiyatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Şehir Azeriler ve İranlılardan oluşmaktadır. |
Bakû, petrol sanayii sebebiyle süratli bir gelişme göstermiştir. |
Tiflis' te bulunan büyük işçi kitlesi şehrin hayatında önemli bir role sahiptir. |
Dönemin en gelişmiş şehri Naçirvan' dır. |
Batı Avrupa' lı şirketler sanata özellikle yatırım yapmışlardır. |
XX. yüzyılın başlangıcı, Azerbaycan’da ve bütün Çarlık Rusyası’nda büyük hadiselerin cereyan ettiği bir dönemdir. Bakû, petrol sanayii sebebiyle süratli bir gelişme göstermiş, kısa zamanda Azerbaycan’ın kültür ve medeniyet merkezi hâline gelmiştir. Buna rağmen aynı zamanda kozmopolit bir şehirdir; Ruslar, Ermeniler, Tatarlar, İranlılar sanayi tesislerinde çalışmak, Batı Avrupalı şirketler ise ticaret yapmak için gelmişlerdi. Bakû’da bulunan büyük işçi kitlesi de şehrin hayatında kritik bir rol oynuyordu.
3.Soru
Mehemmedağa Şahtahtlı 1903 yılında yayımladığı Şark-i Rus gazetesinde aşağıdaki alfabelerden hangisinin tasarısını halka tanıtmaya başlamıştır?
Kiril Alfabesi |
Latin Alfabesi |
Rus Alfabesi |
Arap |
Türk Alfabesi |
Mehemmedağa Şahtahtlı, 1903 yılında yayımladığı Şark-i Rus gazetesinde de Arap alfabesi tasarısını halka tanıtmaya başlar.
4.Soru
1863’te İstanbul’a gelip Arap harflerini kendi yapısı içinde ıslaha dayanan projesini Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye’ye sunan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
1863’te İstanbul’a gelip Arap harflerini kendi yapısı içinde ıslaha dayanan projesini Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye’ye sunan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Mirze Feteli Ahundov |
Mehemmedağa S¸ahtahtlı |
Mirza Kazım Bey |
Abdullah Cevdet |
Kılıçzade Hakkı |
M. F. Ahundzade 1863’te İstanbul’a gelip Arap harflerini kendi yapısı içinde ıslaha da- yanan projesini Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye’ye sundu; fakat, bu tasarı, baskı işlerindeki problemleri halletmediği gerekçesiyle kabul edilmedi.
5.Soru
1938-40’ta Sovyet hükûmeti ikinci aşama olarak alfabelere ne yaptı?
Latin alfabesine geçme |
Özbek yazı dilindeki ünlü sayısı azaltıldı |
Özellikle de Çağatay Türkçesinin merkezinde bulunan Özbekçede, Buhara, |
Kirilleştirme |
Özbek alfabesinde kullanılan aynı harflerin fonetik karşılığı değiştirildi |
1938-40’ta Sovyet hükûmeti ikinci aşama olarak alfabeleri Kirilleştirmeye
başladı.
6.Soru
Hangisi günümüzdeki bağımsız Türk cumhuriyetlerinden biri değildir?
Azerbaycan |
Tataristan |
Özbekistan |
Kazakistan |
Türkmenistan |
Tataristan
7.Soru
Günümüzde hangi Türk boyu da Latin alfabesine geçmistir?
Gagavuzlar
|
Tatarlar
|
Başkurtlar
|
Ukraynalı
|
Araplar
|
8.Soru
1812-1873 yılları arasında yaşamış, farsça ve Azeri türkçesiyle şiirler yazmış büyük şair aşağıdakilerden hangisidir?
Seyyid Ebulgasım Nebati. |
Gasımbey Zakir. |
Heyran Hanum. |
Seyit Azim Şirvani. |
Mirze Feteli AHUNDZADE. |
SEYYİT Ebulgasım Nebati. Cevap A'dır.
9.Soru
-Devrinin en meşhur şair ve dram yazarıdır
-İlk dram eserleri"Ana" ve "Maral"dır
-Türk-İslam dünyasının manevi değerleri ve kültüründen uzaklaşmamıştır
-Romanda Türkçü edebiyatı benimsemiş, doğu-batı sentezi yapmaya çalışmıştır
-Sürüldüğü Sibirya'da bir çalışma kampında ölmüştür
Yukarıda bazı özellikleri verilen yazar hangisidir?
Hüseyin Cavid |
Celil Memmedguluzade |
Abdulla Şaig |
Cafer Cabbarlı |
Süleyman-ı Sanı Ahunzade |
Diğerleri de aynı devrin yazarıdır ama bahsedilen özellikler Hüseyin Cavid'e aittir. Cevap A şıkkıdır.
10.Soru
Kazakça Okuma Kitabı’nı Arap harfleriyle, biraz kısaltarak Maktubat adıyla tekrar yayımlayan aydın aşağıdakilerden hangisidir?
General Skalon |
Yordonov İlliç |
Aktaban Şuburundu |
Ibıray Altınsarin |
Şokan Velihanov |
Doğru cevap D şıkkıdır.
11.Soru
Güney Azerbaycan Edebiyatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Kuzeyde hakim olan gelenekçi anlayış edebiyatın çok ilerlemesine neden olmuştur. |
Güneyde yenileşme ve modernleşme edebiyatın hızlı gelişmesini ve ilerlemesini sağlamıştır. |
Halk edebiyatı en güçlü kültürel alanıdır. |
1813 yılında Azerbaycan' ın ikiye ayrılması edebiyat anlayışında etkili olmamıştır. |
Güney Azerbaycan' ın zengin sözlü kültürü yıkılmaya yüz tutmuştur. |
1813’te Azerbaycan’ın siyasî olarak ikiye ayrılmasından sonra İran’a ve Rusya’ya bağlı bölgelerde ortaya çıkan farklı hayat tarzı, zamanla edebiyat hayatını da etkiler. Kuzeyde yenileşme, modernleşme başlamış buna bağlı olarak edebiyat anlayışı da değişmiş, gelişmiştir. Güneyde ise eski edebiyat anlayışı, halk edebiyatı, yüzyıllardan beri sürüp giden oluşumunu devam ettirmiş; daha yavaş bir şekilde değişmiştir. Halk edebiyatı aslında Güney Azerbaycan’ın en güçlü kültürel sahasıdır. Yakın Türk yurtları olan Kafkasya, Kuzey Azerbaycan, Türkiye ve Türkmenistan’da hayat tarzı XX. asrın başlarında süratle değişmeğe başladığı, bu yüzden halk edebiyatı mahsülleri de zayıflayıp yok olmağa yüz tuttuğu hâlde Güney Azerbaycan zengin sözlü kültürünü büyük ölçüde yakın tarihlere kadar, oldukça sağlam bir şekilde muhafaza edebilmiştir. İran’da Pehlevi sülalesinin 1924’ten itibaren Azerbaycan Türklerine uyguladığı faşizan baskı ve zulüm devrinde Güney Azerbaycan’da önemli bir derleme faaliyeti sürdürülememiş; birçok eser kaybolmağa başlamıştır.
12.Soru
1880'li yıllarda “tek ulusal kimlik”, “ortak edebî Türk dili” ve “ortak modern kültür” gibi idealleri ilk defa ortaya atan kimdir?
Mirza Kazım Bey |
Mirze Feteli Ahundzade |
Mehemmedağa Şahtahtlı |
Ahmet Baytursunoğlu |
İsmail Gaspıralı |
1880'li yıllarda “tek ulusal kimlik”, “ortak edebî Türk dili” ve “ortak modern kültür” idealleri İsmail Gaspıralı'nın teşebbüsleriyle ortaya çıkmıştır.
13.Soru
Bütün Türk dünyasını modern Türk kimliği çatısı altında "ortak yazı dili, ortak edebiyat" temelinde buluşturmayı hedefleyen ünlü Türk düşünürü kimdir?
İsmail Gaspıralı |
N. Nerimanov |
İlyas Efendiyev |
Süleyman Rüstem |
Bahtiyar Vahapzade |
Bütün Türk dünyasını aynı çatıda birleştirmek isteyen ünlü Türk düşünürü İsmail Gaspıralı'dır. Doğru yanıt: A'dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan edebiyatında modernleşmeyle birlikte ortaya çıkan yeni edebî türler arasında değildir?
Roman |
Modern hikaye |
Tiyatro eserleri |
Kaside |
Makale |
Azerbaycan edebiyatında modernleşmeyle birlikte yeni edebî türler de ortaya çıkar:
Roman, modern hikâye, tiyatro eserleri, makale, tenkit, edebiyat tarihi vs. Kaside, mesnevî gibi türler, yerlerini “poéma” (manzum hikâye veya manzum roman) denilen nazım şekline bırakır. Doğru yanıt D seçeneğidir.
15.Soru
Sovyet dönemindeki Azeri edebiyatında; çocuk edebiyatının gelişmesinde önemli rol oynamış, ders kitapları yazmış, tercüme ile uğraşmış, Tevfik Fikret ve Reşat Nuri Güntekin’den de aktarmalar yapmış olan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Semed Vurğun |
Mikâyıl Rızaguluzade |
Resul Rıza |
Mikayıl Müşfik, |
Süleyman Rüstem |
Sovyet döneminde Mikâyıl Rızaguluzade çocuk edebiyatının gelişmesinde önemli rol oynamış, ders kitapları yazmış ve tercüme ile meşgul olmuştur. Tevfik Fikret ve Reşat Nuri Güntekin’den de aktarmalar yapmıştır.
16.Soru
1917 Rus Devrimi’nden sonra Sovyetler Birliğinin Türk boylarının Latin alfabesine geçmesinin desteklemesinin sebebi hangisi olabilir?
Rusça'da Latin alfabesi kullanılması |
Ortak ticaret dilinin Latince olması |
Türk boylarını kontrol etme isteği |
Kiril alfabesinin yetersizliği |
Türk boylarının ortak talebi |
Türk aydınları arasında Arap harflerinin ıslahı veya Latin harfleriyle değiştirilmesi yolundaki eğilimlerin artık olgunlaştığını gören Sovyet hükûmeti
1926’da Bakû’da I. Türkoloji Kurultayı’nın toplanmasını sağlar. Adından da anlaşılacağı üzere bu kurultay genel Türkoloji problemlerini ele almıştır. Buna rağmen Sovyet siyasetinin amacına uygun olarak alfabe konusundaki tartışmalar kurultaya damgasını vurur, diğer konular bu tartışmanın gölgesinde kalır. Delegeler aynı zamanda bütün Türk boyları için tek bir Latin alfabesinin uygulanmasını kararlaştırır. Böylece Sovyetler Birliği içindeki Türk boyları aralarındaki bağları devam ettirebileceklerdir. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Irak Türkmenlerinin Edebiyatını günümüzde aşağıdakilerden hangisinin bir kolu olarak kabul etmek yerinde olur?
Irak Edebiyatı
|
Osmanlı Edebiyatı
|
Türk Edebiyatı
|
Azeri Edebiyatı
|
İran edebiyatı
|
18.Soru
"Yazar, gazeteci ve bestekârdır. Bu üç mesleği de olağanüstü bir başarıyla sürdürmüş olması, onun üstün yeteneğinin kanıtıdır." Sözü edilen sanatçı kimdir?
Celil Memmedguluzade |
Üzéyir Hacıbeyli |
Ebdürrahim Bey Hagvérdili |
Abdulla Şaig |
Hüséyn Cavid |
Sözü edilen sanatçı Üzéyir Hacıbeyli'dir.
19.Soru
Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nün girişimiyle 18-20 Kasım 1991’te yapılan “Miletler Arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu” hangi şehirde gerçekleştirilmiştir?
Moskova |
Bakü |
İstanbul |
Bişkek |
Alma Ata |
1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsız Türk cumhuriyetlerinde Latin alfabesi yeniden gündeme geldi. Problemi görüşüp tartışmak için Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nün girişimiyle 18-20 Kasım 1991’te İstanbul’da “Miletler Arası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu” düzenlendi.
20.Soru
Anne tarafından Dünbili aşiretinden olan Fauziliye nazireler yazdığı görülen edebiyatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Seyyid Ebulgasım Nebati. |
Mirze Mehdi ŞUKUHİ. |
Heyran Hanım. |
Gasımbey Zakir. |
İsmailbey Kutkaşınlı. |
Heyran Hanım . Cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ